SİSTEMİK İNFLAMATUAR YANIT SENDROMU SAPTANAN ACİL SERVİS HASTALARINDA KAN PDF
Preview SİSTEMİK İNFLAMATUAR YANIT SENDROMU SAPTANAN ACİL SERVİS HASTALARINDA KAN
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI SİSTEMİK İNFLAMATUAR YANIT SENDROMU SAPTANAN ACİL SERVİS HASTALARINDA KAN GAZI KARBOKSİHEMOGLOBİN, METHEMOGLOBİN VE LAKTAT DÜZEYLERİNİN KLİNİK ÖNEMİ UZMANLIK TEZİ DR. SELAHATTİN GÜRÜ TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. MEHMET AKİF KARAMERCAN ANKARA EKİM 2015 T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI SİSTEMİK İNFLAMATUAR YANIT SENDROMU SAPTANAN ACİL SERVİS HASTALARINDA KAN GAZI KARBOKSİHEMOGLOBİN, METHEMOGLOBİN VE LAKTAT DÜZEYLERİNİN KLİNİK ÖNEMİ UZMANLIK TEZİ DR. SELAHATTİN GÜRÜ TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. MEHMET AKİF KARAMERCAN ANKARA EKİM 2015 KABUL ONAY i ÖNSÖZ Uzmanlık eğitimim süresince bana, tez danışmanlığının ve hocalığın çok ötesinde, adeta “abilik” yapan, sayın Doç.Dr. Mehmet Akif Karamercan’a teşekkürü ve ömrüm boyunca saygıyı borç bilirim. Anabilim dalı öğretim üyelerimiz sayın Doç. Dr. Fikret Bildik’e, sayın Doç. Dr. Ahmet Demircan’a, sayın Doç. Dr. Ayfer Keleş’e, ve sayın Doç. Dr. İsa Kılıçaslan’a da ayrı ayrı teşekkürü birer borç bilirim. Öte yandan birlikte çalışma fırsatı bulmaktan onur duyduğum, tüm eski ve yeni asistan arkadaşlarıma da ayrı ayrı teşekkürü ve sevgiyi birer borç bilirim. Her güzel vesileyle olduğu gibi bugün de, kendilerine minnet duygularımı hatırladığım anneme, babama ve kardeşlerime de bir kez daha teşekkürü borç bilirim. Biliyorum ki ne bu teşekkürler, ne de ömrüm boyunca göstereceğim vefa, annemin ve babamın üzerimdeki haklarına karşılık olamayacak! Gerek acil servis mesaim, gerekse bu tez çalışması sebebiyle, ortak vakitlerimizden çokça çalmak zorunda kaldığım, karşılıksız sevginin en temiz örnekleri, biricik kızlarım Ceren ve Gülce’ye de ayrıca teşekkür ederim. Şüphesiz ki onların gülücükleri olmasa hiç bir mutluluğun ve başarının tadı olamaz. Elbette en özel teşekkürü ve sevgiyi; zorlukları ve sıkıntıları o hayatımda olduğu için hissetmediğim, güzelliklerin ve iyiliklerin kendisiyle anlam bulduğu, hayatımdaki tüm sıfırların solundaki “1”e, kıymetli eşim Meltem’e borçluyum. O zamanından ve enerjisinden fedakarlık etmese bu tez asla bitemezdi. Dr. Selahattin Gürü ii İÇİNDEKİLER KABUL ONAY ................................................................................................................... i ÖNSÖZ ............................................................................................................................... ii KISALTMALAR ............................................................................................................... iv 1.GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 2.GENEL BİLGİLER ......................................................................................................... 2 2.1.Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu (SIRS), Tanımlar ve Genel Bakış .................... 2 2.1.1.SIRS İnsidansı ve Mortalitesi ............................................................................ 4 2.1.2.SIRS Etyolojisi .................................................................................................. 5 2.1.3. SIRS patogenezi ................................................................................................ 6 2.2.Karboksihemoglobin ..................................................................................................... 7 2.2.1. HEM Oksijenaz-1 ve Endojen Karbon Monoksit ............................................. 8 2.2.2. Karboksihemoglobin Oranları ve Hastalıklarla İlişkisi .................................. 11 2.3.Methemoglobin ........................................................................................................... 12 2.3.1.Methemoglobinemi .......................................................................................... 13 2.3.2. Methemoglobin Oranları ve Hastalıklarla İlişkisi ........................................... 16 2.4.Laktat .......................................................................................................................... 17 2.4.1.Laktat Düzeyleri ve Hastalıklarla İlişkisi......................................................... 18 3.GEREÇ VE YÖNTEM .................................................................................................. 23 3.1. Araştırma Hastalarının Seçimi ................................................................................... 23 3.2. Veri Toplanması ........................................................................................................ 25 3.3. Hastaların Vital Bulgularının Ölçümü ....................................................................... 25 3.4.Hastaların Kan Gazı Analizleri ................................................................................... 26 3.5.Hastaların Tam Kan Sayımları Ve Periferik Yaymaları ............................................. 26 3.6. İstatistiksel Analiz ...................................................................................................... 26 4. BULGULAR ................................................................................................................. 