M ErhABA Yasemin ŞEFİK Genel Yayın Yönetmeni ve Yazı İşleri Müdürü Herkese Merhaba, Öncelikle Müslüman aleminin Ramazan ayı hayırlı olsun! Ramazan ayında en çok etkinliği yine Alışveriş Merkezleri gerçekleştiriyor. Tüm Türkiye genelinde bir çok alışveriş merkezi iftar öncesi etkinlikler ile müşteri klasmanından yaşam merkezleri yaratmaya devam ediyor. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcak hava ve iftar saatinin etkisiyle ramazan ayı boyunca AVM’ler saat 23:00’de kapanacak. Bu demek oluyor ki, mesai saatleri uzayacak. Bununla beraber AVM’ler etkinlikleriyle yarışacak. Geçtiğimiz ay Farkındalık Stüdyosu ajansımızla 212 AVM’de İstanbul Shopping Fest kapsamında bir sosyal yardım projesi gerçekleştirdik. 212 Power Outlet’in katkılarıyla hazırlanan sosyal yardım projemizin ana teması ERDODER (Erken Doğan Çocuklar) için para toplayabilmekti. İstanbul Shopping Fest sadece indirimler demek değildi bizim için. Bu alışveriş tutkumuzu bir yarar olarak gösterebilmekti. Çok değerli köşe yazarları; Zaman Gazetesi’nden Ali Pektaş, Sabah Gazetesi’nden Ayşe Özyılmazel, Milliyet Gazetesi’nden Tolga Akyıldız ve Kalust Şalcıoğlu, Akşam Gazetesi’nden Önder Sarıahmetoğlu, Posta Gazetesi’nden nam-ı diğer Aşk Doktoru Mehmet Coşkundeniz ve yazar eşi Derya Coşkundeniz, Türkiye Gazetesi’nden Burcu Çetinkaya, Habertürk Esin Övet ve Hürriyet Gazetesi’nden Ömür Gedik, Oyuncu Gamze Topuz ve Ümit Kantarcılar çifti, Best Fm ve Esen kitap ekibi bu anlamlı proje için bizimle beraber oldular. Özetle hayırlı bir iş için beraberdik. Umarım bu tarz sosyal projeler daha da artar. Biz ekip olarak bu önemli projelerimizi yapmaya devam edeceğiz. Mall&Motto yeni sayımızda yine birbirinden önemli konular ile de beraberiz. Sektörün nabzını tutmaya devam ediyoruz. İyi Okumalar, AVM VE PERANKENDE SEKTÖRÜNÜN HABERCİSİ MALL&MOTTO Genel Yayın Yönetmeni İÇİNDEKİLER Yazı İşleri Müdürü Yasemin Şefik Genel Koordinatör C.Serhat Türkkan Görsel Yönetmen Barış Karaoğlu Editör Özgür Dere Sinem Özkardeşler Reklam Müdürü Emine Türkkan Baskı Yazı Tura Yönetim Merkezi Mimar Sinan Mah. Zümrüt Sokak No:24 Kemerburgaz - İST. Orhan Murat İzci 4 Yayın Türü Yaygın Süreli Yayın KDM Kurucusu / Genel Müdürü Aylık Yayınlanır Tüketici artık alışveriş merkezlerinde sadece alışveriş değil aynı zamanda İLETİŞİM bütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek, sosyalleşebilecek alanlar beklentisi Web www.mallandmotto.com içinde www.fsreklam.com.tr Telefon +90 212 351 54 48 +90 530 218 49 43 Mail [email protected] [email protected] Facebook /mallandmotto Twitter /mallandmotto 60 Nihat Zeybekci Ekonomi Bakanı Perakende yasası ile ilgili bir düzenleme yapılması gerekiyor AVM VE PERANKENDE SEKTÖRÜNÜN HABERCİSİ MALL&MOTTO Tüm yayın hakları “FS Reklam Tanıtım Organizasyon ve Hizmetleri Limited Şirketi’ne ait olup iktisap edilemez. Reklamların sorumluluğu, reklam verene yazıların sorumluluğu da yazıyı yazana aittir. Farkındalık Stüdyosu LTD. ŞTİ. Ücretsiz Yayınıdır. 10 12 Özkan Şenyüz Sinem Özkardeşler Carousel Alışveriş Merkezi Genel Müdürü İSF’nin ardından kısa bir bakış Bir İSF daha geride kalırken... 22 26 Taner Aydın Yomi Kastro Kayseri Park AVM Müdürü Inveon Yönetici Ortağı Kayseri Park yeniliklerinde Perakende sektörü dijital merkezi olmayı başarmış bir dönüşüm ile 10 kat büyüyecek alışveriş merkezidir 38 43 Halik Suerdem Gamze Cizreli Kığılı Genel Müdürü Big Chefs Kurucusu AVM yatırımları tüketiciyi Gittiğimiz bölgelerde trendleri olumlu yönde ekiliyor oluşturuyoruz 56 61 Sevtap Tuzcu AVM Endeksi Mayıs ayında AVM Ciro Travel&Motto - Mykonos Endeksi %6,8’lik artışla 157 puana ulaştı 64 67 Doç. Dr. Binnur Şimşek Yasemin Şefik Liv Hospital Gastroenteroloji Atlı karınca dönüyor; Carousel Uzmanı Sağlıklı oruç için püf noktaları 70 82 Mutlu Yeşiltepe Filiz Özkol Best FM Gen. Yay. Yönetmeni Astrolog Çorap Temmuz ayı alışveriş yorumları 68 - D&R En Çok 84 - AVM Sosyal 90 - AVM PR Satanlar Medya Değerleri Değerleri MALl&MOTTO / Röportaj Irak AVM’leri KDM’den soruluyor Orhan Murat İzci Tüketici artık alışveriş merkezlerinde sadece alışveriş KDM Kurucusu / Genel Müdürü değil aynı zamanda bütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek, sosyalleşebilecek alanlar beklentisi içindedir. Özellikle içindeyken her noktaya rahat ulaşım ve ferah alanlar olması bu konuda en çok tercih sebebi durumlar arasındadır. 14 1988 yılında perakende kariyerine mağazacılığına yönelik kiralama hizmetleri KDM son dönemde neler yapıyor? 0 2 başlayan Orhan Murat İzci, 2008 yılından veren şirket, AVM’lere ise yine kiralama, / yı bu yana KDM Danışmanlık çatısı altında yönetim, yatırım ve proje yönetimi, mimari 2008 yılında kurulan KDM AVM sa perakendecilere ve AVM’lere danışmanlık konsept tasarımı, hukuki danışmanlık gibi Danışmanlık, Türkiye’de ve yurt dışında 5. / veriyor. İzci, perakende sektörü için pek çok alanda danışmanlık hizmeti sunuyor. AVM yatırım projelerinin geliştirilmesi, O yurtdışı fırsatlarına işaret ediyor. yönetimi, yönetim danışmanlığı, kiralanması T T KDM, son dönemde odaklandığı yurtdışı ve konsept geliştirme alanında hizmet O M Perakende sektörünün deneyim isimlerinden projeleriyle dikkat çekiyor. Perakendeciler vermektedir. KDM AVM ekibi tecrübesi & Orhan Murat İzci tarafından 2008 yılında için Irak, İran gibi pazarların önemli yatırım ile yatırım ve proje yönetimi, bölgesel l L kurulan KDM danışmanlık, yurtiçi fırsatları sunduğunu anlatan Orhan Murat fizibilite çalışmaları, bölgesel kapsama alanı, A M yurtdışında pek çok başarılı AVM projesine İzci, bu pazarların önümüzdeki dönem daha müşteri yapısı ve alışkanlıkları, ekonomik danışmanlık hizmeti veriyor. Cadde da dikkat çekeceğinin altını çiziyor. ve sosyal durum, bölgeye ulaşım gibi 4 Röportaj / MALl&MOTTO faktörlerin değerlendirilerek yatırıma geri değil insanların sosyal anlamdaki ihtiyacını kimlikli alışveriş merkezlere dönüş başladı dönüş sağlanırken; konsept oluşturma, doğru karşıladı, özellikle şehirli insanın stresini diye düşünüyorum. Her ilçenin daha mağaza karması ve kiralama, yönetim ve boşalttığı noktalardır. Caddelere ilginin büyük ölçekte her ilin ticaretin kalbinin pazarlama danışmanlığını bir bütün halinde hiçbir zaman sönmeyeceğini düşünüyorum. attığı organize perakendenin var olduğu koordine etmektedir. caddeleri var, alışveriş merkezlerinin AVM’lerin tüketici tarafından cazip adetinin fazlalaşması caddelerin önemini KDM AVM Danışmanlık aslında katma yönleri neler? hiç bir zaman azaltmadı bilakis caddeler, değer merkezi oluşturma fikrinden yola rekabetin olumlu etkisi ile daha düzgün çıkarak düzenlendi. Çünkü KDM’nin Alışveriş merkezlerinde tüketicinin istek vitrinli ve tüketici daha iyi hizmet veren açılımda da katma değer merkezi oluşturma ve arzusu doğrultusunda daha doğru bir mağazalarla doldu. KDM olarak alışveriş fikri mevcut. Hizmet verdiği alışveriş şokmix yapılırken aynı zamanda güvenli merkezlerinin yanında caddelere de hizmet merkezlerine sektördeki tecrübesi ile değer ve temiz bir ortam yaratıyor. Yakın bir vermek amacıyla “KDM CADDE” ismiyle katan ekibimiz bünyesindeki merkeze zamanda tüketici yazın terlemeyip, bir oluşuma başladık. Metrekare, yükseklik, katma değerler katarak ilerliyor. Bu kışında üşümeyeceği bu gün tüketici vitrin değişikliği, mağaza derinliği vb. noktada oluşturulan sistemler, alt yapılar tercihi üstü açık, güvenlik ve temizlik konularda farklılık geliştirerek hizmet ve koordinasyonlar firmanın vizyonunu temizlerini muntazama aldığını cadde vermeye başladık. AVM’ler tarafıyla sürekli ilerleterek, sektör içinde özel bir noktaya taşıyor. KDM AVM Danışmanlık, konsept oluşturma, doğru mağaza karması, kiralama, yönetim, pazarlama danışmanlığını ve cadde kiralama hizmetlerini bir bütün halinde koordine etmektedir. Öte yandan Türkiye perakendesinin önemli oyuncuları, Irak, İran gibi yakın dış pazarlara odaklandı. Bu pazarlar hem potansiyeliyle oldukça dikkat çekerken, hem de Türkiye’nin etkilendiği iç ve Avrupa kaynaklı krizler uzak olmasıyla ek çok avantaj sunuyor. Biz de KDM olarak, bu doğrultuda Irak’ta yönetim ve kiralama projeleri hayata geçiriyoruz. Al Dayer United Company’nin projesi olan Basra Times Square Mall bunlardan biri. Yılsonunda tamamlanacak projenin kiralama ve yönetimini üstlendik. Proje Türk yatırımcılar tarafından da yoğun ilgi görüyor. Irak dışında potansiyelinin yüksek olduğunu düşündüğünüz pazarlar hangileri? Yine çok uzağa gitmeden İran pazarını örnek verebilirim. Bu pazarın potansiyelini Türkiye’ye gelen İranlı turistlerden anlamak mümkün. İranlı turistlere özel alışveriş turları düzenleniyor. Son dönemde bu turist profilinin perakendecinin yüzünü güldürdüğünü söylemek mümkün. Yaşanan 4 1 politik sıkıntılar aşıldıktan sonra, bu 20 pazarların daha da ön plana çıkacağı ortada. /yı a s Türkiye pazarına geri dönersek, Artan 5. / AVM yatırımları, caddede alışveriş O kültürünü olumsuz etkileri mi? TT O M Alışveriş caddeleri alışveriş merkezlerinin & l esin kaynağıdır. Ben AVM’leri tanımlarken L A sahte caddeler olarak tanımlıyorum M caddelerde, AVM’ler gibi saft alışveriş 5 MALl&MOTTO / Röportaj ilişki içinde olduğumuz perakendeciye AVM yatırımları lokasyonların kriterleri alışveriş merkezinin kategorisine müşteri kurgusal olarak bu hizmeti de sunmaya neler? profiline ve hedef kitlesine özel çalışmalar başladık. gerçekleştirerek buna göre aksiyon Toplam nüfusu 200 bin üzerinde her il almaktadır. AVM’lerdeki değişimi siz nasıl veya ilçeyi alışveriş merkezi yatırımı için yorumluyorsunuz? potansiyel nokta olarak değerlendirmek 25 yıla dayanan sektör tecrübesi mümkün. Diğer taraftan yol veya otoban Alışveriş Merkezleri son yıllarda kenarı noktalarında çok ciddi bir potansiyel 1968 yılında doğan Orhan Murat İzci, hızla gelişen, hızla ilerleyen ve kendi var. Her yerin alışveriş merkezi veya Uludağ Üniversitesi Pazarlama bölümünü bünyelerinde de değişen bir yapıya sahipler. perakende yapılma formatının farklı tamamlamasının ardından; 1988 – 1992 Artık alışveriş merkezleri gerek mimarisi kurgulanması gerekiyor. Yol kenarında bir yılları arasında gıda sektörünün önemli gerekse içinde oluşturduğu yapısı ile perakende yapılanmasında gıdanın ön planda firmalarından olan Komili Paz.ve Dış alışveriş ile birlikte bir yaşam merkezi olma olması gerektiğini outlet kimlikli bir noktada Tic.A.Ş.’nin Çanakkale Balıkesir Satış özelliğine de sahipler. markalı tekstil ürünlerinin daha ön planda Sorumluluğunu üstlenmiştir. Ardından olması gerektiğini düşünüyorum. Alışveriş 1992- 1999 yılları arasında Türkiye’de Tüketicinin ihtiyaçlarını ve beklentilerini merkezi yatırımları için Türkiye’nin halen perakende sektöründe hiper marketlerin önemseyerek, bütün oluşumunu müşteri çok ciddi potansiyel vaat et eden bir pazar var. ilklerinden sayabileceğimiz Beltaş A.Ş., memnuniyeti üzerine kurgulayan alışveriş Makro Süper Center’ da Pazarlama merkezleri özellikle dikkat çeken sayıda Yatırımın başarılı olması için olmazsa ve Mağazalar Müdürlüğü görevinde karşımıza çıkmaktadırlar. olmazlar neler? bulunmuştur. Bugün tüketici bir AVM’den ne gibi temel Doğru bir AVM yatırımı için birçok kriterin 1999 yılında İstanbul’un ilk Outlet Center’ı fiziki ve mimari özellikler bekliyor? bir arada bulunması çok önemli. Bunlardan olan Olivium Outlet Center’a Genel Müdür lokasyon ilk sırada geliyor, doğru marka olarak transfer olan İZCİ, inşaat safhasından Tüketici artık alışveriş merkezlerinde karması ve hedef kitlenin bu durumla paralel 30 Kasım 2008 tarihine kadar merkezin, sadece alışveriş değil aynı zamanda şekilde örtüşmesi de çok önemli bir kriter. outlet konsepti ile modern alışveriş ve bütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek, Başarı için bir sıralama yapmak gerekirse; yaşam merkezini en doğru birleştiren ve sosyalleşebilecek alanlar beklentisi içindedir. Lokasyon, doğru büyüklük, konsept , çevresine alışveriş kültürünü aktarabilen, 14 Özellikle içindeyken her noktaya rahat shopmix , doğru rakamlarla kiralama, geniş kitlelerin alışverişte tercih noktası 20 ulaşım ve ferah alanlar olması bu konuda en yönetim ve devamında işe profesyonel olmasını sağlamıştır. Özellikle sosyal /yı çok tercih sebebi durumlar arasındadır. bakan yatırımcıyı başarının yol haritası sorumluluk ve pazarlama projeleri ile sa AVM mimari ve konseptleri önümüzdeki olarak görüyorum. uluslararası ödüller alan Olivium Outlet / 5. yıllarda nasıl bir değişim yaşayacak? Center, alışveriş merkezleri arasında O Alışveriş merkezlerinde kiralama hizmetleri projeleri ile en çok basında yer alan ender TT Ferah alanlarla birlikte dışarıya, açık havaya ile birlikte yönetim ve yönetim danışmanlığı merkezlerden olmuştur. O M daha bağımlı noktalar ön plana çıkacaktır. hizmeti de vermekteyiz. Bir alışveriş & Alışveriş merkezlerine gelen ziyaretçilerin merkezinin her kategorisinin önemli Kasım 2008 tarihi itibariyle KDM l L artık dış alanla bağlantısı kesilmeden daha olduğu kadar her kategorisinde de ayrı bir Alışveriş Merkezleri Kiralama ve Yönetim A M fazla bütünleşmiş bir alanda kendilerini özenle çalışılması ve değerlendirilmesi Danışmanlık Ltd. Şti’ni kuran Murat İzci bulacaklardır. gerekmektedir. Bu nedenle ekibimiz her evli ve 2 çocuk babasıdır. 6 MALl&MOTTO / H ab e rl e r JLL Türkiye ekibi 33 büyüyecek bir yılda % Küresel deneyimini Türkiye’deki faaliyetlerine yansıtan JLL Türkiye’nin büyüyen proje portföyü paralelinde ekibi de genişliyor. JLL Türkiye ekibinin, önümüzdeki bir yıl içerisinde yüzde 33 büyüyerek 400 kişiye ulaşması hedefleniyor. Böylece şirketin çalışan sayısı, Türkiye’de faaliyete başladığı 2007 yılından bu yana 12 kat büyümüş olacak. Ticari gayrimenkul alanında finansal ve “Türkiye, JLL’in küresel hedefleri profesyonel hizmetler veren ve yatırım yönetimi danışmanlığı sunan JLL, içerisinde önemli bir konumda” Türkiye’deki faaliyetlerini 2007 yılından bu yana hızla genişletiyor. Bu bağlamda büyüyen JLL Türkiye ekibi bugün 300 kişiye ulaşmış bulunuyor. Türkiye’nin yanı sıra bölge ülkelerde de önemli hedefleri bulunan Müller, JLL’in dünya çapında 75 ülkede şirket, önümüzdeki bir yıl içerisinde çalışan 52 bin 700 çalışanı bulunduğuna dikkat sayısını yüzde 33 oranında artırarak ekibini çekerek, hızla yükselen bir pazar olan Türkiye’nin, şirketin küresel hedefleri 400 kişinin üzerine çıkarmayı hedefliyor. içerisinde önemli bir konumu bulunduğunu belirtti: “Bizim hedefimiz, JLL Türkiye’yi JLL Türkiye Operasyon ve Finans bölgedeki diğer ülkeler için de bir merkez Direktörü Volkan Müller şunlar söyledi: haline getirmek. JLL’in sahip olduğu “JLL Türkiye olarak hayata geçirdiğimiz küresel know-how ve Türkiye pazarındaki çalışmaların yalnızca şirketimiz için değil, kanıtlanmış başarısı, çevre ülkelerin de Türkiye ekonomisi ve pek çok sektör dikkatinden kaçmıyor. Kaliteli, ayrıntılı açısından büyük önem taşıdığını, katma ve verimli hizmet sunma yolunun tam değer yarattığını biliyoruz. Bu nedenle de anlamıyla profesyonel bir ekiple hareket ekibimizi titizlikle oluşturuyoruz. Tüm etmekten geçtiğini çok iyi biliyoruz. Bu ekip arkadaşlarımız, dünyadaki en geniş ve nedenle de ekibimizi küresel çaptaki 14 en gelişmiş ticari gayrimenkul ve yatırım gelişmeleri özümseyecek ve Türkiye’nin 0 2 yanı sıra bölge ülkelerdeki projelerde / yönetimi şirketlerinden birinde görev ayı yapmanın getirdiği sorumlulukla hareket de görev alabilecek arkadaşlarımızdan Volkan MUELLER 5.s ediyor. 2007 yılında 35 kişi olan ekibimizde oluşturuyoruz. Kurum kültürümüzün / en önemli parçası olarak gördüğümüz O bugün 300’e yakın arkadaşımız görev T şirketimizin etik anlayışı paralelinde, T yapıyor. Önümüzdeki bir yıl içerisinde bu O alanında uzman, farklı bakış açıları ve M rakamın 400 kişiyi aşacağını öngörüyoruz. & vizyonlarla bizi hep bir adım daha ileriye Ll Böylece JLL, Türkiye’de faaliyet taşıyacak şekilde ekibimizi büyütme ve A M göstermeye başladığından bu yana ekibini onlarla uzun dönemli beraber çalışma yaklaşık 12 kat büyütmüş olacak.” hedefiyle hareket ediyoruz”. 8 MALl&MOTTO / Röportaj Bir İSF daha geride kalırken… Türkiye perakende sektörüne taze kan getiren İSF, bu yıl dördüncü kez düzenlendi. İstanbul’un marka değerine yaptığı katkıyla ön plana çıkan festival, gittikçe artan başarısıyla da dikkat çekiyor… Özkan Şenyüz Carousel Alışveriş Merkezi Genel Müdürü 4 1 0 2 / yı a s 5. / O T T O M & l L A M 10
Description: