tc adalet bakanlığı

26 Pages·2015·2.5 MB·Turkish

T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

18’ĠNCĠ CEZA ĠNFAZ KURUMLARI GENEL MÜDÜRLER
TOPLANTISI

“CEZA YAPTIRIMLARININ İNFAZI NASIL YÖNETİLECEK”

27-29 Kasım 2013
Brüksel-BELÇİKA
18'İNCİ CEZA İNFAZ KURUMLARI GENEL MÜDÜRLER TOPLANTISI

“CEZA YAPTIRIMLARININ İNFAZI NASIL YÖNETİLECEK”

ĠÇĠNDEKĠLER

I- GENEL .............................................................................................................................. 2

II- TOPLANTININ AMACI ................................................................................................. 2

III- TOPLANTININ KONULARI ........................................................................................ 3

IV- BEVEREN CEZA İNFAZ KURUMU ZİYARETİ ......................................................... 3

V- İKİLİ GÖRÜŞMELER..................................................................................................... 6

CEP (The European Confederation of Probation) ...................................................... 6

EUROPRIS (Avrupa Ceza İnfaz Kurumları ve Islah Servisleri Organizasyonu) ...... 7

ICPA (International Corrections and Prisons Association) ........................................ 7

VI- TOPLANTIDA ÖNE ÇIKAN TARTIŞMA KONULARI .............................................. 8

1- Ceza İnfaz Kurumlarının Kalabalıklaşmasına Çözüm Arayışları ......................... 8

a) Para cezalarının ödenmemesi halinde bu cezanın hapis yerine

alternatif bir cezaya çevrilmesi ..................................................................... 8

b) Alternatif ceza ve tedbirlerin kapsamının genişletilmesi .............................. 8

2- Ceza İnfaz Kurumlarında Hükümlü Maliyetleri .................................................. 9

3- Denetimli Serbestlik Kurumlarıyla Ceza İnfaz Kurumlarının İşbirliği ............... 10

Ek-1 ....................................................................................................................................... 11

Ek-2 ....................................................................................................................................... 12

18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa1
18’ĠNCĠ CEZA ĠNFAZ KURUMLARI GENEL MÜDÜRLER
TOPLANTISI

“CEZA YAPTIRIMLARININ İNFAZI NASIL YÖNETİLECEK”

“TOPLANTI RAPORU”

27-29 Kasım 2013 Brüksel BELÇİKA
18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa2
DENETĠMLĠ SERBESTLĠK GENEL MÜDÜRLERĠNĠN KATILIMI ĠLE
GERÇEKLEġTĠRĠLEN

18’ĠNCĠ CEZA ĠNFAZ KURUMLARI GENEL MÜDÜRLER TOPLANTISI

(27-29 Kasım 2013 Brüksel-Belçika)

“CEZA YAPTIRIMLARININ İNFAZI NASIL YÖNETİLECEK”

1-GENEL:

Brüksel’de 18 incisi gerçekleştirilen “Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürler Toplantısı”na Ülkemizi
temsilen Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz YILDIRIM, Denetimli Serbestlik Daire
Başkanı İbrahim USTA ve Tetkik Hâkimi Burhan ALICI katılmıştır.

Toplantı Belçika’nın başkenti
Brüksel’de 27-29 Kasım 2013
tarihleri arasında Brüksel
konferans merkezinde
gerçekleştirilmiştir.

Toplantıya, Avrupa Konseyine
üye ülkelerin (47 Ülke) Ceza
İnfaz Kurumları Genel
Müdürleri, Denetimli Serbestlik
Genel Müdürleri/Daire Başkanları/Servisleri, Hâkim ve Savcılar, BM ile Avrupa Denetimli
Serbestlik Birliği (CEP-European Organisation For Probation) temsilcileri katılmışlardır. Katılımcı
listesi Ek-1 de yer almaktadır.

II-TOPLANTININ AMACI
Toplantı her yıl düzenli olarak yapılmaktadır. Toplantıda ceza infaz kurumlarının kapasite sorunu ve
denetimli serbestlik uygulamaları tartışılmaktadır. Son dönemde yapılan toplantılarda “alternatif
yaptırımlar” ve “ kısa süreli hapis cezalarının infazı” konuları ön plana çıkmış durumdadır.

18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa3
Bu çalışmalarda, toplum içinde infaz edilen yaptırımların yönetimi ile ceza infaz kurumundan
tahliye edilecek olan kişilerin bu yaptırımlara ne zaman, neden ve hangi ölçüde muhatap almaları
gerektiği konuları tartışılmaktadır. Toplantı, ülkeler arası işbirliğinin geliştirilmesine, cezaların
infazı ve suçluların ıslahı konularında çalışmalar yürüten uluslar arası sivil organizasyonlarla temas
kurmaya da önemli katkılar sağlamaktadır.
Toplantı sonrasında Avrupa Konseyine üye ülkelerin mutabakatı ile sonuç bildirgesi
yayınlamaktadır.

III-TOPLANTI KONULARI
Bu yıl yapılan toplantıda, ceza yaptırımlarının infazı, alternatif yaptırımlar, kısa süreli hapis
cezalarının infazı ve denetimli serbestlik uygulamaları tartışılmıştır.

Ceza infaz kurumlarının kalabalıklaşması, ceza infaz kuruları ile denetimli serbestlik
müdürlüklerinin işbirliği, şartlı salıvermeye hazırlık ve şartları, bireysel ceza planlarının yerine
getirilmesinde ve oluşturulmasında denetimli serbestlik ve ceza infaz kurumlarının rolleri
tartışılmıştır.

Toplantıdaki çalışma konuları Konseye üye ülke temsilcileri ile bu alanlarda uzman olan kişiler
tarafından oturumlara katılan üye ülke temsilcilerinin de katılım ile yürütülmüştür. Program Ek-2 de
yer almaktadır.

IV- BEVEREN CEZA ĠNFAZ KURUMU ZĠYARETĠ
Toplantı, 27 Kasım 2013 Çarşamba günü başkent Belçika’nın Beveren İlinde bulunan “Beveren
Kapalı Ceza İnfaz Kurumunu” ziyaretinden sonra başlamıştır.
Belçika hükümetinin ve Belçika Ceza
İnfaz Kurumları Genel Müdürlüğünün
yakından ilgilendikleri ve toplantıya
katılanlara tanıttıkları bu ceza infaz
kurumu, yap işlet devret modeli ile özel
sektöre 150.000.000€ euro’ya inşa
ettirdikleri bir kurumdur.
Yapılan anlaşmaya göre özel sektör 25 yıl
süreyle bu kurumu işletecek ve
18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa4
karşılığında 300.000.000€ alacaktır. Her yıl şirkete yaptıkları hizmet için 12.000.000€ ödenecektir.
Özel sektör, ceza infaz kurumunda hükümlülerin iaşe ve barındırılmasıyla güvenliğinden sorumlu
olacak, kurumda iyileştirme
çalışmaları kamu görevlileri
tarafından yürütülecektir.
Hükümlülerin transferi
hükümete ait olacaktır.

Ceza infaz kurumunun inşaatı
halen devam etmektedir.
Kurum dört ana bölümden
oluşmaktadır. Her bir bölümde
farklı infaz rejimleri uygulanabilecektir. Her bir bölüm merkezi kontrol noktasından görülebilmekte
ve fiziki yapı olaylara dışarıdan ve içeriden çok hızlı müdahale imkanı vermektedir. Her bir bölüm
aynı zamandan diğer bölümlerden ayrı ve bağımsızdır. Bir bölümde bulunan bütün odalar aynı ortak
alana açılabilmektedir. Ortak alanda bulunan bir görevli bulunduğu noktadan bütün kapıları
görebilmektedir. Ortak alan yüksek bir tavana ve iyi bir aydınlatmaya sahiptir. Ortak alanın iyi
aydınlatılmasına ve gün ışığından en iyi şekilde yararlanmaya özen gösterildiği görülmektedir.

Mimari yapı daha az personel gerektiren bir
güvenlik anlayışına göre planlanmıştır. Her bir
bölümde 78 oda bulunmakta ve odalar bir veya
iki kişilik olarak tanzim edilmiştir. Odalar
geniş pencerelere sahip ve iyi
aydınlatılmaktadır. Odada hükümlü için
gerekli olan yatak yerleri eşyalarını
koyabilecekleri açık raflar, masa tuvalet ve
banyo mevcut.