28 5.TARTIŞMA ................................................................................................................... 45 6.SONUÇ .......................................................................................................................... 59 7.KAYNAKLAR .............................................................................................................. 60 8.ÖZET ............................................................................................................................. 72 9.SUMMARY ................................................................................................................... 74 10.EKLER ........................................................................................................................ 76 11.ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................. 77 iii KISALTMALAR A.B.D.: Amerika Birleşik Devletleri ACCP: American College Of Chest Physicians AMP: Adenozin monofosfat ATP: Adenozin trifosfat cGMP: Siklik guanozin monofosfat CO: Karbonmonoksit COHb: Karboksihemoglobin COX: Siklooksijenaz eCO: Ekshale karbonmonoksit EDTA: Etilen diamin tetra asetik asit fCOHb: Karboksihemoglobin fraksiyonu Fe2+ : Artı 2 değerlikli demir iyonu Fe3+ : Artı 3 değerlikli demir iyonu fMetHb: Methemoglobin fraksiyonu GM-CSF: Granülosit monosit koloni stimülan faktör GÜTF: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi iv HbM: Hemoglobin M HO: HEM oksijenaz IL-1β: İnterlökin-1 beta iNOS: İndüklenebilir nitrik oksit sentaz kg: Kilogram L: Litre LDH: Laktat dehidrogenaz maks: Maksimum MetHb: Methemoglobin min: Minimum mmHg: Milimetreciva mmol: Milimol MIP-1β: Makrofaj inflamatuar protein 1 beta MODS: Multipl Organ Dysfunction Syndrome n: Sayı NADH: Nikotinamid adenin dinükleotid NADPH: Nikotinamid adenin dinükleotid fosfat v NO: Nitrikoksit p38 MAPK: Mitogen-activated protein kinase PaCO2: Parsiyel karbondioksit basıncı PFK: Fosfofruktokinaz ppm: Parts per million S: Standart sapma SCCM: Society Of Critical Care Medicine SIR: Sistemik İnflamatuar Yanıt SIRS: Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu SOFA: Sequential Organ Failure Assessment SPSS: Statistical Package For Social Sciences TNFα: Tümör nekroz faktör alfa TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma Kurumu °C: Celcius °F: Fahrenheit µL: Mikrolitre : Ortalama vi 1.GİRİŞ Sistemik inflamatuar yanıt sendromu (SIRS) tüm hekimlerin karşısına sıklıkla çıktığı gibi acil servislerde de sık görülen bir tanıdır. Çok çeşitli sebeplere dayanan SIRS, şiddetli bir inflamatuar sürecin sonucudur. Bu sürecin yol açtığı hastanede yatış ve mortalite oranlarını düşürmek adına; acil servis hekimleri önemli bir noktada yer alırlar. Erken tanı ile hızlı ve etkin bir tedavinin başlatılması çoğu zaman acil servislerde gerçekleşmektedir. Öte yandan acil servislerde çok sık kullanılan kan gazı analizleri, birçok hastalığın tanısında ve resüsitatif işlemler ile diğer birçok tedavinin takibinde, çok değerli veriler vermektedir (1). Dakikalar içinde sonucu alınabilen bir kan gazı analizi, çok kısıtlı sürelerde önemli kararlar alan ve uygulayan acil servis hekimlerine yol göstermektedir. Bu hızlı tanı yöntemi özellikle hücresel düzeyde solunumla ilgili oksijen ve karbondioksit basınçları ile kandaki asit-baz yükünü ölçer (2). Bunların yanı sıra içerdiği çeşitli parametreler, hastalıklara daha hızlı tanı ve takip yöntemlerinin arandığı araştırmalara konu olmaktadır. Bu araştırmada başvuru anındaki vital bulguları ve kan değerleri ile acil serviste SIRS tanısı konan hastalarda; yine acil serviste yapılan bir kan gazı analizi ile elde edilen, karboksihemoglobin (COHb), methemoglobin (MetHb) ve laktat değerlerinin, hastanede kalış süresi ve bir aylık mortaliteyi belirlemede ki klinik değerliliğini belirlemek amaçlanmıştır. 1 2.GENEL BİLGİLER 2.1.Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu (SIRS), Tanımlar ve Genel Bakış “Sistemik inflamatuar yanıt sendromu” (SIRS) vücudun, karşılaştığı bir olumsuzluğa verdiği klinik yanıt olarak düşünülmüş ve tanımlanmıştır. İlk olarak 1992 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde, (A.B.D.) American College of Chest Physicians-ACCP (göğüs hastalıkları klinisyenlerinin oluşturduğu bir çalışma grubu) ve Society of Critical Care Medicine-SCCM (yoğun bakım hekimlerinden oluşan bir çalışma grubu)’nin birlikte ortaya koyduğu bir tanımdır. Bu tanıma göre aşağıdaki dört durumdan en az ikisinin bulunduğu hastalarda, altta yatan bir infeksiyöz patogenezin varlığı olup olmadığına bakılmaksızın, SIRS tanısı konulur (3): Vücut sıcaklığının 38°C’den yüksek (100.4°F) veya 36°C’den düşük (96.8°F) olması Kalp hızının dakikada 90’ın üzerinde olması Solunum hızının dakikada 20’nin üzerinde veya arteriyel parsiyel karbondioksit basıncının (PaCO ) 32 mmHg’nın altında olması 2 Normal sayım değerlerinin dışında lökosit sayımının olması (>12,000/µL veya < 4,000/µL veya >%10 immatür bant formları) “Bakteriyemi” ise kan dolaşımında bakteri varlığıdır ki, SIRS tanısı koymak için bakteriyeminin olması da şart değildir. ACCP/SCCM çalışma grubu tarafından, SIRS tanımıyla birlikte “sepsis”, “sepsise bağlı hipotansiyon”, “şiddetli sepsis”, “septik şok” ve “çoklu organ yetmezliği sendromu” (Multiple 2
Description:The list of books you might like
