Ders kitapları (*pdf)

341 Pages·2015·2.7 MB·Turkish

by  Bülent Kayalı

A.T. Fomenko
Sayılar Yalana Karşı
Geçmişin Matematiksel Araştırması. Skaliger Kronolojisinin Eleştirisi. Tarihlerin Oynaması
ve Tarihin Kısaltılması. Yeni Kronoloji.

İÇİNDEKİLER
Türkçe Yayın İçin Önsöz
A.N. Şiryayev’ın Önsözü
A.T. Fomenko’nun Önsözü
Sayılar Yalana Karşı Kitabı Hakkında Özet
BÖLÜM 1 : TARİHSEL KRONOLOJİNİN SORUNLARI
1- Avrupa Kronolojisinin Temeli Olarak Roma Kronolojisi
2- Skaliger, Petavius ve Diğer Ruhban Kronoloji Uzmanları. M.S. XVI-XVII.
Yüzyıllarda Eski Çağ’ın Çağdaş Kronolojisinin Yaratılması
3- Skaliger-Petavius Kronolojisinin Doğruluğundan Şüpheler XVI. Yüzyılda Doğmuştu.
4- “Eski Mısır’ın” Doğru Kronolojisinin Tespit Edilmesindeki Zorluklar
5- “Antik” Kaynakların Tarihlenmesi Sorunu. Tacitus Ve Poggio. Cicero ve Barzizza.
Vitruvius ve Alberti.
6- Orta Çağ’da Zaman Ölçümü. Tarihçiler "Orta Çağ Tarihlemelerinin Kaosu" Hakkında
Konuşuyorlar. Garip "Orta Çağ Anakronizmleri"
7- İncil Metinlerinin Kronolojisi ve Tarihlenmesi
8- Eski Metinleri Okumadaki Zorluklar Ve Belirsizlikler. Seslendirme Sorunu
9- Skaliger Coğrafyasındaki İncil Olayları ve Onlara Bağlı Sorunlar
10- “Eski Çağ” Olaylarının Coğrafi Lokalizasyonlarının Belirlenmesi ile İlgili Zorluklar
11- Kutsal Kitap’ın Coğrafyasının Çağdaş Analizi
12- Yanlış Skaliger Kronolojisinin Sonucu Olarak Esrarengiz Rönesans Dönemi
13- Arkeolojik Yöntemler En Başından İtibaren Yanlış Skaliger Kronolojisine
Dayanmaktaydı.
14- Dendrokronolojinin ve Bazı Başka Tarihleme Yöntemlerinin Sıkıntıları
15- Radyokarbon Tarihlemeleri Güvenilir Mi?
16- Radyokarbon Yönteminin Temelini Oluşturan Hipotezlerin Eleştirel Analizi
17- Radyokarbon Yönteminin Arkeolojide Kullanılmasının Revizyona İhtiyacı Vardır.
18- Nümismatik Tarihleme

BÖLÜM 2 : ASTRONOMİK TARİHLEMELER
1- D’’ Parametresinin Ay Hareketi Teorisindeki Muammalı Sıçrayışı
2- “Antikçağ” Ve Orta Çağ Tutulmaları Doğru Tarihlenmişler Miydi?
3- “Antikçağ” Tutulmalarının Tarihlerinin Yukarıya Kaldırılması D’’ Parametresinin
Davranışındaki Muammaları Yok Ediyor.
4- Astronomi “Antik” Horoskopları Orta Çağ’a Atıyor.
5- Bazı Mısır Zodyaklarını Kısaca Anlatalım
6- Yeni Ahit’teki Astronomi

BÖLÜM 3 : VAHİY’DE TARİF EDİLMİŞ OLAN ASTRONOMİK HOROSKOPLARIN
YENİ TARİHLENMESİ
A.T. Fomenko, G.V. Nosovsky.

1- Yöntemin Ana Fikri
2- Vahiy Ne Zaman Yazılmıştı? Genel Bilgiler
i
3- Vahiy’deki Astronomik Horoskop
4- Vahiy’in Horoskobuna Göre Astronomik Tarihlenmesi
5- Vahiy’in Orijinal İçeriğini Yeniden Yapılandırışımız

BÖLÜM 4 : ESKI AHİT’TE ASTRONOMİ
1- Kutsal Kitap’ın Eski Ahit’inin ‘Hezekiel’ Kitabında Orta Çağ Astronomisi
2- Eski Ahit’in “Zekeriya” Kehanetinin Yazıldığı Tarih
3- Eski Ahit’in “Yeremya” Kehanetinin Yazıldığı Tarih
4- Eski Ahit’in “Yesaya” Kehanetinin Yazıldığı Tarih
5- Eski Ahit’in “Daniel” Kehanetinin Yazıldığı Tarih

BÖLÜM 5 : ESKİ OLAYLARIN TARİHLENMESİNDE MATEMATİKSEL İSTATİSTİK
YÖNTEMLERİ
1- Lokal Maksimumlar İlkesi
2- Hükümdarların Hanedanlarının Seçilme Ve Tarihlenme Yöntemi. Küçük Hanedan
Tahrifatları İlkesi
3- Frekansların Sönüm İlkesi. Tarihî Metinlerin Zamansal Sıralanması Yöntemi
4- Yöntemin Bazı Somut Tarihî Metinlere Uygulanması
5- Olayların Tarihlenme Yöntemi
6- Frekansların Tekrarlama İlkesi. Suretlerin Bulunması Yöntemi
7- Kutsal Kitap’ın İstatistiksel Analizi
8- Kod Anket Yöntemi. Hükümdarların Biyografilerinin İki Uzun Akımının
Karşılaştırılması
9- Eski Coğrafi Haritaların Kronoloji Açısından Doğru Sıralanması ve Tarihlenmesi

BÖLÜM 6 : KÜRESEL KRONOLOJİ HARİTASININ KURULMASI VE
MATEMATİKSEL TARİHLEME YÖNTEMLERİNİN ESKİ TARİHİN SKALİGER
VERSİYONUNA UYGULANMASININ SONUÇLARI
1- Bugün Kabul Gören Skaliger-Petavius Tarihlemeleriyle “Eski Çağ ve Orta Çağ Tarihi
Ders Kitabı”
2- “Skaliger-Petavius Ders Kitabı” İçerisindeki Esrarengiz Suret Vakayinameler
3- “Skaliger-Petavius Ders Kitabı” İçerisindeki Esrarengiz Suret Hanedanlar
4- Farklı Yöntemler Vasıtasıyla Elde Edilen Sonuçların Uyumlu Hale Getirilmesi
5- “Skaliger-Petavius Ders Kitabındaki” “Tekrarlamaların” Yerleşiminin Genel Tablosu.
Esaslı Üç Oynamanın Keşfedilmesi. Hayalet “Sinüsoit”
6- “Skaliger Eski Tarih Ders Kitabı”, Bir Kısa Orijinal Vakayinamenin Dört Suretini
Birbirine Yapıştırmıştır.
7- Orta Çağ Orijinallerinin Yansımaları Veya Hayalet Suretleri Olan “Antik” Olayların
Listesi
8- “Eski” Kutsal Kitap Tarihinin Orta Çağ Avrupa Tarihini Kaplaması
9- Günümüze Ulaşan Vakayinamelerde Tasvir Edilen Tarih Tahminen Ancak M.S. X.
Yüzyıldan Başlıyor. X. Yüzyıldan Önce Olup Biten Olaylara Dair Hiçbir Bilgimiz Yoktur.
10- İnanılabilir Tarih Ancak M.S. XVII. Yüzyıldan İtibaren Başlıyor. XI-XVI.
Yüzyıllardaki Tarih Çok Fazla Çarpıtılmıştır. XI-XVI. Yüzyıllardaki Dönemin Birçok
Tarihinin Düzeltilmesi Gerekmektedir
11- Bizim Kronolojik Konseptimizin N.A. Morozov’un Konseptinden Köklü Farkı
12- Eski Çağ’ın Tarihi Yazılırken Hatalı Kronolojik Oynamaların Oluşmasının Sebepleri
Hakkında
ii
13- XV-XVII. Yüzyıllara Ait Bazı Basılmış Kitap Ve Elyazmalarının Çıkış Tarihleri En
Azından Elli Sene Daha Yukarıya Çıkarılmalıdır.
14- İtalya’daki Roma Ne Zaman Kurulmuştu?
15- Bosporus Ve İtalya’daki İki Roma’nın Kuruluş Tarihleri Arasındaki Daha Geç
Karışıklık
16- Skaliger Ve Trento Konsili. XVI-XVII. Yüzyıllarda Eski Çağ’ın Skaliger
Kronolojisinin Yaratılması
17- XVII. Yüzyılda Yaşayan Orta Çağ Kronoloji Uzmanı Dionisius Petavius’un İki
Hayalet “Eski” Yansıması
18- Yeni Astronomik Tarihler Hanedanların Özdeşleştirilmesi İle Uyumlu Hale Gelmiştir
19- Skaliger Tarihinde “Milat’ın Başlangıcı Civarında” Keşfettiğimiz Tuhaf Bir Boşluk,
Şimdi Basit Bir Açıklama Kazanıyor.

Nosovskiy - Fomenko Yeni Kronolojisinin Ve Ona Karşı Mücadelenin Tarihçesi
A.T. Fomenko ve G.B. Nosovskiy.

EKLER
Ek 1. Tarifin Gramer Analizi. Tukididis’in “Tarihindeki” Tutulmalar.
Ek 2. Yıllık Hacimlerin Tarih Kaynaklarındaki Dağılımı
Ek 3. Kutsal Kitap’taki Adların Ve Paralel Yerlerin Sıklık Matrisleri. V.P. Fomenko, T.G.
Fomenko.
Ek 4. İsrail Ve Yehuda Krallarının “Çift Kayıtlı Muhasebesi”. Yehuda Krallığı’nin X-XIII.
Yüzyıllardaki Roma İmparatorluğu’nu İktidar Süreleri ve “Biyografi” Hacimleri Açısından
Kaplaması.
Ek 5. Ermeni Hanedanı. Güya X-XIII. Yüzyıllardaki Roma İmparatorluğu’nun İmparatorları
Sıfatıyla XIV-XVI. Yüzyıllarda Hükmeden Çar-Hanlar, Hem Yehuda Kralları ile Hem De
Orta Çağ Ermeni Katolikoslari ile Aynı Kişilerdi
Ek 6. Kralların Hayalet Hanedanları. Skaliger Ders Kitabının Katmanlı Yapısı

KAYNAKÇA

YAZAR HAKKINDA

iii
TÜRKÇE YAYIN İÇİN ÖNSÖZ

Bu kitap, Yeni Kronoloji üzerine bir dizi araştırmanın girişidir. Yeni Kronoloji birkaç
Rus bilim adamının geliştirdiği yeni ve önemli bir bilimsel alandır. Temel iddiası antikçağ ve
Orta Çağ kronolojisinin ve tarihinin bugün kabul edilen versiyonunun önemli oranda
çarpıtılmış olduğudur. Buna göre, bu versiyonun XVII. yüzyıla kadar yeniden
yapılandırılması gerekmektedir. Bu iddia Yeni Kronoloji’yi geliştirenlerin yarattığı yeni
matematiksel, istatistiksel ve gökbilimsel yöntemler temel alınarak oluşturulmuştur. Sonuçta,
günümüze ulaşan neredeyse bütün eski yazılı kaynakların gerçekte XI-XVII. yüzyıllar arası
dönemde olup biten olaylardan söz ettiği açıklığa kavuşturulmuştur. Ancak küresel
kronolojinin yaratıldığı XVI-XVII. yüzyıllar arası dönemde bu kaynakların büyük kısmı
yanlış tarihlenmiş olduğu için ve bu kaynaklarda tarif edilen Orta Çağ olayları suni olarak
derin geçmişe doğru, yüzlerce ve hatta binlerce sene indirildiği için, orada XI-XVII.
yüzyıllara ait olayların hayali serabını, hayalet yansımasını oluşturmuştur. Bu hayalet,
“antikçağ” olarak adlandırılmıştır.
Yeni Kronoloji Eski Çağ hakkında oluşan bugünkü görüşü büyük oranda
değiştirmektedir. Mesela, Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Rusya İmparatorluğu’nun tarihinin,
bugün kabul edilene kıyasla çok daha önemli yer tuttuğu görülmektedir. Bu iki hükümdarlığın
muhtemelen XIV-XVI. yüzyıllar arasında bir bütün imparatorluk oluşturduğu ortaya
çıkmaktadır. Örneğin, İstanbul’un yakınlarında bulunan Beykoz tepesindeki devasa “Hazret-i
Yuşa türbesi” gibi meşhur Osmanlı kutsal yerlerinin dünya tarihi için bugün kabul edilene
kıyasla çok daha büyük önem taşıdığı öğrenilmektedir.
Doğru eski tarihin bilincine varılması biriken birçok yanlış anlamayı açıklamaktadır.
Örnek olarak, Rus ile Osmanlı devletleri arasındaki birliğin tarihî olarak çok daha sıkı olduğu
açıklığa kavuşmaktadır. Bugün bu durum unutulmuştur. Ancak Yeni Kronoloji’ye göre,
Panslavizm ve Türkçülük aslında aynı şeydir. Çünkü güya IV-V. yüzyıllara ait büyük Slav
fethi ve XIII-XIV. yüzyıllara ait büyük Türk “Moğol” fethi, büyük ihtimalle, aynı fetihtir.
Eski İmparatorluk içinde Slavlar ve Türkler her zaman ortak bir dil bulup anlaşmıştı.
Herhalde, bir bütün halindeki Hükümdarlık XVII. yüzyılın başlangıcında dağılmıştır.
İmparatorluğun yeniden kurulması teşebbüsleri söz konusu olmuştur. Buna yönelik
kuvvetli eğilimler Rus’ta ve Osmanya=Atamanya’da bulunmuştur. Oluşan durumda
reformcular müttefik olan Rus’u ve Osmanlı Devleti’ni birbirinden ayırmaya çalışmıştır. Eski
İmparatorluğun metropolünün gücünü tükettiği Rus-Türk savaşlarının yeni dalgası
başlamıştır.
Bu kitabı okumak için, okuyucunun hiçbir özel bilgiye sahip olma ihtiyacı yoktur.
Okuyucuda gereken tek şey dünya tarihine yönelik merak ve bu tarihin çok sayıdaki esrarını
anlamaya yönelik istektir. Bu kitap doğal-bilimsel yöntemlerin tarihte kullanılmasıyla
ilgilenen geniş okur çevresi içindir.

A.T. Fomenko

iv
A.N. Şiryayev’in Önsözü

Fomenko’nun 1990 yılında Moskova Devlet Üniversitesi Yayınevi’nden yayımlanan
‘Anlatım Metinlerinin İstatistikî Analiz Yöntemleri ve Kronolojiye Uygulanması’ başlıklı ilk
kronoloji kitabı, olasılıklar kuramı ve matematik istatistiği üzerinde uzman olan A.N.
Şiryayev’in bu önsözüyle açılmaktadır.

Günümüzde uygulamalı istatistik yöntemleri, çeşitli özlü metinlerin araştırılması
sorunları da dâhil olmak üzere bilginin çeşitli alanlarına nüfuz etmektedir. Bu kapsamda,
çeşitlilik arz eden sinyallerin tutarlılıkları, genetikte oluşan uzun kodlar, kodlaştırılabilen ve
‘metin’ olarak sunulabilen grafik görüntüler ve gerçek anlatım metinleri, örneğin tarihî
vakayinameler, orijinal kaynaklar, belgeler v.s. metin olarak algılanabilir.
Bu aşamada ortaya çıkan önemli meselelerden biri, bağımlı olan, yani ‘benzer’, belli
düzeyde ortak öze, ortak kökene sahip olan metinleri seçmektir. Mesela suret seçme
meselesinde ‘imajların’ büyük toplamında aranana en ‘yakınını’ seçmek önemlidir; uzun
tutarlılıkların inceleme meselesinde önemli olan türdeş alttutarlılıkları ve bunların birleşim
noktalarını bulabilmektir. Çözümü matematiksel istatistikte ve stokastik süreçler istatistiğinde
çok dikkat çeken bilinen bozulma meselesi de bu kapsamdadır.
Anlatım metinlerinin incelenmesi ise bağımlı ve bağımsız metinleri (mesela
vakayinameler) seçmek, ortak orijinal kaynağa ait olan (böyle metinleri bağımlı olarak
adlandırmak gayet doğaldır) ya da tam tersine çok farklı orijinal kaynaklara ait olan (böyle
metinleri bağımsız olarak adlandırmak gayet doğaldır) metinleri aramak demektir.
Belli ki bu tarz meseleler son derece karmaşıktır. Bunun için, klasik yaklaşımlarla
birlikte kaynak araştırmaları gibi belirli araştırmalarda yardımcı olabilecek yeni ampirik-
istatistik yöntemlerin kabul edilmesi gerekmektedir.
Soyut Matematik Profesörü Fomenko’nun bu kitabı aslında (inanılır bilinir
tarihlemeler içeren metinlerle ilişkili olarak) bağımlı ve bağımsız anlatım metinlerini
belirlemek ve tarihlemek için bu tarz yeni yöntemlerin geliştirilmesine yöneliktir.
Bu kitabın yazarı, bağımlı ve bağımsız anlatım (tarih) metinleri seçmek için kendisinin
somut metinler, vakayinameler, orijinal kaynaklar v.s. ile yaptığı geniş deneylerin sonucunda
keşfettiği birkaç yeni ampirik-istatistik modele (belirli yasalara uygunluğa) dayanan yeni bir
yaklaşım sunuyor. Bu modellerin (istatistikî varsayımların) vakayinamelerin belirli
malzemeleri üzerinde sınanması modellerin etkinliğini ispatlamıştır ve metinlerin tarihlenmesi
için veya daha ziyade, bu metinlerde tarif edilen olayların tarihlenmesi için yeni yöntemler
sunmayı mümkün kılmıştır.
A.T. Fomenko’nun sunduğu yöntem sıradan değildir ve okuyucunun, yeni ve belki de
alışılmamış mantık yapılarını algılamak için belirli seviyede dikkatini ve çalışkanlığını
gerektirmektedir. Aynı zamanda, yazarın başlıca fikirleri, çağdaş matematiksel istatistik
açısından gayet akılcı olarak algılanmakta ve uygulamalı istatistik alanında uzmanların
düşünme sistemine kolaylıkla uymaktadır.
Yazar tarafından elde edilen bilimsel sonuçlar ilginçtir ve belki de bugün uygulamalı
istatistik alanında tanık olduğumuz şey yeni ve gayet beklenmedik bir bilimsel disiplinin
ortaya çıkmış olması olabilir. Bütün bu sonuçlar, yazarın genelde matematiksel istatistik ve
uygulamaları alanında uzman olan akademisyen meslektaşları ile birlikte yaptığı muazzam
çalışmalara dayanmaktadır.
Bu kitap birkaç bilimsel disiplinin kesişim noktasında bulunan meselelere adanmış
olduğu için, farklı alanlarda çalışan uzmanlar arasında temas noktası sağlama sorunları ortaya
çıkmaktadır. Bilim adamlarının bir çevresinde alışılmış olan kavram ve terimlerin, diğer
meslek ve yönelimlerden gelen bilim adamlarının özel diline çevrilmesi gerekmektedir. Bu
v
kitabın hem doğal bilimler hem de sosyal bilimlerden gelen okuyucularının bunu akılda
tutmaları lazım. Aslında bu tür iletişim (temas) zorlukları tipik olaylardır ve uygulamalı
bilimsel sorunun çözümü üzerine çalışan herhangi karma bir grup bilim adamı içerisinde
başarılı bir şekilde çözülmektedir. Bu kitabı okuyacakların, saygın profesyonel matematikçiler
tarafından yazılan bu kitapta başlanan araştırmalara devam edecek bir grup oluşturması ümit
edilmektedir.
Kitap, olayların tarihlenmesi için yeni ampirik-istatistik yöntemlerin geliştirilmesinin
yanı sıra, geçmiş olayların kronolojisinin çağdaş bilimsel gerekçeleri meselesi üzerine
uygulamaları da içermektedir. Kitapta elde edilen ana istatistikî sonucu (yani küresel
‘kronoloji haritası’nın katmanlı yapısı ve onun dört katmanının toplamı olarak temsili) ve
onun çeşitli yorumlarını net olarak birbirinden ayırmak gerekiyor. Varsayımlar ve sonuçların
yorumları kesin matematik biliminin dışında kalmaktadır ve yazarın vurguladığı gibi, ‘Eski
Çağ’ın yeni istatistikî kronolojisinin’ olanaklı yapısına ait olan sonuçları aşırı derecede
ihtiyatlı şekillendirmek gerekmektedir. Yazar, eleştirel analizin gerekliliğini ve doğrulanmış
gerçeklerin varsayımlardan ve bu gerçeklerin yorumlarından ayırt edilmesi gerektiğini
defalarca vurguluyor.
A.T. Fomenko’nun sunduğu tasavvur yeni ve bir bakıma beklenmediktir ve her şekilde
en titiz incelemeye değerdir.
Kitap yüksek bir bilimsel düzeyde yazılmıştır ve matematiksel istatistik yöntemlerin
uygulamaları alanında uluslararası bilimsel literatürde eşsiz bir olaydır; hiçbir okuyucu kitaba
kayıtsız kalmayacaktır. Ayrıca kitap, okuyucunun, matematikçi ve tarih araştırmacısı olan ve
oldukça etkileyici bir kişiliğe sahip bulunan yazar ile tanışmasına imkân vermektedir...
Ümit ederim ki, okuyucular kitabı ilk sayfalarından sonuna kadar azalmayan bir ilgi
ile okuyacak, en azından oldukça enteresan bir bilimsel problem hakkında bilgi edinecek veya
belki kendileri de bu gelecek vadeden yeni bilimsel alandaki araştırmalara katılacaktır.
A.N. Şiryayev
Uluslararası Bernoulli Matematik İstatistiği ve Olasılıklar Kuramı Derneği Başkanı
(1989 - 1991)

(A.N. Şiryayev, Rusya Bilimler Akademisi (RBA) üyesi, Profesör, Fizik ve Matematik
Doktoru, Moskova Devlet Üniversitesi Mekanik-Matematik Fakültesi Olasılık Kuramı
Kürsüsü Başkanı, Rusya Bilimler Akademisi Steklov Matematik Enstitüsü Olasılıklar Kuramı
ve Matematiksel İstatistik Bölümü Başkanı)

vi
A.T. Fomenko’nun Önsözü

Bu kitap yazarı tarafından 2013 yılında denetlenip düzeltilerek yeniden
yayımlanmaktadır.
Bu yayın öncekilerinden hissedilir ölçüde farklıdır. Ayrıca, renkli olan resimler renkli
olarak da gösterilmektedir (bunların siyah beyaz gösterildiği önceki yayınlardan farklı olarak).
Karşınızdaki yedi ciltlik ‘Kronoloji’nin ilk cildidir (yedi ciltlik araştırma 14 kitaba
bölünmektedir).

1. Cilt. SAYILAR YALANA KARŞI - A.T. Fomenko
2. Cilt. 1. Kitap: ANTİKÇAĞ ORTA ÇAĞ’DIR - A.T. Fomenko
2. Kitap: TARİHLERİ DEĞİŞTİRİYORUZ HER ŞEY DEĞİŞİYOR- A.T. Fomenko
3. Cilt. 1. Kitap: YILDIZLAR TANIKLIK EDER - A.T. Fomenko, V.V. Kalaşnikov, G.V.
Nosovskiy
2. Kitap: ESKİ ÇAĞLILARIN GÖK TAKVİMİ – A.T. Fomenko, T.N. Fomenko,
G.V. Nosovskiy
4. Cilt. 1. Kitap: RUS’UN YENİ KRONOLOJİSİ – A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
2. Kitap: RUS TARİHİNİN SIRRI – A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
5. Cilt. 1. Kitap: İMPARATORLUK - A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
2. Kitap: ÇARLIĞIN PARLAK DEVRİ- A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
6. Cilt. 1. Kitap: İNCİL RUS’U - A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
2. Kitap: RUS-ORDA TARAFINDAN AMERİKA’NIN İSKÂN VE İHYA
EDİLMESİ - A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
3. Kitap: DÜNYANIN YEDİ HARİKASI- A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
7. Cilt. 1. Kitap: BATILI EFSANE - A.T. Fomenko, G.V. Nosovskiy
2. Kitap: ‘ESKİ’ LATİNCE’NİN RUS KÖKLERİ - A.T. Fomenko, T.N. Fomenko,
G.V. Nosovskiy

Neden Eski Çağ kronolojisinin sorununu bugün ortaya koyduğumuz ve yeni ampirik-
istatistikî yöntemlerle onu yeniden incelemeyi önerdiğimiz merak edilebilir. Şunu hatırlamak
gerek: Daha önce, yani XVI-XVII. yüzyıllarda kronoloji matematiğin bir bölümü sayılırdı.
Ama sonra tarihçilerin yönetimi altına geçti ve bugün tarihle ilgili çalışmaların genel olarak
tamamlanmış ve sadece kısa, genel, kronolojinin yapısını değiştirmeyen tasrihlere ihtiyacı
olan bir alanı olarak görülüyor. Ancak, bugün kabul edilen Eski Çağ kronolojisinin içinde
derin çelişkilerin bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bunun için bu problem, çağdaş istatistik ve
astronomik yöntemler yardımıyla çözme gayretine değer.
Matematikçilerin neden saf bir tarihsel mesele olarak görünen bu meseleyi ele aldıkları
sorusu sıkça sorulmaktadır.
Cevap şudur. Profesyonel matematikçi olarak benim ana ilgi alanlarım kronoloji ve
tarih meselelerine uzaktır. Ama 1972-1973 yıllarında gök mekaniğinin önemli sorunlarından
birini araştırırken (bkz. 2. bölüm) Eski Çağ’ın tutulmalarının tarihlerine rasgelmiştim. Söz
konusu olan, Ay’ın hareket teorisinde yer alan ve D'' parametresi adı verilen parametrenin
hesaplanmasıydı. Parametre hızlanmayı nitelemekte ve büyük tarih aralığında zaman
fonksiyonu olarak hesap edilmektedir. Hesaplamalar meşhur Amerikan astronom ve
astrofizikçisi Robert Newton tarafından yapılmıştı. Newton D'' parametresinin son derece
esrarengiz davrandığını, yani M.S. VIII-X. yüzyıllarda anlaşılmaz bir sıçrayış gösterdiğini
beklenmedik şekilde ortaya çıkarmıştı. Bu sıçrayışı çağdaş çekim gücü kuramı açısından
anlatmak mümkün değildi. Bu sıçrayış o kadar anlaşılmazdır ki Robert Newton, Dünya-Ay
Sisteminde esrarengiz ‘çekim gücü dışı güçler’ uydurmak zorunda kalmıştır. Mamafih, bu
güçlerin kendilerini başka bir şekilde belli etmemesi hayli garipti.
vii
Bu anlaşılmaz olgu beni bir matematikçi olarak ilgilendirdi. R. Newton’un
çalışmasının denetlenmesi, hesaplamalarının yüksek bilimsel düzeyde yapılmış olduğunu,
hiçbir hatanın olmadığını gösterdi. Bundan sonra D'' grafiğindeki açıklık benim için daha da
tuhaf bir hale geldi. Bu konudaki uzun süreli kafa yorma, beni D''’nin hesaplamalarına
dayanan Eski Çağ tutulmalarının tarihlerinin kesinliğini yoklamaya götürdü. Çünkü bu
tarihler R. Newton’nun hesaplamalarının temelini oluşturmaktaydı. Bu fikrin bu mesele ile
daha önce ilgilenen bilim adamları için yeni bir fikir olduğu ortaya çıktı. Kendisi
astroseyrüsefer ve gök cismi ve aygıtlarının yörüngelerinin hesaplama kuramı üzerine tanınan
bir uzman olan Robert Newton elbette tarihlere güvendi ve kendisinin keşfettiği D''’nin
sıçrayışını mesleki alanından ayrılmadan anlatmaya çalıştı. Yani, Eski Çağ kronolojisinin
sıhhatini sorgulamaksızın. Talihim açıktı, ünlü Rus ansiklopedist N.A. Morozov XX. yüzyılın
başında Eski Çağ’ın tutulmalarının tarihlerini incelemiş ve bunların hemen hepsinin revize
edilmeye ihtiyacı olduğunu ileri sürmüştü. Morozov birçok tutulma için zamanımıza daha
yakın yeni tarihler sunmuştu. Morozov’un cetvellerini alıp tutulmaların bugün kabul edilen
tarihlerinin yerine onun çıkardığı tarihleri geçirerek, değişen başlangıç verileriyle R.
Newton’un hesaplamalarını tekrarladım. D'' GRAFİĞİNİN HEMEN DEĞİŞİP neredeyse
yatay muttarit bir hatta dönüşmesi beni şaşkınlığa düşürdü. Bu, geleneksel çekim gücü kuramı
ile uyumlu bir sonuçtu. Esrarengiz sıçrayış kaybolmuştu ve fantastik ‘çekim gücü dışı
etkileşim’ uydurmaya da ihtiyaç kalmamıştı.
Başarılı bir şekilde tamamlanmış bilimsel çalışmanın beslediği memnuniyetin yanı sıra
yeni bir ciddi sorunun gündeme geldiği birden anlaşılmıştı. Bu durumda, Eski Çağ’ın bugün
kabul edilen kronolojisine nasıl güvenilirdi?
Bir yandan, N.A. Morozov’un sunduğu Eski Çağ’ın birçok tutulmasının yeniden
tarihlenmesi D'' grafiğinin düzelmesini, gök mekaniğindeki tuhaf çelişkinin yok olmasını ve
Ay’ın hareket teorisindeki önemli parametrelerden birinin doğal hareket biçiminin
keşfedilmesini sağladı.
Öbür yandan, örneğin tanınmış Eski Çağ yazarı Tukididis tarafından ‘Tarih’ kitabında
tarif edilen üç tutulmanın bugün kabul edildiği gibi M.Ö. V. yüzyılda değil, M.S. XII.
yüzyılda gerçekleştiğini düşünmek mümkün değildi. Sorun şunda saklı. Bilindiği gibi
Tukididis’in üçlüğü için gökbilimsel olarak yalnız bir tek gerçek çözümün var olduğu
anlaşılıyor, bkz. 2. Bölüm. O zaman kim haklı: Astronomi mi bugün kabul edilen kronoloji
mi?
Bu soruyu birkaç tanınmış tarihçiye sormak zorunda kaldık. Moskova Devlet
Üniversitemizin tarihçileri de bunların içindeydiler. Onların ilk tepkisi ölçülü bir kibarlıktı
(gittikçe öfkeli ve bazen de agresif hale geldi). Onlara göre, genel olarak kabul edilen
kronolojiden şüphe duymaya hiç sebep yoktu. Bütün tarihler güvenilir biçimde çoktan tespit
edilmiş ve Eski Çağ üzerine herhangi bir ayrıntılı ders kitabında sıralanmıştı. D'' grafiğinin
belirsiz, yeni, saçma kronoloji üzerine dayandırılan hesaplamalardan sonra doğal görünüme
sahip olması pek enteresan değildi. Ayrıca da, matematikçiler matematikle uğraşsınlar ve tarih
tarihçilerin yetkisinde kalsındı. Aynı görüşü ünlü L.N. Gumilev bana açıkladı. Kendileriyle
tartışmadım, çünkü kronoloji üzerine ilk yapıtlarımı okumaktan kaçınmışlardı.
Tarihçilerin cevabı beni tatmin etmedi.
Birincisi, kronolojinin, yani tarihlerin hesaplanması meselesinin uygulamalı
matematikle doğrudan alakası var. Bu, ayrıntılı gökbilimsel hesaplamaları ve bunların
kesinliğinin değerlendirilmesini, takvim sorunlarını, eski yazıların metinlerinin frekans
nitelikleri yardımıyla deşifre edilmesini de içermektedir. Burada çok karışık problemler var.
İkincisi, çağdaş kronoloji cetvellerinin incelenmesi bu cetvellerin eski tarihleri
herhangi bir bilimsel temel olmadan sunduğunu hemen belli etmişti. Bu cetveller en iyi
ihtimalle ancak XVI-XVII. yüzyıllarda yapılan ilk kronoloji listelerine, yani nispeten uzak
olmayan geçmişe atıfta bulunmaktadırlar. Meseleye dalıp bugün kabul edilen kronoloji
viii
versiyonunun biricik olmaktan uzak olduğunu keşfedebildik. Farklı ülkelerdeki bilim
adamlarının çoktan beri eski tarihlerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ileri sürdüğü
anlaşıldı. Bunun cevabının sıradan olmadığı ve kavranmasının uzun zaman ve büyük çaba
gerektireceği belli oldu. Böylece 1972 yılında bu doğrultuda yoğun çalışmalarım başladı.
Sonradan genellikle MDÜ’den uzman matematikçi ve fizikçi meslektaşlarım araştırmalarıma
katıldı.
Araştırmalar oldukça hızlı gelişti. 1973’ten bu tarafa geçen yıllar içerisinde birçok şey
netleşti, son derece enteresan sonuçlar elde edildi. Bu sonuçlar ben ve meslektaşlarım
tarafından literatür listesinde sıralanan çeşitli kitaplarda ve bilimsel makalelerde yayımlandı.
Bu konudaki ilk yayınımız 1980 yılında çıktı. Zaman ilerledikçe kronolojinin bazı meseleleri
hakkındaki görüşümüz değişiyordu. Bu değişimler ana fikre ilişkin değildi ama ayrıntılara
yönelik algımızda hissedilir değişiklikler oluştu.
Yeni matematiksel tarihleme yöntemleri benim tarafımdan geliştirildi ve birkaç
bilimsel makalede, daha sonra da ‘Anlatım Metinlerinin İstatistikî Analiz Yöntemleri ve
Kronolojiye Uygulanması (Bağımlı Metinlerin Seçilip Tarihlenmesi, Eski Çağ’ın İstatistikî
Kronolojisi, Eski Çağ Gökbilimi Bildirgelerinin İstatistiği)’ kitabında yayımlandı. 1990’da
Moskova’da MDÜ tarafından yayımlanıp 1996 yılında kapsamlı şekilde düzeltilerek ‘Tarih
Metinlerinin Matematiksel Analiz Yöntemleri ve Kronolojiye Uygulanması’ ismiyle çıktı
(Moskova, Nauka Yayınevi, 1996).
Bazı önemli sonuçlar ve yeni yöntemler 1981 yılından sonra benim tarafımdan parlak
bilim adamlarıyla birlikte elde edildi. Bunlar, fizik-matematik doktoru Profesör Vladimir
Vyaçeslavoviç Kalaşnikov (MDÜ ve Sistem Araştırmaları Bilim ve Araştırma Enstitüsü
(SABAE), Rusya, Moskova) ve fizik-matematik doktoru Doçent Gleb Vladimiroviç
Nosovskiy (MDÜ Mekanik-Matematik Fakültesi) idi. İkisi de olasılıklar kuramı ve matematik
istatistiği alanında uzmanlar. Bazı kitaplarımızın ortak yazarı Tatyana Nikolayevna Fomenko
(Şölokova) ise fizik-matematik doktoru ve MDÜ Yüksek Matematik ve Sibernetik Fakültesi
Profesörü’dür. Fırsattan yararlanarak V.V. Kalaşnikov, G.V. Nosovskiy ve T.N. Fomenko’ya
teşekkürlerimi sunarım.
1981 yılında G.V. Nosovskiy ile işbirliğimiz başladı. Bu işbirliği sonucunda yeni
kronoloji üzerine birkaç son derece önemli kitap yayımladık. Ortak çalışmalarımız sayesinde
Eski Çağ ve Orta Çağ tarihinin yeniden düzenlenmesinin temel ilkelerini formüle etmek
mümkün oldu.
XVII. yüzyılda oluşturulan ve bugün kabul edilen tarih versiyonunun büyük hatalar
içerdiği ortaya çıktı. Birçok seçkin bilim adamı bunu anlayıp uzunca zaman tartışmıştır, bkz.
1. Bölüm. Ama yeni ve çelişki içermeyen bir tarih ana fikri kurmanın son derece zor bir
mesele olduğu anlaşılmıştır.
Daha evvel söylendiği gibi, kronoloji üzerine bazı önemli araştırmalar karım Profesör
T.N. Fomenko ile birlikte yapıldı. Bunların arasında eski zodyakların gökbilimsel
yöntemlerce tarihlenmesi, Kulikovo Savaşı’nın analizi ve Avrupa dillerinin dilbilimsel analizi
bulunmaktadır. T.N. Fomenko şu kitaplarımızın ortak yazarıdır: ‘Eskilerin Gök Takvimi’,
‘Eski Latincenin Rus Kökleri’, ‘Neredesin Kulikovo Tarlası’. Bunun dışında ‘Kronolojinin
Gökbilimsel Analizi. Almagest. Zodyaklar’ (V.V. Kalaşnikov, G.V. Nosovskiy, A.T.
Fomenko, Moskova, Delovoy Ekspress Yayınevi, 2000) kitabının 12. bölümü olan ‘’Eski’
Mısır Dendera ve Esne (Latopolis) Zodyaklarının Gökbilimsel Tarihlenmesi’ kendisi
tarafından yazılmıştır.
1973 yılından itibaren çoğunlukla MDÜ’den bir grup matematikçi ile bu meseleyi ele
aldım. Hem bilimsel süreli yayınlarda (onlarca bilimsel makale) hem de ayrı kitaplarda
yayımlanan enteresan sonuçlar elde edildi. Bizim yeni kronolojimiz ağırlıklı olarak tarih
kaynaklarının çağdaş istatistiksel yöntemler yardımıyla analizine ve kapsamlı bilgisayar
hesaplamalarına dayanmaktadır.
ix
Bağımlı ve bağımsız metinlerin ayırt edilmesi meselesi aslında suretlerin ayırt
edilmesi meselesidir. Bu mesele bilginin uygulamalı istatistik, dil bilimi, fizik, genetik, tarih
kaynaklarının araştırılması v.s. gibi çok farklı alanlarına denk düşmektedir. Mesela tarih
kaynaklarının araştırılmasında enteresan olan BAĞIMLI, yani orijinali günümüze ulaşmayan
ortak kaynağa dayalı vakayinameler bulmaktır. Diğer yandan, hangi vakayinamelerin
BAĞIMSIZ, yani farklı orijinal kaynaklara dayalı olduğunu bilmekte fayda var.
Metin kavramı çok geniş biçimde yorumlanabilir. Sembollerin, sinyallerin, herhangi
bir kökenden kodların sırası metin sayılabilir. Mesela DNA zincirlerindeki gen kodlarının
sırası. Bağımlı metinlerin bulunmasındaki ana sorun şöyle formüle ediliyor: Uzun sinyal
dizilerinde metinlerin birbirlerine benzer, birbirlerini tekrarlayan parçalarını bulmak
gerekiyor.
Bugün ‘benzer suretlerin’ ayırt edilmesinin ve bağımlılığın ortaya konmasının birçok
yöntemi bilinmektedir. Biz yeni ampirik-istatistiksel yöntemler sunuyoruz. Bu yöntem hem
tarih vakayinamelerinin ve arşiv verilerinin incelenmesine hem de ortak kökenli metinlerdeki
homolojik denilen parçaların bulunmasına yarıyor.
Bu kitap bazı konulara bölünmüştür. Bu ayrım net olarak tespit edilen istatistik
olgularının varsayımlardan ayrılmasına yarayacaktır. Öte yandan, kitabın konulara göre
ayrımı farazidir çünkü tüm konular çok sıkı biçimde iç içe geçmiş durumdadır.

BİRİNCİ KONU
Bağımlı ve bağımsız tarih metinlerinin istatistikî olarak ayırt edilmesi meselesi ele
alınmaktadır. Yeni istatistiksel modeller ve varsayımlar benim tarafımdan şekillendirilmiştir.
Bu modeller vakayinamelerden aldığımız kapsamlı malzemeler kullanılarak denetlenmiştir.
Sunulan modellerin genel olarak doğrulandığı ortaya çıkmıştır. Yazılı bilginin evrimini
yöneten ilginç eğilimler bulunmuş, vakayinamelerdeki bilgilere, yeniden yazılırken ya da
denetlenip düzeltilirken v.s. ne olduğu öğrenilmiştir.
BU EĞİLİMLERİN ORTAYA ÇIKARILMIŞ OLMASI İLK ANA SONUÇTUR.
Bulunan eğilimler üzerinde, vakayinamelerde geçen olayların tarihlenmesinin yeni
yöntemleri sunulmuştur. Bunun için, incelenen vakayinameler ve belgeler olayların
tarihlerinin şüphe uyandırmadığı vakayinamelerle istatistikî olarak kıyaslanmıştır. Yöntemler
güvenilir şekilde tarihlenmiş çok sayıda malzeme kullanılarak denetlenmiştir. Bu yöntemlerin
XVII-XX. yüzyılların olaylarını anlatan vakayinamelerde uygulanması onların etkinliğini
ispatlamaktadır. Elde ettiğimiz tarihler önceden bilinen ve diğer yöntemler vasıtasıyla tespit
edilen tarihlerle bağdaşıyor. XVII-XX. yüzyıllardaki AÇIKÇA BAĞIMLI vakayinameler
bizim yöntemlerimiz açısından da istatistikî olarak BAĞIMLI çıkıyor. AÇIKÇA BAĞIMSIZ
vakayinameler ise bizim açımızdan da İSTATİSTİKÎ OLARAK BAĞIMSIZ çıkıyor.
XVII-XX. yüzyılların olaylarını anlatan güvenilir şekilde tarihlenmiş vakayinameleri
inceleyince AÇIKÇA BAĞIMLI vakayiname çiftlerini AÇIKÇA BAĞIMSIZ vakayiname
çiftlerinden güvenilir biçimde ayıran doğal sayısal katsayıların bulunduğunu 1974-1979
yıllarında keşfedebildik. Temel olarak, bu rakamlar açıkça bağımlı vakayinameler için
oldukça küçük ve açıkça bağımsız vakayinameler için gayet büyüktür. O halde, herhangi bir
vakayiname çiftini kıyaslayarak ‘yakınlık katsayısının’ değerinin bağımlı vakayinamelerin
değerinin alanına mı yoksa bağımsız vakayinameler için tipik değerin alanına mı gireceğini
öğrenebiliriz. Tabiatıyla, alanların sınırları deneysel olarak tespit edilmiştir.
Yeterince büyük vakayinamelerde bilginin evrimini kontrol eden gizli bağımlılıklar
tespit edilmesi, yeni tarihleme yöntemlerinin (şu an sekiz tanedir) geliştirilmesi ve deneysel
denetimi ÇALIŞMANIN İKİNCİ ANA SONUCUDUR. Yöntemlerimiz aracılığıyla elde
edilen tarihlerin kesinlik iddiası yoktur. Bununla birlikte, bu istatistikî tarihlemelerin önceden
x