Beveren ceza infaz kurumu teknolojiyi en iyi şekilde kullanmayı bu sayede daha çok teknoloji daha
az personel kullanmayı hedeflemektedirler. Cezaevi yetkilileri bu yeni anlayışı “dijital devrim”
olarak tanıtmaktadırlar. Her odada hükümlü için merkezi bir bilgisayar ağına bağlı bir monitör
bulunmaktadır. Bu monitör hem TV ve film seyretmek için hem de ceza infaz kurumu
yöneticileriyle iletişime geçmek için kullanılmaktadır. Kısıtlı ve kontrollü bir şekilde internet
18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa5
erişimi de olan bu monitörle hükümlü odasından kantin alışverişini yapabilmekte, taleplerinin ceza
infaz kurumuna iletebilmekte, dava dosyasını inceleyebilmekte ve kurum tarafından sağlanan
filmleri kiralayıp izleyebilmektedir.
Sistemde kayıtlı olan bilgisayar
oyunlarının oynayabilmektedirler.
Hükümlü telefon görüşmelerini odasından
bu monitörü kullanarak yapabilmektedir.
Sistemde bulunan e-eğitim modülü
sayesinde hükümlü uzaktan eğitim de
alabilmektedir.

Cezaevi yetkilileri yeni infaz rejiminde
sosyalleşmeyi ve hükümlünün ıslahına daha çok ağırlık vereceklerini ve bunu teknolojiyi kullanarak
yapacaklarının ifade etmektedirler. Bilgisayar ağına bağlı monitör ile hükümlünün izlediği filmler
bilgisayar ağındaki dolaşım, görüşmeleri ve ilgilendiği konular kayıt altında olduğu için takip
edilebilecektir. Yetkililer bunu hükümlünün fark edemediği gizli güvenlik olarak
yorumlamaktadırlar. Kurum yetkilileri, teknoloji sayesinde dışarıdaki hayatın benzerini cezaevinde
oluşturmayı, hükümlüye hareket serbestisi tanımayı ancak hükümlünün fark edilmeden dışarıdan
takip edilebilmesini sağlayacak yaklaşımları
hedeflediklerini belirtmektedirler.

Belçika Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürü, çevreyi
rahatsız etmeyen, bulunulan sosyal ve kültürel ve
mimari yapıya uygun ve dışlamayan bir mimari yapı
hedeflediklerini belirtmiştir. Hükümlüye daha fazla
hak vererek yönetmenin, özgürlüklerden
korkmamanın gerektiği, bu yaklaşımın hükümlü üzerinde etkili olacağını ve hükümlülerin bu
sayede daha katılımcı olacakları ifade edilmiştir. Cezalandırıcı ve toplumdan tecrit edici
uygulamaların işe yaramayacağı sonucuna varıldığı hususları değerlendirilmiştir. Belçikalı yetkililer
cezaevinde ama toplumun içinde bir hükümlü düşündükleri ve bunu teknolojiyi kullanarak
yapacaklarını belirtmektedirler.

18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa6
V-ĠKĠLĠ GÖRÜġMELER
Toplantı sırasında birçok ülkenin Genel Müdürleri ile ikili görüşmeler gerçekleştirildi. Bu
görüşmelerde cezaların infazında ve sorunların çözümünde tecrübelerin paylaşılması konularında
görüş alışverişinde bulunuldu.
Toplantıda Belçika Adalet Bakanı ile de kısa bir görüşme
gerçekleştirildi. Görüşmede cezaların infazı konusunda Türkiye
'deki son gelişmeler hakkında bilgi verildi.
Toplantıda cezaevleri ve denetimli serbestlik konularında faaliyet
gösteren uluslararası kuruluşların
başkan ve yöneticileri ile de temas geçirildi. Toplantıda; Avrupa
Denetimli Serbestlik Konfederasyonu (CEP-The European
Confederation of Probation) Avrupa Ceza İnfaz Kurumları ve Islah
Servisleri Organizasyonu (EUROPRIS) ile Uluslararası Islah ve Ceza
İnfaz Kurumları Derneği (ICPA-İnternational Corretions and Prisons Association) adlı kuruluşlarla
nitelikli ve özel görüşmeler gerçekleştirildi. Adı geçen kuruluşların temsilcileri ülkemizi bu
uluslararası kuruluşlara üye olmaya davet ettiler.
CEP (The European Confederation of Probation): Avrupa Denetimli
Serbestlik Konfederasyonu, Denetimli Serbestlik Konfederasyonu alanında
Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi nezdinde etkin ve akredite edilmiş olan ve
1981 yılında kurulmuştur. Bu kuruluşun amacı, hükümlülerin toplumsal yaptırımlar ve tedbirler
(kamu yararına çalışma, uzlaşma ve arabuluculuk gibi) aracılığıyla ile topluma entegrasyonlarını
desteklemektedir.
Bu organizasyon, ulusal ve Avrupa düzeyinde denetimli serbestliğin kullanılmasını güçlendirmeyi
ve bu alanda uzlaşmayı taahhüt etmektedir. Bu kuruluşa Avrupa Ülkeleri,
üniversiteler ve bireysel olarak denetimli serbestlikle ilgili uzmanlar üye
olabilmektedir. Şu an itibarıyla 34 ülke bu kuruluşa üyedir. 12 kişilik bir
yönetim kurulu ile bir genel sekreter toplam 13 kişi tarafından
yönetilmektedir. CEP tarafından her yıl düzenli olarak elektronik izleme
ile ilgili konferanslar düzenlenmektedir. Ayrıca denetimli serbestlik alanında bir konu da düzenli
olarak konferansa konu olmakta ve tartışılmaktadır. 2010 yılında Avrupa Konseyi tarafından kabul
edilen “Denetimli Serbestlik Tavsiye Kararları” bu kuruluşun hazırlık aşamasında destek verdiği
önemli bir belgedir. Yine denetimli serbestlik yaptırım ve tedbirlerin Avrupa Birliği ülkeleri
arasında naklini öngören direktif konusunda da bu kuruluşun uzman ve desteğinden yararlanılmıştır.
Denetimli serbestlik alanında Avrupa nezdinde oluşturulan tek ve etkili bir platformdur.
18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa7
EUROPRIS (Avrupa Ceza Ġnfaz Kurumları ve Islah Servisleri
Organizasyonu ) : Avrupa Ceza İnfaz Kurumları ve Islah Servisleri
Organizasyonu politik ve resmi olmayan bir kuruluş olmayıp sivil bir
insiyatiftir. Resmi olarak 2011 yılının Aralık Ayında Hollanda merkezli
olarak kurulmuştur. Avrupa birliği üyesi ülkelerin ceza infaz kurumlarından sorumlu ulusal
teşkilatları bu birliğe üye olma hakkına sahiptir.
Avrupa Birliğine üye olmayan ülkeler gözlemci üye sıfatı ile toplantı ve faaliyetlere katılma
imkanına sahiptir. Ceza infaz kurumu
alanındaki uygulayıcıları bir araya getirerek,
bilgi alışverişi, uzman desteği sağlayarak
hapsedilme koşullarına ilişkin hakların
standartlarını yükseltmeyi amaçlamaktadır.
Bununla birlikte Avrupa Ülkelerinin ceza infaz kurumları ile Islah servisleri arasındaki işbirliği
artırarak, hükümlülerin kendileri ve ailelerin hapsedilmeden kaynaklı zarar ve olumsuzlukları asgari
düzeyde tutulması için hükümlünün ceza infaz kurumundaki şartlarının iyileşmesini, suç tekrarını
azaltmayı kamunun güvenliğini sağlamayı ve uzmanlaşmayı desteklemektedir.
17 asil üye ve 1 gözlemci üye olmak üzere 18 üyeye sahiptir.

ICPA (International Corrections and Prisons Association) :
Uluslararası Islah ve Ceza İnfaz Kurumları Derneği, bu sektörde
uluslararası bir anlayışın gelişmesine katkı sağlamak amacıyla
kurulmuştur. Bu alanda görev yapan görevlilerin mesleki
gelişimlerinin sağlanmasıyla ceza infaz kurumları şartlarının daha insani olacağına inanan bir
çalışma vizyonuna sahiptir.
Bu sebepledir ki, dernek loby faaliyeti veya mahkum hakları konusunda çalışan bir kuruluş değil,
ceza infaz kurumları ile ıslah kurumlarında çalışılan, yönetici konumunda olan ve üst düzey
idareciler arasında fikir alışverişi ile iyi uygulamaların paylaşıldığı bir platformdur. Ceza infaz
kurumları ile ıslah kurumlarında kullanılan teknolojiler konusunda da bu sahadaki uzman
kuruluşları bir araya getiren platform özelliğine sahiptir.
Dernek uluslararasında ceza ve adalet alanında sıkı ilişkiler geliştirmeye hizmet eden etkili
kuruluşlardan birisidir. Bütün kıtalarda bu alanda çalışan üst düzey görevli kişiler ve kurumlarla
bağlantısı vardır.
ICPA, bir sivil toplum örgütü olup Birleşmiş Milletler nezdinde var olan Ekonomik ve Sosyal
Konsey'inde özel danışma kuruluşu statüsüne sahiptir.
18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa8
VI. TOPLANTIDA ÖNE ÇIKAN TARTIġMA KONULARI
Toplantıda cezaların infazı, cezaevi sorunları ve denetimli serbestlik uygulamaları ile hapis
cezalarının maliyeti konularında önemli tartışmalar yapıldı. Ceza infaz kurumlarının
kalabalıklaşmasına çözüm bulunması kapsamında, kısa süreli hapis cezaların infaz usulü ile
alternatif ceza ve yaptırımlara ilişkin sunumlar ilgiyle takip edilen konular arasında yer almıştır.

Toplantıda Ceza İnfaz kurumları ile denetimli serbestlik servislerinin işbirliği içinde çalışmasının
önemi vurgulandı.
1 - Ceza Ġnfaz Kurumlarının KalabalıklaĢmasına Çözüm ArayıĢları
a) Para cezalarının ödenmemesi halinde bu cezanın hapis yerine alternatif bir cezaya
çevrilmesi
Kanun koyucu para cezası ile ilgili idaresini hapis dışında bir seçenek olarak belirtmiştir.
Dolayısıyla kanun koyucunun bu iradesine uygun olarak
bu kişilerin ceza infaz kurumlarına değil, alternatif ceza
ve yaptırım uygulanmak suretiyle cezasının toplum içinde
infaz edilmesinin gerekliliği vurgulanmıştır. Para
cezalarının ödenmemesi durumu doğrudan hapse
gönderme gibi bir yaptırımla sonuçlanmamalıdır. Bu
uygulamanın Avrupa Birliği ülkelerinden sadece artık
Norveç'te yürürlükte bulunduğu ve bu ülkenin de bu uygulamadan yakın zamanda vazgeçeceği
bildirilmiştir.
Para cezalarının ödenmemesi durumunda, bu cezanın kamu yararına çalışma başta olmak üzere
toplum içerisinde infaz edilen alternatif ceza ve yaptırımlara çevrilmesi uygulaması ve zorunluluğu
üzerinde durulmuştur.
b) Alternatif ceza ve tedbirlerin kapsamının geniĢletilmesi
Konferansta yapılan sunumlarda öne çıkan konular değerlendirildiğinde; özellikle kısa süreli
hürriyeti bağlayıcı cezaların kısalığı nedeniyle, bu cezaların iyileştirme faaliyetlerine uygun
olmadığı, masrafların çok yüksek olması ve bu tür cezalarda
hükümlülerin motivasyonunun az olması nedeniyle topluma
entegrasyonun sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin
mümkün olmadığı bildirilmiştir. Bu olumsuzlukların
bertaraf edilmesi için ülkeler özellikle kısa süreli hürriyeti
bağlayıcı cezalarla ilgili olarak alternatif ceza ve tedbirlerin
daha sık ve yaygın kullanılması gerektiği üzerinde
18'inci Ceza İnfaz Kurumları Genel Müdürleri Toplantısı- Brüksel 2013 Sayfa9