T.C. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Ağız,Diş Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı SİNÜS PERFORASYONLARI VE TEDAVİLERİ BİTİRME TEZİ Stj.Dişhekimi Özkan Arık Danışman Öğretim Üyesi:Prof.Dr.Turgay SEÇKİN İZMİR-2008 ÖNSÖZ Tez çalışmamda, ihtiyacım olan bilgilere ulaşmamda yol gösterici olan çok saygıdeğer Hocam Prof.Dr. Turgay SEÇKİN’e sonsuz teşekkür ve saygılarımı sunarım. Ayrıca bu güne kadar maddi manevi bana her türlü desteği veren aileme ve tez çalışmamda bana yardımcı olan çok sevdiğim kız arkadaşıma teşekkürü bir borç bilirim. İZMİR,2008 Stj. Dişhekimi Özkan Arık İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ I.GİRİŞ II.GENEL BİLGİLER 2.1.Paranazal Sinüsler…………………………………………………………..2 2.2.Maksiller Sinüs Anatomisi………………………………………………….3 2.3.Maksiller Sinüs Embiryolojisi………………………………………………6 2.4.Maksiller Sinüs Fonksiyonları………………………………………………6 2.5.Maksiller Sinüs İle Alveoler Prosesin Klinik ve Radyolojik İlişkisi.............7 III.OROANTRALPERFORASYONLAR………………………………………..10 3.1.Oroantral Açıklıkların Etiyolojisi………………………………………….10 3.2.OroantralAçıklıkların Tehşisi.......................................................................13 3.3.Ororantral Fistüllü Hastalarda Klinik Semptomlar………………………...15 3.4.Oroantral Fistül ve Açıklıkların Tedavisi………………………………….15 IV.OROANTRAL FİSTÜL VE AÇIKLIKLARIN PLASTİK OLARAK KAPATILMASINDA SIK KULLANILAN YÖNTEMLER 4.1.Wassmund-Rehrmann-Schuchardt Yöntemi………………………………19 4.2..Çift Yönlü Köprü Lambosu Yöntemi……………………………………..21 4.3 Akhusen Yöntemi………………………………………………………….21 4.4.Pediküllü Bukkal Yağ Pedi Kullanım……………………………………...22 4.5.Palatinal Saplı Flep Yöntemi………………………………………………23 4.6. İnterseptal Alveolektomi İle Kapatma Yöntemi.……………………….....25 4.7.Hidroksil Apatit Blokla Kapatma Yöntemi………………………………..27 4.8.OAA Kapatılmasında 3. Molar Transplantasyonunun Kullanımı ………...28 4.9. Absorbe Edilebilen Jelatin Membran ve GTR İle Kapama……...………...28 4.10.Monokortikal Kemik Greftiyle Kapatma Yöntemi…………………….….29 4.11.Otojen Greft Yöntemi………………………… ………………………….30 4.12.Metal Plak Yöntemi……………………………………………………….31 4.13.Fibrin Yapıştırıcılar İle Kapatma………………………………………….32 4.14. Liyofilize Dura Mater ve Faysa Lata İle Kapatma …………………........35 4.15. Ağız İçi Membranöz Kemik Greftlerinin Kullanımı …………………….38 V.Oroanral Fistül Kapatılmalarında Postoperatif Bakım...................................38 VI.Maksiller Sinüs Ogmentasyonu Sırasında Meydana Gelen Sinüs Membran Perforasyonunun Klinik Önemi…………………………………………………..40 VII.Sinüs Lifting Operasyonu Sırasında Oluşan Perforasyonun Kapatılması 7.1.Otolog Fibrin Yapıştırıcıların Kullanımı…………………………………..42 7.2.Siyanoakrilat Adezivlerin Kullanımı………………………………………44 VIII.Sinüs Membran Perforasyonunun Ogmente Edilmiş Sinüse Yerleştirilen İmplantların Başarısına Etkisi…………………………………………………....45 IX.ÖZET……………………………………………………………………………47 X.KAYNAKLAR…………………………………………………………………..48 XI.ÖZGEÇMİŞ.........................................................................................................51 I.Giriş Maksiller sinüs, ilk bakışta her ne kadar doğrudan diş hekimliği ile ilgili görünmese de gerek odontojen kist ve tümörler, gerekse üst dişlere yakın komşuluğu açısından son derece dikkat edilmesi gereken önemli bir yapıdır. KBB uzmanları ve diş hekimlerini ilgilendiren sinüs perforasyonunda en önemli etiyolojik faktörün diş çekimi olduğu düşünüldüğünde bu perforasyonun tedavisinin diş hekimlerince iyi bilinmesi gerekir. Çalışmada bu perforasyonların tanısının konulması ve tedavilerinin başarı ile gerçekleştirilmesi için gerekli bilgiler ve özellikle yeni geliştirilen yöntemler üzerinde durulmuştur. II.GENEL BİLGİLER 2.1.Paranazal Sinüsler Paranazal sinüsler, kafatası kemikleri içinde yer alan, burun boşluğunu çevreleyen hava boşluklarıdır. Burun patolojileriyle yakından ilişkisi, gelişimlerinin, burun boşluğunda başlaması ve sisteme ait her sinüsün burun boşluğuna açılması ile açıklanır. Paranazal sinüsler ön ve arka olarak 2 gruba ayrılırlar. Ön sinüsler: 1-Frontal sinüs 2-Maksiller sinüs 3-Ön ethmoid hücreleri Resim 1: Ön sinüsler Arka sinüsler: 1- Sfenoidal hücreleri 2- Arka ethmoid sinüs 2 Resim 2: Arka sinüsler Maksiler, frontal ve ön ethmoid sinüsler orta meatusa açılırlar.Havalanmaları buradan olur ve sekresyonlarını da buraya drene ederler.Arka ethmoid sinüsler üst meatusa ve sfenoid sinüsler sfenoethmoid reses’e açılırlar ve drenajları da buraya olur. Paranazal sinüsler embriyonel hayatta burun mukozasının komşu kemiklere doğru yaptığı girintilerden meydana gelirler.Bu sinüslerin büyüklükleri çok değişik olmakla beraber bütün sinüslerin genel hacmi ortalama 80 cm3 kadardır.(1) 2.2.Maksiler Sinüs Anatomisi ve Fizyolojisi Maksiler sinüsler maksillada bilateral olarak bulunan içi hava dolu boşluklardır.Şekil olarak piramidal bir yapı sergileyen maksiler sinüs paranazal sinüslerin en büyüğüdür.Kaidesi nazo-antral-medial duvarda,tepesi ise maksillanın proc. Zygomaticus’undadır.Çatısı orbita kavitesinin tabanını oluşturur.Çok ince olan bu yapı maksillofasiyal travmatolojide blow-out kırıkları açısından önemlidir.Tabanı alveoler proses ve sert damaktan meydana gelir.Maksiller premolar dişlerin hatta molarların kökleri sıklıkla sinüse yakın olur hatta 2.premolar ve 1.molar dişlerin kökleri sinüsün içerisine kadar uzanırlar.Bazı hallerde çok erken diş kaybına bağlı olarak sarkık sinüs görülebilir.(2) 3 Anterior duvar,sinüsü yanaktan ayıran bir bölmedir.Burda kesici ve kanin dişlere gelen anterior-superior damar ve sinirler bulunur.Bu bölgede foramen infraorbitaleden çıkan N.İnfraorbitalis de dikkati çeker. Medial duvarda burun boşluğuna açılan büyük bir açıklık bulunur.Burası Semilunar Hiatus’tur.Bu delik alttan Proc.Uncinatus ve arkadan lamina perpendicularis ossis palatini ile kısmen daralmıştır.Deliğin kalan kısmı mukoza yaprağı ile kapatılmıştır.Yanlız meatus nasi medius hizasında,hiatus semilunarisin dibinde küçük bir delik kalır.Bu deliğe ostium maksillare denir.Ostium maksillare,sinüs kavitesinin oldukça yukarısında kalır. Sinüsün medial duvarında olup,hiatus maksillaris’i daraltan yapılar: 1-proc.Uncinatus 2-Bulla ethmoidalis 3-Proc.maksillaris ossis lacrima 4-Proc. Maksillaris concha nasalis inferior 5-Proc. Maksillaris ossis palatini 6-Mukoza Duvarların kalınlığı standart değildir.Genellikle 2-3mm arasında değişir.Tavanı 2-3mm iken dişsiz taban bölge 5-10mm olabilir.