Philip Dick - Scheur in de ruimte
Wanneer een monteur een scheur ontdekt in de Jiffi-schuiver van de bekende dokter Lurton Sands, kan hij de verleiding niet weerstaan. Hij kruipt door de scheur en komt op een alternatieve aarde terecht. Helaas heeft de dokter net daar zijn minnares verstopt (hij is verwikkeld in een echtscheiding), en de monteur bekoopt zijn nieuwsgierigheid met zijn leven. Maar het nieuws van de alternatieve aarde doet al snel de ronde en de zwarte presidentskandidaat Jim Briskin grijpt het bestaan van die andere wereld aan om het ontwaken van alle bifs te bepleiten, en de kolonisering van de alternatieve wereld. We zijn immers in 2080 en de werkloosheid in de Verenigde Staten is zo endemisch dat veel jonge mensen, vooral kleurlingen, zich in slaap laten brengen, in afwachting van betere tijden. De nieuwe aarde blijkt echter niet zo onschuldig als eerst werd gedacht. En wanneer George Walt, de eigenaar en uitbater van het satellietbordeel De Gouden Poort tot Momenten van Gelukzaligheid zich ermee gaat bemoeien, loopt het pas echt uit de hand.
Scheur in de ruimte is in de eerste plaats natuurlijk een science fiction-verhaal. Maar er zitten ook veel politieke thema's in: een zwarte presidentskandidaat (vergeet niet dat het boek oorspronkelijk verscheen in 1966, het hoogtepunt in de strijd voor gelijke burgerrechten in de V.S.), de strijd tussen de overheid, het bedrijfsleven en de wetenschap, werkloosheid en de rassenkwestie. Ook kolonisatie komt aan bod, en de gevolgen daarvan. Verder speculeert Dick over alternatieve werelden, die zich in zijn werk altijd dicht bij huis, en niet ergens ver in het heelal bevinden, en over de filosofische vraag wat er zou gebeuren indien de mensheid oog in oog kwam te staan met andere "menselijke" wezens. Misschien komt het wel door die politieke thema's, maar dit is een zwak boek. De karakters zijn schetsmatig, er zit weinig spanning in het verhaal, stijl ontbreekt vrijwel geheel. Ook het idee van een alternatieve aarde, een aarde waar de evolutie een andere loop heeft genomen, dan die welke we kennen, is niet erg interessant uitgewerkt. Het lijkt wel alsof deze alternatieve aarde eerder een voorwendsel was, om een politiek getint verhaal te schrijven, dan omgekeerd. Dick heeft heel wat betere boeken geschreven dan Scheur in de ruimte: denk maar aan Blade Runner, Minority Report of Total Recall (om maar drie werken te noemen, die ook werden verfilmd). Ik zou die boeken lezen en Scheur in de ruimte overlaten aan de onvoorwaardelijke fans van Dick.
Philip K. Dick, Scheur in de ruimte. Oorspronkelijke titel: The Crack in Space. In: Science Fiction Omnibus. Bruna, Utrecht/Aartselaar, 1981. 161 blz.