Ulaşım Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Müdürlüğü İSTANBUL METROPOLİTEN ALANI KENTSEL ULAŞIM ANA PLANI (İUAP) Mayıs 2011 Raporda kullanılan sabit kur 1.0 ABD$ = 1.50 TL’dir TAKDİM G ünümüzde küreselleşmeyle iç içe geçmiş olan yerelleşme odaklı arayışlar, “şehri” ve “şehirciliği” kilit kavramlar haline getirdi. Ülkelerin değil şehirlerin yarıştığı bir çağdayız. Bu sebeple yalnızca kıtaları değil medeniyetleri de birbirine bağlayan İstanbul ve kentiçi ulaşımı çok önem arz ediyor. Göreve geldiğimiz günden itibaren bunun bilinciyle hareket ettik. Alanında uzman kadrolarımızla ulaşımdaki yenilikleri, sistemleri inceledik ve projelendirdik. Şehirler modernleştikçe, ekonomik göstergelerde düzelmeler ortaya çıktıkça şehirlerde hareketlilik artıyor, nüfusunun 3 katı kadar günlük yoğunluk yaşanıyor. Yani İstanbul 14 milyon, gelecekte 35 milyon günlük hareketi yaşayacak bir şehir. Şu anda günlük hareketlilik 24 milyonu buldu. Hesaplarımızı buna göre yaptık. Planlarımızı, networkumuzu hazırladık. Nasıl bir çözümle erişimi daha kolaylaştırabiliriz diye önümüze bir yol haritası koyduk. Bütün sistemleri birbirine entegre eden bir sistemi benimsedik. Raylı sistemlerden metrobüse, vapurlardan otobüse kadar birçok ulaşım sistemindeki yeniliklerle vatandaşlarımızı toplu ulaşıma teşvik ettik. Kavşaklarla, tünellerle, otopark ve transfer merkezleriyle de trafiğe nefes aldırdık. Göreve geldiğimizde 44.1 kilometre olan raylı sistemi şu anda 78 kilometreye çıkardık. 2014 yılında toplam hedefimiz raylı sistemleri 218 kilometreye ulaştırmak. Özellikle Marmaray’ın devreye girmesiyle raylı sistemdeki günlük taşıma kapasitemiz 4 milyonun üzerine çıkacak. 2023’te ise hedefimiz 615 km. Böylece 36 milyon kişinin hareket edeceği bu şehirde 20 milyon insan raylı sistemi kullanır hale gelecek. Göreve geldiğimiz günden bu yana 44 milyar TL’lik yatırımımızın yarısını yani 23 milyar TL’sini ulaşıma ayırdık. Bu yatırımlar İstanbul’un ulaşım altyapısını büyük oranda değiştirdi. Trafiğe her gün 479 araç eklenmesine rağmen, 2004’te 53 dakika olan ortalama yolculuk süresini 49 dakikaya indirdik. Kent içi ulaşımdaki karayolu payı yüzde 88 civarındayken biz bunu yaptığımız yatırımlarla yüzde 83’lere çektik. Raylı sistemin ulaşımdaki payını yüzde 8’lerden 13’e çıkardık. Kaydettiğimiz bu başarıların altında elbette planlı gerçekleştirdiğimiz ulaşım yatırımları var. Bunun için “İstanbul 2023 Ulaşım Ana Planını” yasal mevzuatlara ve çağın gereklerine göre yeniden hazırladık. Bu ulaşım planı, kentimizi 2023 yılına taşıyacak olan detaylı yol haritamızdır. 1/25.000, 1/50.000, 1/100.000 nazım ölçekli imar planlarına göre tekrar şekillendirdik. 2014, 2018 ve 2023 yılı ulaşım taleplerinin karşılanmasını hedefledik. Kalkınma odaklı hazırladık. Devam eden projelerle entegreli, yeni ulaşım politikalarını içeren bu plan başta finans ve turizm olmak üzere birçok alanda büyük kazanımlar sağlayacaktır. Bu planda emeği olan herkese, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin, Boğaziçi Üniversitesi’nin, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün değerli öğretim üyelerine, belediyemizin yönetici ve personellerine, saha çalışmalarında emeği geçen araştırma firmalarına teşekkürlerimi sunuyorum. İstanbul, Türkiye’nin lokomotifi olan bir şehirdir. Ülkemizi ve kentimizi 2023 yılı hedeflerine taşıyacak bu değerli çalışmanın diğer çalışma alanlarına ışık tutacağını ve çok boyutlu bir perspektif sağlayacağına inanıyorum. İÇİNDEKİLER Takdim İçindekiler ...............................................................................................................................................i Tablo Listesi .........................................................................................................................................iv Şekil Listesi ..........................................................................................................................................xv Kısaltmalar ..........................................................................................................................................xxi Yönetici Özeti Giriş .........................................................................................................................................................I Çalışmanın Amacı ..............................................................................................................................III Organizasyon Şeması ........................................................................................................................IV Çalışma Süreci ve İş Akışı ..................................................................................................................V Katılımcılar ..........................................................................................................................................VI Kent Ulaşımında Mevcut Durum Bölüm 1 - İstanbul’un Konumu, Gelişimi ve Kentsel Yapısı ......................................................1 1.1 İstanbul’un Konumu ve Gelişim Süreci .................................................................................1 1.1.1 Konum .........................................................................................................................................................1 1.1.2 Tarihsel Gelişim Süreci ...........................................................................................................................1 1.1.3 İstanbul’un Türkiye İçindeki Önemi ....................................................................................................2 1.1.4 Endüstri Kentinden, Ticaret-Hizmet Kentine .....................................................................................3 1.2 Kentsel Yapı ..................................................................................................................................4 1.2.1 Doğal ve Coğrafi Yapı .............................................................................................................................4 1.2.2 Kentsel Gelişme / Yayılma ......................................................................................................................7 1.2.3 Arazi Kullanım Yapısı ...........................................................................................................................11 Bölüm 2 - Hane Halkı Araştırması .................................................................................................13 2.1 Yolculuk Özellikleri .................................................................................................................14 2.2 Hareketlilik Oranı .....................................................................................................................16 2.3 Yolculuk Süresi Özellikleri .....................................................................................................17 2.4 Yolculuk Üretimi ve Çekimi ...................................................................................................19 2.5 Yolculuk Dağılımı .....................................................................................................................23 2.6 Hane Halkı Yolculuk Özellikleri ...........................................................................................25 2.7 Araç Sahipliği .............................................................................................................................27 2.8 Toplu Taşıma Yolculuk Özellikleri .......................................................................................28 i Bölüm 3 - Karayolu Şebekesi ve Trafik Hacmi ............................................................................31 3.1 Karayolu Şebekesi .....................................................................................................................31 3.1.1 Bölgeler Arası Karayolu Şebekesi .......................................................................................................31 3.1.2 Bölgeler Arası ve Kent içi Büyük Ölçekli Karayolu Projeleri ........................................................32 3.1.3 Karayolu Ağı ............................................................................................................................................32 3.2 Şebekedeki Trafik Hacim Değerleri ......................................................................................43 3.2.1 Zirve Saat Trafik Hacim Değerleri ......................................................................................................43 3.2.2 Perde-Kordon Hatlarında Trafik Hacmi ............................................................................................45 3.2.3 Dış İstasyon Hatlarındaki Trafik Hacmi ...........................................................................................54 Bölüm 4 - Raylı Sistem Ağı ..............................................................................................................59 4.1 Mevcut Raylı Sistemler ............................................................................................................59 4.1.1 Raylı Sistem Ağı .....................................................................................................................................59 4.1.2 Yolcu Trafiği ............................................................................................................................................61 4.1.3 İşletme .......................................................................................................................................................62 4.1.4 Altyapı ve Ekipman Sistemleri ............................................................................................................63 4.1.5 Araç Tipi ...................................................................................................................................................64 4.1.6 İdare ve Organizasyon ...........................................................................................................................65 4.2 Raylı Sistem Projeleri ...............................................................................................................65 4.2.1 Raylı Sistem Projeleri Sınıflandırılması ............................................................................................65 4.2.2 İnşaat Aşamasındaki Projeler ...............................................................................................................65 Bölüm 5 - Karayolu ve Denizyolu Toplu Taşımacılığı ...............................................................69 5.1 Karayolu Toplu Taşımacılığı ..................................................................................................69 5.1.1 Taşıma Türleri .........................................................................................................................................69 5.1.2 İdare ...........................................................................................................................................................73 5.1.3 Ücret Sistemi ............................................................................................................................................74 5.2 Deniz Ulaşımı.............................................................................................................................75 5.2.1 Taşıma Türü ve İdare .............................................................................................................................75 5.2.2 İşletme .......................................................................................................................................................76 5.2.3 Ücret Sistemi ............................................................................................................................................79 Bölüm 6 - Trafik Yönetimi ................................................................................................................81 6.1 Trafik Sinyalizasyon Sistemi .................................................................................................81 6.1.1 Mevcut Sinyalizasyon Sistemi .............................................................................................................81 6.1.2 Trafik Sinyal Tasarımı ve Bakım/Onarımı ........................................................................................81 6.1.3 Yeni Sinyal Sistemi .................................................................................................................................82 6.2 Akıllı Ulaşım Sistemleri Çalışmaları ....................................................................................82 6.2.1 Trafik Kontrol Merkezi .........................................................................................................................82 6.2.2 Trafik Ölçüm Sistemleri ........................................................................................................................83 6.2.3 Trafik Bilgilendirme Sistemi ................................................................................................................85 6.2.4 Trafik Denetleme Sistemleri (EDS) ....................................................................................................88 6.3 Trafik Yönetim Önlemleri .......................................................................................................90 6.3.1 Tersine Çevrilebilir Şerit .......................................................................................................................90 6.3.2 Kamyon Yasağı ........................................................................................................................................91 6.3.3 Sıkışıklığın Azaltılması .........................................................................................................................92 6.4 Otopark Yönetimi ......................................................................................................................92 6.5 Transfer Merkezleri ve Park Et-Devam Et ............................................................................93 ii 6.6 Trafik Kazaları ve Güvenlik ...................................................................................................95 6.6.1 Kaza Sayısı ...............................................................................................................................................95 6.6.2 Kaza Veri Kayıt Sistemi .........................................................................................................................97 6.6.3 Ulusal Trafik Güvenlik Programı ........................................................................................................98 6.6.4 Kara Noktaların Analizi ve İyileştirilmesi ........................................................................................98 6.6.5 Trafik Eğitimi ve Toplum Bilincinin Arttırılmasına Yönelik Çalışmalar ...................................98 6.7 Trafik Uygulamaları .................................................................................................................99 6.8 Bisikletli ve Yaya Ulaşım Sistemi ........................................................................................100 6.9 Taksi Durakları Planlaması ve İşletim Sistemi .................................................................100 Bölüm 7 - Kurumsal, Finansal ve Çevresel Çerçeve ..................................................................101 7.1 Kurumsal Çerçeve ...................................................................................................................101 7.1.1 İstanbul Büyükşehir Belediyesi İle İlgili Kanunlar ve Düzenlemeler ......................................101 7.1.2 Kentsel Ulaşım İdari Yapılanması .....................................................................................................106 7.1.3 Merkezi Hükümetin Kentsel Ulaşım Planlamasında Rolü .........................................................110 7.1.4 Arazi Kullanım Planlarında Karar Verme ve Uygulama ..............................................................112 7.2 Finansal Çerçeve ......................................................................................................................114 7.2.1 Yerel Otoritelerin Gelir Kaynakları ..................................................................................................114 7.2.2 Yerel Otoriteler Finansman Kaynakları ...........................................................................................115 7.2.3 Mali Mesuliyetin Dağıtılması ............................................................................................................116 7.2.4 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gelirleri ........................................................................................116 7.2.5 İBB’nin Ulaşım Sektörü’ndeki Yatırımları .....................................................................................118 7.2.6 İstanbul Büyükşehir Alanında Ulaşım Altyapı Finansmanı İçin Alternatif Kaynaklar ........119 7.2.7 Kamu Özel Ortaklığı İşbirliğine Karar Verme ve Uygulama .....................................................121 7.2.8 Türkiye ‘de Ulaşım Yatırımlarında Kamu Özel Ortaklığı Uygulamaları Problemleri ...........122 7.3 Çevresel Çerçeve ......................................................................................................................122 7.3.1 Çevre Politikası .....................................................................................................................................122 7.3.2 Çevre Mevzuatı......................................................................................................................................122 7.3.3 İdari Organizasyonlar ..........................................................................................................................123 7.3.4 Çevresel Enstrümanlar .........................................................................................................................124 7.3.5 Kamulaştırma .........................................................................................................................................126 Arazi Kullanım Planı ve Talep Tahmini Bölüm 8 - İstanbul Çevre Düzeni Planı ve Sosyo-Ekonomik Çerçeve .................................131 8.1 Üst Ölçekli Planlama Yaklaşımı ...........................................................................................131 8.2 İstanbul İl Çevre Düzeni Planı ............................................................................................132 8.2.1 Amaç ve Temel Hedefler .....................................................................................................................133 8.2.2 Kentsel Gelişim Önerisi ......................................................................................................................133 8.3 Sosyo-Ekonomik Çerçeve ......................................................................................................134 8.3.1 Nüfus .......................................................................................................................................................134 8.3.2 İstihdam ..................................................................................................................................................135 8.3.3 Nüfus ve İstihdam Arasında Mekânsal Denge ...............................................................................137 8.3.4 GSYİH ve Hane Halkı Geliri ..............................................................................................................140 8.3.5 Otomobil Sahipliği ...............................................................................................................................141 8.3.6 Öğrenci Sayısı ........................................................................................................................................142 