Structuurvisie Amsterdam 2040 Economisch sterk en duurzaam

328 Pages·2011·19.3 MB·Dutch

Aan de achterzijde van deze fl ap vindt u de legenda’s bij de visie- en faseringskaarten uit de Structuurvisie.
Ook is de kaart ‘Visie Amsterdam 2040’ als uitvouwbare kaart ingesloten. Het verschijnen van de nieuwe structuurvisie van Amsterdam is een historische gebeurtenis. Een AS Structuurvisie
mtr
lange termijn perspectief op metropolitaan niveau is ontwikkeld met bijdragen uit alle geledingen u
s
tc
van de samenleving: economie, cultuur, sport, wonen, groen, ecologie, verkeer en vervoer, en ertu
du
wacahttedr.u Biziejdnrda gAemn sutietr ddea mAmmestres rbdeazmosceh tbeenv doelk i‘nVgri jkstwaaamt Aemn bstienrndeanm v’i ain e deen Tsoplehcuiaislteu wine. bOsoitke .d Bei jbneal ang- am 2rvisie Amsterdam 2040
rijkste toekomstprojecten in de buurgemeenten – Almere, Amstelveen, Haarlemmermeer – zijn in 0
4
0
het Amsterdamse kaartbeeld verwerkt.

De visie bestaat uit vier ruimtelijke ‘bewegingen’: uitdijend centrumgebied, langgerekt waterfront, eE Economisch sterk
nc
gebogen zuidfl ank en aantrekkelijk metropolitaan landschap. De vier, letterlijk verknipt en in elkaar do
n
gevouwen tot één metropolitaan toekomstbeeld, vormen samen een dynamisch spel van ruimte- uuo
m
r
lijke spanningen dat allerminst eenduidig is. De visiekaart is er een van schotsen en breuken, zais en duurzaam
ac
concreet, niet utopisch. Uiteindelijk zijn alle losse stukken met elkaar verzoend in een metropolitaan mh

s
beeld dat met vertrouwen naar de toekomst kijkt. t
e
r
k

Structuurvisie
Amsterdam 2040
Economisch sterk
en duurzaam
Vastgesteld door de gemeenteraad van Amsterdam op 17 februari 2011

Deel 1
Visie 15
Deel 2
Uitvoering
155
naar stadsdelen en decennia
Deel 3
Instrumentarium

203
2010–2020
Bijlage
PlanMER

279
inclusief samenvatting
Inhoud
Hoofdstuk 6
Internationalisering van de zuidflank 75
Voorwoord 7 6.1 De Zuidas 78
6.2 Mogelijke olympische locatie 79
Samenvatting 8 6.3 Nieuwe Meer 80
6.4 Schiphol 80
Leeswijzer 12 6.5 Amsterdam Zuidoost 81
6.6 Hoogbouw op de zuidflank 84
Overzicht kaartmateriaal 14 6.7 Ondergrond en de zuidflank 85
6.8 De best bereikbare locatie van Nederland 85
Deel 1 – Visie 15 Visie en beleid 87
Hoofdstuk 7
Hoofdstuk 1 Wonen en werken in Amsterdam 89
Context: De positie van Amsterdam 17 7.1 Wonen in Amsterdam 89
1.1 Amsterdam in de wereld 17 7.2 Voorzieningen in Amsterdam 95
1.2 Een regionale blik 20 7.3 Kunst en cultuur 98
1.3 Totstandkoming Structuurvisie 21 7.4 Werken in Amsterdam 99
7.5 Openbare ruimte 113
Hoofdstuk 2 7.6 Stadsstraten en -pleinen 114
De visie: Amsterdam economisch sterk & duurzaam 23 7.7 Hoogbouw en ondergrond 117
2.1 De Pijlers 24
Hoofdstuk 8
De grote bewegingen 29 Verkeer en vervoer 123
Hoofdstuk 3 8.1 Investeren in regionale bereikbaarheid via ov 123
Uitrol centrumgebied 33 8.2 De auto en de openbare ruimte 125
3.1 Nieuwe hoogstedelijke gebieden 36 8.3 Verbetering fietsnetwerk 126
3.2 Stadsstraten en -pleinen 37 8.4 Veranderingen Hoofdwegennet 127
3.3 Auto en de stad 39 8.5 Goederenvervoer per rail 128
3.4 Verbetering stedelijk ov-net en uitbreiding 8.6 Bevoorrading van de stad 129
Parkeer+Reisfaciliteiten 40
3.5 Hoogbouw en uitrol centrumgebied 41 Hoofdstuk 9
3.6 Ondergrond en uitrol centrumgebied 42 Groen en water 133
9.1 Stad in het groen, stad aan het water 133
Hoofdstuk 4 9.2 Begraafplaatsen en volkstuinen nieuwe stijl 136
Verweving metropolitaan landschap en stad 45 9.3 Sportparken nieuwe stijl 137
4.1 Groene scheggen en de Stelling van Amsterdam 48 9.4 Biodiversiteit en ecologische verbindingen 139
4.2 Koppen van de scheggen 52 9.5 Waterveiligheid 140
4.3 De randen van de scheggen 53 9.6 Watersysteem en watercyclus 141
4.4 Verbindende fietsroutes: fietsnet stad 9.7 De stedelijke wateropgave 142
gekoppeld aan fietsnet naar buiten 54 9.8 Watercompensatie 143
4.5 OV-ontsluiting van de groene scheggen 54 9.9 Klimaatbestendige metropool 144
4.6 Hoogbouw en het metropolitane landschap 55 9.10 Water en energie 146
4.7 Ondergrond en het metropolitane landschap 56
Hoofdstuk 10
Hoofdstuk 5 Energie 147
Herontdekking van het waterfront: Het IJ centraal 57 10.1 Duurzaam Amsterdam 147
5.1 De Amsterdamse haven 60 10.2 De transitiepaden 148
5.2 Verkeer en vervoer en het waterfront 62 10.3 Ruimtelijke consequenties 149
5.3 Westelijke IJoevers, Zaan- en IJoevers verbonden 63 10.4 Samenvatting emissiereducties 150
5.4 Mogelijke olympische locatie 67
5.5 Oostelijke IJoevers 68 Hoofdstuk 11
5.6 IJburg, IJmeer en Almere 71 Olympische Spelen 153
5.7 Hoogbouw langs het IJ 73
5.8 Ondergrond en het waterfront 74
4 Structuurvisie Amsterdam 2040: Economisch sterk en duurzaam
Deel 2 – Uitvoering 155
Hoofdstuk 7
Energie 259
Hoofdstuk 1
Strategische overwegingen 159 Bijlage
Overzicht ruimtelijke reserveringen 261
Hoofdstuk 2
De uitvoering per tijdsperiode en per stadsdeel 163
2.1 Uitvoering structuurvisie en stedelijke
Bijlage – PlanMER 279
investeringsagenda 164
2.2 De uitvoering onderscheiden naar drie decennia 165
2.3 De uitvoering onderscheiden naar delen v.d. stad 174 Hoofdstuk 1
Inleiding 281
Hoofdstuk 3
Uitvoeringskader 197 Hoofdstuk 2
Structuurvisiealternatief 283
2.1 Milieubeoordeling 286
Deel 3 – Instrumentarium 203
Hoofdstuk 3
Hoofdstuk 1 Samenvatting planMER 291
Inleiding 205 3.1 Doelen en opgaven uit de Structuurvisie 292
3.2 Wettelijk en beleidskader 293
Hoofdstuk 2 3.3 Huidige situatie en autonome ontwikkeling 296
Status 207 3.4 Alternatieven 298
2.1 Wettelijk kader 207 3.5 Beoordeling van de alternatieven 303
2.2 Gemeentebeleid 208 3.6 Voortoets Natuurbeschermingswet/
2.3 Verordening op de stadsdelen 210 Passende beoordeling 319
2.4 Uitwerking, aanvulling, herziening en actualisatie 211 3.7 Totaalbeoordeling 320
2.5 Afwijking en interpretatieruimte 212 3.8 Evaluatie en monitoring 322
2.6 Toetsingskader 212 3.9 Leemten in kennis 323
Hoofdstuk 3
Wonen en werken 217
3.1 Wonen 217
3.2 Bedrijven en kantoren 217
3.3 Detailhandel 224
3.4 Locatiebeleid 225
Hoofdstuk 4
Ruimtelijke structuur 229
4.1 Hoogbouw 229
4.2 Grootschalige reclamemasten 237
4.3 Ondergrond 238
Hoofdstuk 5
Groen en water 239
5.1 Hoofdgroenstructuur 239
5.2 Waterstructuur 249
Hoofdstuk 6
Verkeer en vervoer 251
6.1 Hoofdnetten 251
6.2 Ruimtelijke reserveringen 255
6.3 Goederenvervoer 256
Inhoud 5

Voorwoord

Namens het gemeentebestuur bied ik u de Structuurvisie Amsterdam 2040 aan. Hierin staat de
ruimtelijke ontwikkeling van Amsterdam die wij voor ogen hebben. De structuurvisie heeft als
titel meegekregen: Economisch Sterk en Duurzaam. Dit is ook het motto van het document. Het
verbeteren van de welvaart en het welzijn van de mensen in Amsterdam én wat de ruimtelijke
ontwikkeling van de stad hieraan kan bijdragen, dáárover gaat deze structuurvisie.
Het komt erop aan. In de wereldeconomie vinden vang moet laten zien ‘crisisbestendig’ te zijn. Maar
manifeste verschuivingen plaats. De grote steden het is ook een reden te meer om juist nú ambitie te
fungeren steeds meer als de motoren van de eco- tonen. Zodra de betere tijden terugkeren, weten
nomie. Het klimaat verandert. Dit stelt ons voor we al precies wat we willen. Met deze visie geeft
levensgrote vraagstukken over de duurzaamheid de gemeenteraad aan hoe Amsterdam er in 2040
van ons leefmilieu. De gevolgen zijn groot, ook uit zou moeten zien. Zo worden er bijvoorbeeld
voor Amsterdam. nieuwe openbaar vervoerlijnen en nieuwe inves-
teringen in groengebieden voorgesteld. Ook wor-
Amsterdam kan de toekomst aan, daar ben ik van den voorstellen gedaan om (verouderde) extensief
overtuigd. Maar het gaat niet zonder meer. We benutte gebieden te transformeren tot intensiever
zijn een stad met een relatief jonge bevolking, gebruikte, gemengde woon-werkgebieden.
met 175 nationaliteiten; een stad van talloze stu-
denten, levensvormen, typen ondernemingen Voor een aantal gebieden worden er meerdere sce-
en voorzieningen. Amsterdam is voor tallozen de nario’s gepresenteerd. Tussen die scenario’s zal nog
plek geweest om vooruit te komen. Het vrijzin- moeten worden gekozen door de gemeenteraad.
nige leefklimaat is onderdeel van haar wereldfaam.
Amsterdam is een stad waar je jezelf kunt zijn. De Het komt erop aan. Ik herhaal het niet zonder
stad heeft zich ook altijd veerkrachtig en flexibel reden. Amsterdam heeft sterke troeven in handen.
getoond. Al deze hoedanigheden zijn goud waard. Maar het uitspelen van deze troeven is een uitda-
We komen er steeds meer achter hoe belangrijk ze ging op zich. Deze uitdaging moeten we nu, meer
zijn om Amsterdam economisch sterk te houden. dan ooit, aangaan. Voor de welvaart en het wel-
zijn van de Amsterdammers, voor de toekomst van
De klimaatsverandering dwingt ons meer dan Amsterdam.
ooit na te denken over de vele facetten van duur-
zaamheid. Hoe houden we onze voeten droog en Maarten van Poelgeest
hoe krijgen we water, lucht en bodem schoon? Op Wethouder Ruimtelijke Ordening
welke manier maken we de stad groener en houden
we het omringende, waterrijke landschap open?
Hoe stellen we onze energievoorziening voor de
toekomst veilig?
Amsterdam is groter dan zijn gemeentegren-
zen. Het is de kernstad van een metropoolregio.
De stedelijke ontwikkeling is onderdeel van de
regionale, en andersom. De noodzaak van inten-
sieve onderlinge samenwerking tussen de regio-
gemeenten staat buiten kijf en is vastgelegd in het
Ontwikkelingsbeeld 2040 voor Metropoolregio
Amsterdam.
In de Structuurvisie is het bovenstaande vertaald in
ambities en opgaven voor de ruimtelijke ontwik-
keling van de stad. Momenteel zitten we in econo-
misch zwaar weer. Dit betekent dat de visie bij aan-
Voorwoord 7
Samenvatting

De Visie:
Amsterdam economisch sterk en duurzaam

Wereldwijd is de rol van steden in de afgelopen decennia drastisch veranderd. Sinds
2007 woont meer dan de helft van de wereldbevolking in steden. Van Vancouver tot
Hong Kong, overal is er een trek te zien richting de stad, zo ook in Amsterdam.
Positie en ambitie van Amsterdam In het Ontwikkelingsbeeld 2040 voor
Voor Amsterdam is het van levensbelang dat het Metropoolregio Amsterdam wordt op regionale
een vooraanstaande positie blijft innemen in de schaal verwoord en verbeeld welke ruimtelijke
wereldeconomie. Aan deze voorwaarde moet in opgaven er in de regio zijn. In die metropoolregio is
ieder geval worden voldaan om het welzijn en de Amsterdam de centrale stad, de kernstad. Dat wil
welvaart van haar burgers in de toekomst zo goed niet zeggen de enige stad, in tegendeel. Alle par-
mogelijk te kunnen waarborgen. Amsterdam heeft tijen in de regio hebben elkaar nodig en kunnen
een diverse economie, woningvoorraad, voorzie- van elkaar profiteren. De stad is groter geworden
ningen, landschappen en bovenal: een diverse en dan haar eigen grenzen. Elke overheid draagt haar
relatief jonge bevolking. Amsterdam heeft daarmee eigen steentje bij aan het prettig wonen, werken
een perfecte voedingsbodem om kansrijke econo- en recreëren in de Metropoolregio. Vanuit dit per-
mische sectoren vast te houden en aan te trekken spectief kijken we naar de stad Amsterdam. Altijd
en de lokale en regionale economie te laten flore- in samenhang met de omgeving, en zoekend naar
ren. Amsterdam heeft de troeven in handen om de specifieke opgaven die Amsterdam daarbinnen
economisch sterk te zijn. Niettemin wordt ook heeft.
Amsterdam zwaar op de proef gesteld in de huidige
economische crisis. En daarmee wordt tevens de Dit alles leidt tot de centrale ambitie van de
Structuurvisie bij aanvang op zijn crisisbestendig- Structuurvisie: Amsterdam ontwikkelt zich verder
heid beoordeeld. De crisis zal langdurig zijn sporen als kernstad van een internationaal concurrerende,
nalaten bij de stedelijke ontwikkeling. duurzame, Europese metropool.
De andere absolute voorwaarde voor de toekomst-
bestendigheid van Amsterdam betreft de inten- Visie
sieve zorg voor het leefmilieu in de stad. Voor een Om economisch sterk en duurzaam te zijn en
duurzame stad moeten we anticiperen op kli- Amsterdam en de regio verder te kunnen ontwik-
maatverandering. We maken de lucht, de bodem kelen als internationaal concurrerende, duurzame,
en het water schoner, we maken de stad groener, Europese metropool slaat Amsterdam de volgende
stiller en energiezuiniger; we optimaliseren het richting in:
gebruik van de schaarse grond en we gaan over op
duurzame energiebronnen. Daarnaast wordt een Een aantrekkelijke stad
aantal beproefde en duurzame ruimtelijke orde- Intensivering van het grondgebruik in de stad
ningsprincipes blijvend, en zelfs geïntensiveerd, biedt tal van mensen woon- en werkruimte.
toegepast. Het gaat om principes die zijn terug te Het betekent extra draagvlak voor voorzienin-
voeren op zuinig en optimaal gebruik van de grond. gen, extra investeringen in de openbare ruimte,
Amsterdam is goed voor haar inwoners en gasten. efficiënter omgaan met energie en vervoer en er
Om sociaal duurzaam te zijn is een sterke sociaal- hoeft minder landschap te worden aangetast.
ruimtelijke structuur met flexibiliteit naar de toe- Het betekent ook 70.000 woningen en bijbeho-
komst toe belangrijk. rende voorzieningen erbij tot 2040, intensie-
ver gebruik van de haven en huidige bedrijven-
Uit bovenstaande twee voorwaarden volgt haast terreinen en ruimte voor waterberging.
automatisch het motto voor deze structuurvisie: Met de toevoeging van 70.000 woningen wordt
Amsterdam: economisch sterk en duurzaam. ingespeeld op de genoemde trek naar de stad. Om
8 Structuurvisie Amsterdam 2040: Economisch sterk en duurzaam