İnce arka duvar internal damarlara komşu olup burada bulunan infraorbital ve posterior superior alveolar ve sphenopalatin damarlar orta yüz kırıklarında kanamalara ve hematomlara yol açabilmesi nedeniyle önemlidir. Arka duvarda molar dişlere giden posterior-superior dental damar ve sinirlerin geçtiği küçük foraminalar(foramina alveolaria) bulunmaktadır.Ayrıca arka duvar maksiler artere komşuluğu nedeniyle de bir çok cerrahi işlemde dikkat edilmesi gereken bir bölgedir. 4 Maksiler sinüsün inferior duvarının kök apeksleri ile olan ilişkisi, teşhis, implantasyonda tedavi planlaması, endodontik tedavi prosedürü ve ortodontik tedavilerde önemlidir.(3) Resim3: Maksiler sinüs inferior duvarı ve maksiler molar dişler arasındaki vertikal ilişkiler ( B: bukkal , P: palatinal ) (3) Resim4: Maksiler sinüs inferior duvarı ve maksiler molar dişler arasındaki horizontal ilişkiler ( B: bukkal , P: palatinal ) (3) İnnervasyonu 5. kafa çiftinin maksiler dalı ile olur.Sinüs mukozası bu sinirin posterior alveolar dalı tarafından innerve olur.Maksiller sinüsün beslenmesi,maksiler arterin infraorbital ve posterior superior alveolar dalları ile olur.Lenfatik drenajı retrofarengiyal ve submandibuler lenf bezlerinedir.(4) Resim5:Maksiler sinüsün radyolojik görünümü Resim6: Maksiler sinüs ostiumları 5 2.3.Maksiler Sinüsün Embriyolojisi İlk oluşan paranazal sinüsler maksiler sinüslerdir ve gebeliğin 7. gününde oluşmaya başlarlar.Öncelikle ethmoidal infundubulumun mukozal keseleşmesi gözlenir.İnfundubulum,unvinate proses ile ethmoidal bulla arasındaki kör bir girinti şeklindedir.Bu oluşumlar arasında dar bir açıklık oluşur burası Semilunar Hiatus’tur.Sinüs nazal epitelin, kıkırdaksal nazal kepin içine invajinasyonu ile gelişimine devam eder.Gelişimi fetal yaşamın 4. ayına kadar sürer. Sinüs nasal kapsül içinde ethmoidal infundubulumun inferior lateral yüzeyinde sığ bir cep olarak kalır.Bu döneme kadar olan bölüme birincil pünematizasyon denir.İkinci pünematizasyon ise fetal yaşamın 5. haftasında maksillanın büyümesine bağımlı olarak başlar.Ortalama boyutları antero-posterior yönde 7mm, yüksekliği 4mm ve genişliği 4mm dir. Tahmini hacmi 6-8cc kadardır. Doğumdan sonra fasiyal kemiklerle beraber öne ve aşağıya doğru büyür.Bu büyüme maksillanın büyüme oranı ve dişlerin gelişimi ile sıkı bir etkileşim içindedir.Gelişimini puberteden sonra tamamlar.Büyüme ve gelişimini tamamlamış bir kişide ortalama hacmi 20-25ml kadardır. Maksiler sinüsler respiratuar epitelle ve periosteumla kaplıdır.Respiratuar epitel sili silindirik epitel özelligi taşımakta ve mukus salgılamaktadır.Siller ve mukus maksiler sinüsün drenajı için önem taşımaktadır.(5) 2.4.Maksiler Sinüs Fonksiyonları a)Kafatasını hafifletir b) Geniş mukoza yüzeyi sayesinde soluduğumuz havayı nemlendirip ısıtır c) Sesin rezonansında önemli rol oynar d)Sinüsün temizlenmesinde rol oynar. Titrek tüylü silindirik epitelin hareketi ile yabancı cisim ve mikroorganizmalar ostiumlardan burun boşluğuna atılır. 6
Description: