DUDEN ALMANCA GRAMER Rudolf und Ursula Hoberg Çeviri: Mihan Çatak (Kurt) ve Memet Çatak ALFA Alfa Yayınlan: 1266 Dizi No: 47 DUDEN ALMANCA GRAMER Rudolf ve Ursula Hoberg Çeviri: Mihan Çatak (Kurt) ve Memet Çatak I. Baskı: Mayıs 2003 ISBN: 975-297-291-8 Voyinci ve Genel Yayın Yönetmeni: M. Faruk Bayrak Yayın Koordinatörü re Editör: Rana Gürtuna Pazarlama ve Satış Müdürü : Vedat Bayrak Copyright © 2003, ALFA Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti- Copyright © Bibliographisches Institut & F.A. Brockhaus AG, Mannheim 1988 Kitabın Türkçe yayın haklan ALFA basım Yayım Dağıtım Son. ve Tic Ltd. fti.'ne aittir. Yayınevinden yazıtı izin alınmadan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğahılamaz ve yayımlanamaz. ALFA Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti. Ticarethane Sk. No: 41/1 34410 Cağaloglu, İstanbul Tel: (212) 511 5303-513 8751-512 3046 Fax : (212) 519 3300 www.alfakitap.com E-mail: [email protected] ALFA/AKTÜELKİTABEVİ Hj IILLlaA MATBAACİLİK Burç Sinema Pasaj. No: 34 B Çiftehavuzlar Yolu Acar Sanayi Aluparmak / BURSA Eli Sitesi No: 8 Bayrampaşa-lstanbul Tel: (224) 223 60 16 El Tel : (212) 674 97 23 lal Fax : (212) 674 97 29 Önsöz Günümüzde, eskiye nazaran daha az okunup yazıldığı söy leniyor. Bu durum, tabii ki okul- ve iş hayatı için değildir. Üniversite veya yüksek okul okuyanların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Bunun dışında, birçok insan, Almanca'yı (ana dilini) doğru bir şekilde kullanmayı gerektiren iş alanlarında çalışmaktadır. Fakat diğer alanlarda da, örneğin günlük hayatta, boş za manlarda veya halk arasında, insanın ana dilini yazılı ve sözlü olarak doğru bir şekilde kullanması önemlidir. Bunun ön koşulu ise, o dilin yapısı ile ilgili temel bilgiye sahip olmaktır. Bu gramer kitabı, Almancadaki telaffuz ve yazılış, kelime türleri, kelime teşkili ve cümle yapısının temel bilgisi hakkındaki bütün bilgileri aktarmaktadır. Bunun dışında, dildeki bakış açısının daha genel konularına değinip, iyi ve doğru bir Almanca kullanımı için, pratik (günlük) konuşmalar da oluşan sorular ile ilgili belirtiler de vermiştir. Bu gramer kitabı, bir ön bilgi şart koşmaz. Farklı alanlar ile ilgili terimler ve bağlamlar anlaşılır bir şekilde anlatılmış, tablolar ve çok sayıda örnekler ile açıklanmıştır. Bu açıklamalar yapılırken, terimlerin aslı kullanılmıştır, yani çeşitli benzetmeler veya dolaylı bir anlatım yapılmamıştır. Bu "Almanca Gramer" kitabı, özellikle yetişkinlere yöne liktir, fakat yüksek okulda (veya Üniversitede) okuyan, öğren ciler tarafından da kullanılabilir. Yabancı dil öğrenimi için de gerekli olan ön bilgiyi aktarır. Bu kitap, bireyler tarafından yalnız başına öğrenimleri için kullanılabileceği gibi, kurslarda veya ileri seviyede eğitim için temel bilgileri içeren bir kitap olarak da geçerlidir. Hem öğrenme kitabı, hem de çalışma kitabı olarak kullanılabilir, yani tüm olarak veya parça halinde sistematik bir şekilde ele alınabilir. Bunun yanı sıra eserin, sadece akla takılan, çeşitli sorulara cevap verebilen bir geçerli liği de vardır. vi Kitapta kullanılan farklı işaretlemeler ile, aranan terimlerin veya konuların açıklamaları kolaylıkla bulunabilir. ! Bu işaret, Almanca dil kullanımında sık sık yapılan hata lar için uyarı aniamma gelir. Burada okuyucuya, dılbilgisel açıdan oluşan kritik durumlarda, yani kendini nasıl ifade etmesi gerektiği konusunda bilgi verilir veya stilistik (düzen) açıdan oluşan sorulara öneriler aktarılır. İÇİNDEKİLER Fiil - Das Verb 1 2.1 Genel Bakış 1 2.2 Fiillerin gruplandırılması - Untergliederung der Verben 4 2.3 Fiilin kelime yapısı - Die Wortbildung des Verbs 18 2.4 Kurallı ve kuralsız çekim - Regelmässige und unregelmässige Konjugation. 30 2.5 Şahsa göre fiil çekimi, mastar, ortaç - Personalform, Infinitiv, Partizip 40 2.6 Zaman şekilleri ve kullanımları - Die Zeitformen und ihr Gebrauch 50 2.7 İfade tarzları - Die Aussageweise (Indikativ, Konjunktiv, Imperativ) 61 2.8 Etgen ve edilgen - Aktiv und Passiv 78 2.9 Fiil grubu - Die Verbgruppe 92 2.10 Fiil Tabloları - Verbtabellen 94 İsimı - Das Substantiv HS 3.1 Genel Bakış 113 3.2 İçerik Tanımı - Inhaltliche Bestimmung 115 3.3 İsmin çekim şekilleri - Deklinationsarten 117 3.4 Tekil ve Çoğul - Singular und Plural 128 3.5 Cinsiyet - Das Geschlecht 135 3.6 İsmin kelime oluşumu - Die Wortbildung des Substantivs 142 3.7 İsim grubu - Die Substantivgruppe 158 İsimlerle birlikte ya da isim yerine kullanılan kelimeler (Artikel'ler ve Zamirler) 174 4.1 Genel Bakış 174 4.2 Artikel - der Artikel 178 4.3 Şahıs zamirleri - Das Personalpronomen 186 4.4 Dönüşlü zamir - Das Reflexivpronomen 191 4.5 İyelik zamirleri - Das Possesivpronomen 194 4.6 İşaret zamiri - Das Demonstrativpronomen 198 4.7 Belirsiz zamir - Das Indefinitpronomen 206 4.8 Soru zamirleri - Das Interrogativpronomen 215 4.9 İlgi zamiri - Das Relativpronomen 218 5 Sıfat - Das Adjektiv 222 5.1 Genel Bakış 222 5.2 İçeriksel belirleme - Inhaltliche Bestimmung 224 5.3 Sayı sıfatları - Zahlenadjektive 226 5.4 Çekim - "Deklination" 238 5.5 Sıfatların derecelendirilmesi - Steigerung 252 5.6 Sıfatın Oluşumu - Die Wortbildung des Adjektivs 260 5.7 Sıfat grubu - Die Adjektivgruppe 270 5.8 Cümlede kullanım - Verwendung im Satz 274 6 Zarf/ Belirteç -Das Adverb 278 6.1 Genel Bakış - Überblick 278 6.2 İçeriksel belirleme - Inhaltliche Bestimmung 279 6.3 Oluşturma tarzı-Bildungsweise 283 6.4 Cümlede kullanım - Verwendung im Satz 288 7 Edat, ilgeç-die Präposition 291 7.1 Genel Bakış - Überblick 291 7.2Oluşum tarzı-Bildungsweise 293 7.3 Anlam / içerik saptaması - Inhaltliche Bestimmung 295 7.4 Belli bir hal isteyen (gerektiren) - Rektion 297 7.5 Praeposition gurubu - Die Praepositionalgruppe 302 8 Bağlaç - Die Konjunktion 309 8.1 Genel Bakış - Überblick 309 8.2 Cümlede Kullanım - Verwendung im Satz 310 8.3 İçeriksel belirleme - Inhaltliche Bestimmung 317 9 Edatlar - Partikeln 323 9.1 Genel Bakış - Überblick 323 9.2 İşlev grupları - Funktionsgruppen 325 9.3 Edatlara benzeyen sözcükler - Partikelaehnliche Wörter 330 Cümleler - Saetze 333 1 Cümle bilgisinde temel kavramlar - Grundbegriffe der Satzlehre 333 1.1 İfade ve Cümle - Aeusserung und Satz 333 1.2 Cümle yapısı - Der Bau des Satzes 337 2 Yüklem - Das Praedikat 341 3 Tamlamalar - Die Ergaenzungen 343 3.1 Tamlamaların belirlenmesi ve bölümlere ayrılması -Bestimmung und Einteilung der Ergaenzungen 343 3.2Özne-Das Subjekt 346 3.3 -i hali, -e hali ve -nin hali tamlamaları - Die Ergaenzungen im Akkusativ, Dativ und Genitiv 355 3.4Bir Praeposition ile kullanılan tamlamalar- Ergaenzungen mit einer Praeposition 360 3.5 Eşitlik / denklik tamlaması - Die Gleichsetzungsergaenzung 361 3.6 Belirteç nitelikli tamlamalar - Adverbiale Ergaenzungen 363 4 Cümle kurma planlan - Die Satzbauplaene 366 5 Ayrıntılı bildirim - Angaben 374 5.1 Teferruat'ın bölümleri ve belirlemesi - Bestimmung und Einteilung der Angaben 374 5.2 Yer ve zaman ayrıntılı bildirimleri - Orts- und Zeitangaben 375 5.3 Nedene ilişkin ayrıntılı bildirim - Angaben des Grundes 377 5.4 Çeşit ve tarz bildirimleri - Angaben der Art und Weise 378 6 Kelime dizimi - Die Wortstellung 382 6.1 Genel-Allgemeines 382