Bölüm 9 - Ulaşım Talep Tahmini ..................................................................................................143 9.1 Yolculuk Talep Modeli ...........................................................................................................143 9.1.1 Model Yapısı ve Yöntem......................................................................................................................143 9.1.2 Trafik Analiz Bölgelerine (TAB) Göre Yolculuk Üretim ve Çekim Modelleri ........................144 iii 9.1.3 Yolculuk Dağılım Modeli ...................................................................................................................146 9.1.4 Türel Dağılım Modeli ..........................................................................................................................146 9.1.5 Zirve Saat Yolculuk Oranları ..............................................................................................................148 9.1.6 Şebeke Ataması .....................................................................................................................................149 9.2 Gelecek İçin Araç Sahipliği Tahmini ..................................................................................150 9.2.1 TAB Bazında Araç Sahipliği ...............................................................................................................150 9.2.2 Araç Sahibi Hanelerin Tahmini .........................................................................................................150 9.3 Yolculuk Talebi Tahmini .......................................................................................................151 9.3.1 Toplam Yolculuk Sayısı.......................................................................................................................151 9.3.2 Yolculuk Üretim ve Çekimi ................................................................................................................152 9.3.3 Yolculuk Dağılımı ................................................................................................................................166 Bölüm 10 - 2023 Yılı Hiçbir Şey Yapılmaması (Temel Ağ) Durumu Analizi .......................169 10.1 Hiçbir Şey Yapılmaması Durumu Analizi .......................................................................169 10.1.1 Türel Dağılım ......................................................................................................................................169 10.1.1.1 Ulaşım Türlerine Göre Günlük Yolculuk Talebi ......................................................................169 10.1.1.2 Ulaşım Türlerine Göre Zirve Saat Yolculuk Talebi ..................................................................191 10.1.2 Karayolu Ağı Yolculuk Talebi ..........................................................................................................192 10.2 Japonya’da Üç Ana Metropoliten Alanda Türel Dağılım Oranları ............................193 Ana Plan Bölüm 11 - Ulaşım Ana Planı İçin Politikalar ve Stratejiler ...................................................199 11.1 Amaç, Hedef ve Politikalar ..................................................................................................199 11.1.1 Amaç .....................................................................................................................................................199 11.1.2 Ana Planın Hedefleri .........................................................................................................................199 11.1.3 Politikalar .............................................................................................................................................200 11.2 Stratejiler .................................................................................................................................200 Bölüm 12 - Ana Plan Yaklaşımı .....................................................................................................201 12.1 Şebeke Tanımları ve Planlama Süreci ...............................................................................201 12.2 Temel Ağ .................................................................................................................................202 12.2.1 Karayolu Temel Ağı ...........................................................................................................................202 12.2.2 Raylı Sistem Temel Ağı .....................................................................................................................202 12.2.3 Temel Ağı Oluşturan Hatlar .............................................................................................................203 12.3 Yolculuk Uzunluğu Dağılımı ..............................................................................................204 12.4 Talep / Kapasite Boşlukları .................................................................................................206 12.5 Yük Hareketleri Talebi .........................................................................................................207 12.5.1 Lojistik Faaliyetler ve Yük Akışı İlişkisi .......................................................................................208 12.5.2 İstanbul Metropoliten Alanında Yük Hareketi Özellikleri .......................................................208 12.5.2.1 2009 Yılı Yük Hareketleri ...............................................................................................................208 12.5.2.2 2023 Yılı Yük Hareketleri Talep Tahmini ...................................................................................210 12.6 Yaka Geçişi Ana Ulaşım Koridorları Analizi ...................................................................213 12.6.1 12.6.1 Yaka Geçişi Karayolu Koridorları .......................................................................................213 12.6.1.1 Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprülerinin Sosyo-Ekonomik Yapı ve Arazi Kullanımı Üzerindeki Etkileri ...213 12.6.1.1.1 Nüfus Değişimi .............................................................................................................................213 12.6.1.1.2 Araç Sayısında Değişim ...............................................................................................................217 iv 12.6.1.1.2.1 Boğaziçi Köprüsü’nde Araç Sayısındaki Değişim ..............................................................217 12.6.1.1.2.2 Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nde Araç Sayısındaki Değişim .......................................218 12.6.1.1.2.3 Kentsel Alanda Değişim ...........................................................................................................221 12.6.1.1.2.4 Doğal Eşikler Üzerinde Değişim ............................................................................................223 12.6.1.2 2023 Yılı Alternatif Yaka Geçişi Senaryoları ..............................................................................226 12.6.1.2.1 Alternatif Senaryoların Değerlendirilmesi .............................................................................226 12.6.1.2.2 Alternatif Senaryoların Kentsel Alan Üzerindeki Fiziksel Etkileri ...................................229 12.6.2 Yaka Geçişi Raylı Sistem Koridorları .............................................................................................232 12.6.2.1 Alternatif Hat Güzergahları ve İstasyon Noktaları ...................................................................234 12.6.2.2 Alternatif Raylı Sistem Hatlarının Değerlendirilmesi .............................................................241 12.6.3 Yaka Geçişi Yük Hareketleri ............................................................................................................244 12.7 Alternatif Ağ Gelişim Stratejileri.......................................................................................246 12.7.1 Karayolu Ağırlıklı Ağ .......................................................................................................................247 12.7.2 Raylı Sistem Ağırlıklı Ağ ..................................................................................................................250 12.7.3 Karma Ulaşım Sistemi .......................................................................................................................253 12.8 Alternatif Ağ Gelişim Stratejileri Performans Analizi ve 2023 Plan Ağının Belirlenmesi ......256 Bölüm 13 - Karayolu Plan Projeleri ..............................................................................................261 13.1 Plan Projeleri .........................................................................................................................261 13.2 Gelişme Alanlarındaki Plan Projeleri ..............................................................................262 13.2.1 Silivri ....................................................................................................................................................262 13.2.2 Ataşehir .................................................................................................................................................264 13.2.3 Altınşehir - Kayabaşı ..........................................................................................................................265 13.2.4 Halkalı ...................................................................................................................................................266 13.2.5 Kıraç .......................................................................................................................................................267 13.2.6 Sultanbeyli ...........................................................................................................................................268 13.2.7 Arnavutköy...........................................................................................................................................269 13.2.8 Ispartakule ............................................................................................................................................270 13.2.9 Yakuplu .................................................................................................................................................271 13.2.10 Pendik .................................................................................................................................................272 13.3 Merkezi Alanlardaki Karayolu Projeleri ..........................................................................274 13.3.1 Kavşak ve Bağlantı Kolları ................................................................................................................274 13.3.2 Tünel Projeleri ....................................................................................................................................275 13.4 Karayolu Proje Maliyet Tahminleri ...................................................................................276 13.4.1 İnşaat Birim Maliyeti .........................................................................................................................276 13.4.2 Kamulaştırma Maliyeti ......................................................................................................................277 Bölüm 14 - Raylı Sistem Plan Projeleri ........................................................................................281 14.1 Raylı Sistem Temel Ağ Yapısının İncelenmesi ..............................................................281 14.2 Raylı Sistem Projeleri (Maksimum Raylı Sistem Ağı) ..................................................282 14.3 Raylı Sistem Projeleri Maliyet Tahmin Yöntemleri .......................................................287 14.3.1 Yapım Maliyeti Tahmin Yöntemi ....................................................................................................288 14.3.2 Bakım ve İşletme Maliyeti Tahmin Yöntemi ................................................................................290 Bölüm 15 - Alternatif Plan Projelerinin Değerlendirilmesi ve Önceliklendirilmesi ........293 15.1 Ekonomik Değerlendirme ..................................................................................................293 15.1.1 Yöntem ve Kabuller ............................................................................................................................293 15.1.2 Karayolu Hesap Yöntemleri .............................................................................................................294 15.1.2.1 Araç İşletme ve Yolculuk Süresi Maliyetleri (VOC & TTC) ...................................................294 15.1.2.2 Yakıt Tüketimi ve Emisyon Birim Tüketim Değerlerinin Hesaplanması ............................294 v 15.1.2.3 Araç Sahipliği Maliyeti ...................................................................................................................294 15.1.2.4 Yakıt Tüketim Maliyeti ..................................................................................................................294 15.1.2.5 Emisyon Maliyeti .............................................................................................................................295 15.1.2.6 Gürültü Maliyeti ..............................................................................................................................298 15.1.2.7 Kaza Maliyeti ....................................................................................................................................299 15.1.2.8 Su Kirliliği Maliyeti ........................................................................................................................299 15.1.2.9 Zaman Maliyeti ................................................................................................................................299 15.1.2.10 Toplam Maliyetlerin Elde Edilmesi ...........................................................................................299 15.1.3 Ekonomik Değerlendirme Sonuçları ..............................................................................................299 15.1.3.1 Dönemsel Karayolu Ağı ve Özel Karayolu Projelerinin Ekonomik Değerlendirmesi (E-IRR) ........299 15.1.3.2 Raylı Sistem Projelerinin Ekonomik Değerlendirmesi (E-IRR) .............................................300 15.2 Finansal Değerlendirme .......................................................................................................302 15.2.1 Amaç ve Yöntem ..................................................................................................................................302 15.2.2 Raylı Sistem Projelerinin Finansal Değerlendirilmesi ..............................................................302 15.3 Sosyal ve Çevresel Değerlendirme (SÇD) ........................................................................303 15.3.1 Çalışma Bölgesindeki Hassas Bölgeler .........................................................................................303 15.3.1.1 Kültür ve Tabiat Varlıkları ............................................................................................................304 15.3.1.2 Orman Alanları ve Tabiat Parkları ...............................................................................................304 15.3.1.3 Su Havzaları ve Canlı Çeşitliliği ..................................................................................................304 15.3.1.4 Sosyal Etkiler - Arazi Kamulaştırması ........................................................................................305 15.3.1.5 Sera Gazı ve Hava Kirleticiler .......................................................................................................305 15.3.2 Ana Plan Projelerinin Sosyal ve Çevresel Değerlendirme ........................................................305 15.3.3 Ana Plan Projelerinin Sosyal ve Çevresel Etki Sentezi ..............................................................306 15.3.4 Sosyal ve Çevresel Değerlendirilmeye Yönelik Öneriler ...........................................................307 15.4 Proje Önceliklendirmesi ......................................................................................................308 Bölüm 16 - Ağ Gelişim Planı ........................................................................................................311 16.1 Ağ Gelişim Plan Yaklaşımları.............................................................................................311 16.2 Karayolu Planı ........................................................................................................................311 16.3 Raylı Sistem Planı .................................................................................................................312 16.3.1 Raylı Sistem Güzergâhları ................................................................................................................312 16.3.2 Kısa, Orta ve Uzun Vadeli Projeler .................................................................................................315 16.3.3 Raylı Sistem Gerçekleşme Planı ......................................................................................................316 16.3.4 Ana Plan Projelerinin ve Sürecin Gözden Geçirilmesi ...............................................................318 16.4 Lastik Tekerlekli ve Denizyolu Toplu Taşıma Planı .....................................................319 16.4.1 Lastik Tekerlekli Toplu Taşıma Plan Yaklaşımı ..........................................................................319 16.4.2 Metrobüs Ağı Gelişim Planı .............................................................................................................319 16.4.3 Deniz Ulaşımı Gelişim Planı ............................................................................................................322 16.4.4 Transfer Merkezleri Gelişim Planı ..................................................................................................323 Bölüm 17 - Ulaşım Talep Yönetim Planı .....................................................................................325 17.1 Trafik Sıkışıklığı ..................................................................................................................325 17.1.1 Trafik Sıkışıklığı Yaşanan Noktaların Tespiti ............................................................................325 17.1.2 Trafik Sıkışıklığını Azaltma Yöntemleri .......................................................................................327 17.1.3 Sinyalizasyon Sisteminin Geliştirilmesi .......................................................................................328 17.1.4 Yasadışı Yol Kenarı Parklanması ile İlgili Yaptırımlar ...............................................................329 17.1.5 Trafik Güvenliği .................................................................................................................................329 17.1.6 Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi ................................................................................................329 17.1.7 Kaza Veritabanı ...................................................................................................................................330 17.1.8 Yol Güvenlik Denetimi .....................................................................................................................330 17.1.9 Trafik Güvenliği Eğitimi ...................................................................................................................330 17.2 Ulaşım Talep Yönetimi (UTY).............................................................................................330 vi
Description: