Campbell - Biyoloji

1309 Pages·2013·92.448 MB·Turkish

by  Jane B. Reece, Lisa A. Urry, Michael L. Cain, Steven A. Wasserman, Peter V. Minorsky, Robert B. Jackson, Ertunç Gündüz, İsmail Türkan

CAMPBELL
• •
B I Y O L O J I
Jane B. Reece
Berkeley, California
Lisa A. Urry
Mills College, Oakland, California
Michael L. Cain
Bowdoin College, Brunswick, Maine
Steven A. Wasserman
University of California, San Diego
Peter V. Minorsky
Mercy College, Dobbs Ferry, New York
Robert B. Jackson
Duke University, Durham, North Carolina
<;eviri Edirorleri
Prof. Dr. Ertun~ Giindiiz Prof. Dr. ismail Tilrkan
PALME YAYINCILIK
Ankara, 2013
PALME Y AYINLARI: 774
CAMPBELL BIYOLOJI I Dokuzuncu Baslc1dan <;cviri
Yazarlan : Jane B. Reece, Lisa A. Urry, Michael L. Cain, Steven A. Wasserman, Peter V. Minorsky, Robert B. Jaclcson
<;eviri Editorleri : Prof. Dr. Ertun~ Giindiiz, Prof. Dr. ismail Tiirkan
Palme Yaymahk C 2013
Yayin Koordinatorii : H. ibrahim Somyiirck
Yayina Hazzrlama : PALME Dizgi-Grafik Tasanm Birimi I Davut Oztiirk
Yay1nct Sertifika No : 14142
ISBN : 978-605-355-147-8
Baslu : MRK Matbaaahk (Tel: [phone])
Bas1mevi Sertifika No d4338
Kitabm Ozgiin Ach CAMPBEll BIOLOGY, Ninth Edition
Yazarlar JANE B. REECE, USA A. URRY, MICHAEL L CAIN, STEVEN A." WASSERMAN,
PETER V. MINOR.SKY, ROBERT B. JACKSON
Yayme1 Ffrma PEARSON EDUCATION, Inc, puplishing as Benjamin Cummings, One Lalce Street, Upper Saddle River, NJ 07458 USA
Authorized translation from the English language edition, entitled CAMPBELL BIOLOGY, 9th Edition by JANE REECE;
USA URRY; MICHAEL L. CAIN; STEVEN A. WASSERMAN; PETER MINORSKY; ROBERT JACKSON, puplished by
Pearson Education, Inc, publishing as Benjamin Cummings, Copyright02011
Bu kitap; JANE REECE; USA URRY; MICHAEL L. CAIN; STEVEN A. WASSERMAN; PETER MINORSKY; ROBERT
JACKSON tarafindan yaztlan vc Pearson Education, Inc, YaymcWk KurulUfunca yaymlanlnlf, 2011 telif haklo Benjamin
Commings'e ait olan CAMPBELL BiYQLOJi 9. ingilizcc Baslasmdan ~dir.
Orijinal ISBN 9780321558237
Tiirlc~ BaslDl TURKISH language edition published by PALME YAYINCILIK, CopyrigbtO 2013.
Ttirk1;e baslas1, PALME YAYINCILIK tarafmdan yaymlarum1nr. Telif hakh, 2013.
lngruzce Orjlnal Baskwna ICatlada Bulunanlar.
Editor-In-Chief: - Wl1buT Wumatlons: - Grapldcs
l!.xecull. . Director of Development Dtbonlh Gal< Senior Photo Edltoc Donno ICJl/ol
Acquisitions Editor. /om Ftmt Photo Reselrcher: Mma... Spulrl6
Senior Edltorlal Manag<r. GimW-/utron Dest1J1 Dl!ectnr: Marie °'U
Supemslng Edlton: lkth N. Wlnl<t0l7: Pot Brlmtr lnte$r and Covs Deslpl: ~Dalp
IleYelopmmtal Editors: Matt IM, folrn Brmll:r, Mll1)' Cath<rW Ha,.. D11!Ctor of Edltorlal Content, MutelDgBlology": Natanla ~
Devolopmental Artists: Hllolr Cldsm, Carla Slmmom, ~ -·f ar llcE/roy o...Jopmental Edltoa for MutelDgBlology': Somlr /BUOi, MOl)I CothtJlne Hogrr, Alla Fl«*
Senior Supplements l'loJect Editor. Susan Bago Senior Media l'loducer:~ BolUJtd
Associate Editor. Brady Goldm Web Developer: /oSlr a..,,,
As11smlt Editor. Lopn 'IWafla Director of Marketing: Clrrlsty U.
l!xec:utl. . Managing Editor: Erin Gtta !xecutl'Ve Marketing~,.......,, Harp
Managing Edltoc Mlchoel Barly Manufocturlng Bu~ M'rdtad -
Senior Production ProJect Manager: S1tannan Tozllr c.over Pllntec w. ... !mum Pt1ndns
Production Managmlent and Composition: S4CarlW6 PublWiblt s.Mccs Pllntor and Binder: Courier~
Kapak Resml Abnt1s1: "Succulent I" Q2005 Amy Lamb, www.amlylamb.com
All rights reseNed. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mec
hanical, induding photocopying, recording or by any information storage retrieval system, without permisson from Pearson
Education, Inc.
Bu kitabm Tiirkiye'deki her tiirlii yaym haldc1 PALME YAYINCILIK Ltd.Sti'ne aittir, tum haklan sakhd1r. Kitabm tamam1 ya
da bir klsm1 5846 sayd1 yasamn hiikiimlerine gore, kitabt yaymlayan firmamn onceden izni olmadan elektronik, mekanik,
fotokopi ya da herhangi bir kayrt sistemiyle .;ogaltdamaz. Yaymlanarriaz, depolanamaz.
e>PALME
YAYll, DAimM, PAZARUllA, - VE DI$ TICARET LTD. pl.
Merkez: A. Adn8D Saygun Caci. No: 10/A Slhhiye-ANKARA
Tel: [phone] • Fax: [phone]
www.palmeyayinevi.com e-mail: [email protected]
._.........,._. ::O-lMgallillll'SlGLtA.Non:4l1l5nillll:caandld.d lNdAoN:KsAtR BAo n-12MIR TTalli:: 1G1.3.21322 431473 9150 n28 F1'1111b1:: 101.3.21322 341493 16101 7684
Ayr1ntll1 i~erik
Giri~: Canhhgm KAVRAM 2.2 Bir elementln llzelllklerl atomlannm yap1sma
1 baghd1r 33
incelenmesiyle ilgili Konular 1
Atomaltl Par~aaklar 33
Atom Numaras1 ve Atomlk Kiltie 33
CENEL 1Alll$ Canlll1g1n lncelenmesl lzotoplar 34
KAVllAM 1.1 Bu kltaptakl konular, blyolojlnln farkl1 dallan arasmda Elektronlarm Enerji Dilzeyleri 3S
ba§lanb saglamaktad1r 2
Elektron Da~ ve Kimyasal Ozellilder 36
Konu: Biyolojik Hiyer~inin Her Diizeyinde Yen! Ozelliltler Elektron YO rilngeleri 3 7
Ortaya Ctlcar 3 KAVllAM 2.J Molekllllerln oluJumu ve IJlevlerl atomlar arasmdakl
Konu: Organizmalar Dl!er Organizmalar ve Ortamlan ile klmyasal baglara ba§hd1r 38
Etkll~irler 6 Kovalent Ba!Iar 38
Konu: Y~. Enerjinin Aktanlmas1 ve OOntqtlirillmesini tyonlk Bailar 39
Gerektirir 6
Zayd l<l.myasal Ba~lar 40
Konu: Yap1 ve l~lev, Biyolojik Organizasyonun Biltiin Molekiller Bi~ ve 11Iev 41
Diizeylerinde Birbirlyle ~kllidir 7 KAVRAM 2.4 Klmyasal tepklmeler klmyasal ba§lan kurar
Konu: Hiicre, Bir organJzmarun Yap1 ve ya da k1rar 42
i~levinin Temel Birirnidir 8
Konu: DNA Formundaki, Kalibmla Ge9ri1en Bilgi, Y~
3
SiirelcliliA!ni Sailar 8 Su ve Canhlar 46
Konu: Geri Bildirim Mekanizrnalan Biyolojik Sistemleri
Diizenler 10
CENEL IAKIJ Tiim Ya11m1 Destekleyen Moleklll 46
Evrim, Biyolojinirl Her Seyi Kapsayan Bir Konusudur 11 KAVllAM J.1 Su molekiillerlndekl polar kovalent baglar hldrojen
KAVllAM 1.2 c;eklrdek Konu: Evrlm, canhlardakl btltiinlllk ve baglanna neden olur 46
~eJltllllglnin nedenlnl ~lldar 11 KAVRAM J.2 Su molekilllerlndekl polar kovalent baglar hldrojen
Ya~am Ce~itlili~ S1n1flandinlmas1 12 baglanna neden olur 46
Charles Darwin ve 0oia1 S~ilim Teorisi 14 Su Molekililerinin Kohezyonu 47
Y~am A.Aaa 16 S1cakli~ Su Tarafindan Belirli Srmrlar t~inde Tutulmas1 48
KAVllAM 1.3 Blllm lnsanlan, doga lie llglll ~hJmalarda g6zlemler Buzun Su Ozerinde Yi.lzmesi 49
yapar ve daha sonra hlpotezlerlnl smarlar 18
Su: CanWardaki COzilcll SO
G6zlemler Yapmak 18
Su Bulunan Dl!er Gezegenlerde Canhlarm
Hipotez Kurma ve Smama 19 Evriml~me thtimali S2
Bilimsel YOnternin Esnekli~ 20 KAVRAM J.J Asldlk ve bazlk ko~ullar canh organlzmalar1
Bilimsel Sorgulamada Bir Olgu Ca1i~mas1: Yilan etkller 52
Populasyonlarmda Mimikrinin Ara~tmlmas1 20 Asitler ve Bazlar S3
Bilimde Teoriler 23
pHOI~~ S3
KAVltAM 1.4 Blllm, IJblrll§I yapma yakla11m1ndan ve farld1 Tamponlar S4
g6ri1Jlerden yararlamr 23
Asitle1me: Su Kalitesi t~ Bir Tehdit SS
B~kalannm Calcymas1 Ozerine t~ Etme 23
Bilim, Teknoloji ve Toplum 24 Karbon ve Canhlardaki
Bilimde Farkh G6rtqlerin 0eier1 2S 4 MolekUI ~e~itliligi 58
0ON IT E Canh Kimyas1 28 CENEL BAKIJ Karbon: Canhhgin Omurgasi S8
KAVllAM 4.1 Organlk klmya karbon blleJlklerlnl lnceler 58
SOyleJI: Susan Solomon Orgariik Molekilller ve Dilnya'daki Canlili~ Kllkeni S9
KAVRAM 4.2 Karban atomlan dlger dort atoma baglanarak ~eJltll
molekllller oluJturablllrler 60
2 Canhlarm Kimyasal is:erigi 30 Karbon ile Ba# Ol~u 60
Organilc Molekililerin «;e~itlili~ Karbon
GENEL BAKIJ Blyolojlnln Klmya lie IH1klsl 30 lskeletlerinin De~enli~den Kaynakiarur 61
llAVllAM 2.1 Madde saf klmyasal elementlerl ve elementlerln blr KAVRAM 4.3 Blyolojlk molekllllerln IJlevlerlnde az say1da
fonksiyonel grup anahtar rol oynar 63
araya gelmeslyle olu11n blleJlklerl l~erlr 31
Y~am SilrePerindeki En Onernli Kimyasal Gruplar 63
Elementler ve Bil~ikler 31
Canhlarda Bulunan Elementler 32 ATP: Hilcresel Silr~ler t~ Onemli Bir Enerji Kayna~ 66
CanWardaki Kimyasal Elementler: Tekrar 66
Vaka (:alJ$mas1: Toksilc Elementlere Kar~! Toleransm
Evrimi 32
XJU:IY Aynnbh l~rilc
Carl Schaefer (Unlvmlty ofC onn«ticut) John Thornton (Olclalwma Statz Univmlty)
Maynard H. Schaus (Virginia Wnleyan College) Robert Thornton (Unlvmlty ofC alifornia, Davis)
Renate Scheibe (University ofO snabnick) William Thwaites (Tiilamook Bay Community College)
David Schimpf (Univmlty ofM inmsota, Duluth) Stephen Timme (Plttsbtq Statz University)
Wllllam H. Schlesinger (Duke Unlvmity) Eric Toolson (University ofN ew Mexico)
Mark Schlissel (University ofC alifornia, Berkeley) Leslie Towill (Arizona Statz University)
Christopher J. Schneider (Boston University) James Tranlello (Boston University)
Thomas W. Schoener (University ofC alifornia, Davis) Paul Q. Trombley (Florida Statz University)
Robert Schorr (Colorado State Univmlty) Nancy J. Trun (DuqutsM Unlvmlty)
Patricia M. Schulte (Univmlty ofB ritish Columbia) Constantine Tsoukas (San Diego Statz University)
Karen S. Schumaker (Unlvmity ofA rizona) Marsha Turell (Houstml Community College)
David J. Schwartz (Houstml Commtmlty College) Robert Tuveson (Univmlty ofm inois, Urbana)
Christa Schwlntzer (Unlvmity ofM aine) Maura G. Tyrrell (Stmlehill College)
Erik P. Scully (Towson Statz Unlvmlty) Catherine Uekert (Northern Arizona Univmlty)
Robert W. Seagull (Hofstra Unlvmity) Claudia Uhde-Stone (Califomia Statz Unlvmlty, East Bay)
Edna Seaman (Northeastml University) Gordon Uno (Univmlty ofO klahoma)
Duane Sears (Unlvmlty ofC alifornia, Santa Barbara) Lisa A. Urry (Mills College)
Orono Shukdeb Sen (Bfihune-Cookman College) Saba Valadkhan (Case Westtm Reserve University School ofM edicine)
Wendy Sera (SetrmHill Univmlty) James W. Valentine (Univmity ofC alifornia, Santa Barbara)
Tunothy E. Shannon (Francis Marion University) Joseph Vanable (Purdue Univmity)
Joan Sharp (Simon Fraser Unlvmity) Theodore Van Bruggen (Unlvmity ofS outh Dakota)
Victoria C. Sharpe (Blinn College) Kathryn VandenBosch (Texas A&M University)
Elaine Shea (Loyola College, Maryland) Gerald Van Dyke (North Carolina State University)
Stephen Sheckler (Vl11itJia Polytzchnic Institum and State University) Brandl Van Roo (Framfn8'ram Statz College)
Richard Sherwin (Univmity ofP ittsburgh) Moira Van Staaden (Bowling Gmn State University)
Lisa Shlmeld (Cra{txm Hills College) Steven D. Verhey (Central Washin&fon University)
James Shinkle (Trinity Unlvmlty) Kathleen Verville (Washln,Jtlm College)
Barbara Shipes (Hampton University) Sara Via (University ofM aryland)
Richard M. Showman (Unlvmlty ofS outh Carolina) Frank Visco (Orange Coast College)
Peter Shugarman (Univmity ofS outhern California) Laurie Vitt (University ofC alifornia, Los Angeles)
Alice Shuttey (Dd<alb Community College) Neal Voelz (St. Cloud Statz Univmlty)
James Sidle (Ursinus College) Thomas J. Volk (Univmlty ofW isconsin, La Crosse)
Daniel Simberloff (Florida Smte Univmity) Leif Asbjern Vellestad (University ofO slo)
Rebecca Simmons (Univmlty ofN orth Dakota) Susan D. Waaland (Univmity ofWashlngtmr)
Anne Simon (University ofM aryland, College Park) Wllllam Wade (Dartmouth Medical College)
Robert Simons (Unlvmlty ofC allfomia, Los Angeles) D. Alexander Wait (Southwest Missouri State Univmity)
Alastair Simpson (Dalhousie Unlvmity) John Waggoner (Loyola Marymount University)
Susan Singer (Carlttml College) Jyoti Wagle (Houston Community College)
Roger Sloboda (Dartmouth Unlvmity) Edward Wagner (Univmity OfCalifomia, ll'VW)
John Smarrelll (Le Mayne College) Dan Walker (San fose Statz University)
Andrew T. Smith (Arizona State University) Robert L. Wallace (Ripon College)
Kelly Smith (University ofN orth Florida) Jeffrey Walters (North Carolina State Univmlty)
Nancy Smith-Huerta (Miami Ohio Unlvmity) Unda Walters (University ofCeniTal Florida)
John Smol (Queen's Univmity) Nickolas M. Waser (Univmlty ofC alifornia, Rivmide)
Andrew J. Snope (Essex Community College) Margaret Waterman. (University ofP ituburgh)
Jullo G. Soto (San Jose Statz University) Charles Webber (Loyola Unlvmity ofC hicago)
Mitchell Sogln (Woods Ho~ Marlm Biological Laboratory) Peter Webster (Unlvmlty ofM assachusetts, Amherst)
Susan Sovonlck-Dunford (University ofCtndnnati) Terry Webster (University ofC onnecticut, Stom)
Frederick W. Spiegel (Unlvmlty ofA rlcllnsas) Beth Wee (Tulane Univmity)
John Stachowicz (Unlvmity ofC alifornia, Davis) Andrea Weeks (George Mason University)
Amanda Starnes (Emory Unlvmity) Peter Wejksnora (University ofWuconsin, Milwaukee)
Karen Steudel (Unlvmlty ofW isconsin) Kentwood Wells (University ofConner:ticut)
Barbara Stewart (Swarthmorr College) DavidJ. Westenberg. (University ofM issouri, Rolla)
Gall A. Stewart (Camden Cotmty College) Richard Wetts (Univmity ofC alifornia, Irvine)
CecilS till (lMgers Univmity, New Brunswick) Matt White (Ohio University)
Margery Stinson (Southwtstnn College) Ernest H. Wllllarns (Hamiltml College)
James Stockand (Unlvmity ofT exas H~th ScinJce Cenm, San Antmlio) Kathy Wllllams (San Diego State Univmity)
John Stolz (California Institum ofT echnology) Stephen Wllllams (Glendale Comrmmity Collqe)
Richard D. Storey (Colorado College) Ell7.abeth WWott (University ofA rizona)
Stephen Strand (Univmity ofCallfiJmia, Los Angeles) Christopher Wills (University ofC alifornia, San Diego)
Eric Strauss (University ofM assachusetts, Bostml) Paul Wilson (California Statz Unlvmity, NortJrridse)
Antony Stretton (Unlvmlty ofW isconsin, Madison) Fred Wilt (University of California, Bericeley)
Russell Stullken (Augusta College) Peter Wlrnberger (Univmity ofP uget Sound)
Mark Sturtevant (University ofM ichigan, Flint) Robert Winning (Eastml Michigan University)
John Sullivan (Southern Oregon State Univmity) E. Wllllam Wlschusen (I.oulsia1'Jl Statz University)
Gerald Summers (University ofM issouri) Susan Whittemore (Keene State Col~ge)
Judith Sumner (Assumption College) Clarence Wolfe (Northem VllJ'inla Community College)
Marshall D. Sundberg (Emporia Staa University) Vickie L Wolfe (Marshall Univmlty)
Lucinda Swatzell (Southeast Missouri Statz Unlvmity) Robert T. Woodland (University ofM assachusetts Medical School)
Daryl Sweeney (Univmity of m1no1s, Champaign-Urbalui) Joseph Woodring (I.qulstana Statz University)
Samuel S. Sweet (Unlversity ofC alifornia, Santa Barilara) Denise Woodward (Pennsylvania State University)
Janice Swenson (Unlvmlty ofN orth Florida) Patrick Woolley (East Central College)
Michael A. Sypes (Pennsylvania State University) Sarah E. Wyatt (Ohio University)
Llncoln Talz (University ofC alifimiia, Santa Cruz) Ramin Yadegari (Univmity ofA rizona)
Samuel Tarsltano (Southwest Texas State Unlvmity) Paul Yancey (Whitman Col~ge)
David Tauck (Santa Clara University) Philip Yant (University ofM ichigan)
Emily Taylor (California Polyttchnlc State University, San Luis Obispo) Unda Yasui (Northern filinois University)
James Taylor (University ofN ew Hampshltt) lildeo Yonenaka (San Francisco Statz University)
John W. Taylor (Untvmity ofC alifornia, Berice/ey) Gina M. l.alnelll (Loyola University, Chicago)
Martha R. Taylor (CorMll University) Edward l.allsko (Blaclcbum College)
Thomas Terry (University ofC onnecticut) l.ai Ming Zhao (Unlvmity ofT exas, Austin)
Roger Thibault (Bowling Gmn State Univmity) John Zimmerman (Kansas State University)
William Thomas (Colby-Sawyer College) Miriam Zolan (Indiana Unlvmlty)
Cyril Thong (Simon Fraser Univmity) Uko Zylstra (Calvin College)
inceleyen Hakemler xxxlll
KAVRAM 6.3 Okaryotik hilcrenln genetlk talimatlar1 ~eklrdekte yer
ahr ve rlbozomlar tarafmdan uygulamr 102
Cekirdek: Bilgi Merkezi 102
Ribozomlar: Protein Fabrikalari 102
KAVRAM 6.4 l~-zar sisteml, protein traflglnl dilzenler ve hllcre
i~indekl metabollk iJlevlerl yerlne getlrlr 104
Endoplazmik Retikulum: Biyosentetik Fabrika 104
Golgi Aygitl: GOnderme ve Teslim Alma Merkezi 105
Llzozomlar: Sindirim Kompartunanlan 106
Kofullar: Hilcrenin Ce~itli Balum Bolmeleri 107
t~-Zar Sisteml: Tekrar 108
KAVRAM 6.5 Mitokondrller ve kloroplastlar enerjlyl blr formdan
dlgerlne deglJtlrlrler 109
Mitokondri ve I<Ioroplastlarm Evrimsel Kokenleri 109
Mitokondri: Kimyasal Enerji DOnil~mii 110
Bi.iyi.ik Biyolojlk Moleki.illerln Kloroplastlar: I~ik Enerjisinin Yakalanmas1 110
Peroksizomlar: Oksidasyon 111
Yap1 ve 1~1evi 68
KAVRAM 6.6 Hl.icre iskeleti, hllcre i~lndekl yaprlarr ve aktlvltelerl
COENEL BAKIJ YaJC!mtn Moleklill~erl~ ~6~8 --~~~~~~~-- organize eden ipllksl aglardan oluJUr 112
KAVRAM 5.1 Makromolekliller monomerlerden oluJC!n Hiicre lskeletinin Roller!: Destek ve Hareket 112
pollmerlerdlr 68 Hiicre lskeletinin Elemanlan 113
Polimerlerin Sentezi ve Yi.kmu 68 KAVRAM 6.7 Hllcre-dtJI elemanlar ve hilcreler arasmdakl
Polimer Ce~itliligi 69 baglantrlar, hllcresel aktlvitelerln e19ildllmlll hale getlrllmeslne
KAVRAM 5.2 Karbohldratlar yakrt ve yapr maddesl olarak yardrm ederler 118
IJ g6rilr 69 Bitkilerdeki Hiicre Duvarlan 118
~ekerler 69 Hayvan Hiicrelerindeki Hiicre-D1J1 Matriks (HDM) 119
Polisakkarltler 70 Hiicre Ba~lantllan 120
KAVRAM S.3 Llpldler ~eJltll hidrofobik molekill gruplandrr 74 Hiicre: Kendlsini Olu~turari Kmrnlann
Fosfolipidler 76 Toplammdari Daha Ostiin Canl1 Birim 122
Steroidler 77
KAVRAM 5.4 Proteinler IJlevsel olarak farld1, ~eJltll yaprlan Zar Yap1s1 ve
l~erlr 77 7
Polipeptidler 77 l~levi 125
Protein Yap1S1 ve i~levi 80
KAVRAM 5.5 Nilklelk asitler kahtsal bilglyl depolar, aktanr ve lfade COENEL BAKIJ Srmrdakl Yaiam 125
eder 86 KAVRAM 7.1 Hllcre zarlan lipid ve proteinlerden oluJan SM
Niikleik Asitlerin Rolii 86 mozaiklerdlr 125
Niikleik Asitlerin BileJenleri 87 Zar Modeller!: Bllimsel Sorgu 125
Niikleotid Polimerleri 88 Zarlann AkiJkanh~ 127
DNA ve RNA Molekiillerlnln Yapm 88 Zar Llpidleri Bile~indeki
DNA ve Proteinler Evrimin Ci~esinde De~lkliklerin Evrimi 128
Kullarulabiiir 89 Zar Proteinleri ve Bunlarm t~levleri 129
Canh I<imyasmdaki Yeni Ortaya Hiicrelerin Birbirlerini Tarumasmda
Cikan Czellikler Temas1: Tekrar 89 Zar Karbohidratlanrun Rolii 130
• Zarlann Sentezi ve Asimetrik 6zelli~ 130 ·
ON ITE Hucre 92 KAVRAM 7.2 Zar yap1s1 se~lci ge~lrgenllge neden olur 131
Cift Tabakall Lipidin Ge~enli~ 131
S6yleJI: Bonnie L. Bassler TaJl}'lCI Proteinler 131
KAVRAM 7.3 Paslf ta~rma bir maddenln enerji gerekslnmeden
Hi.icre i~erisinde zardan diflizyonudur 132
6 Yolculuk 94 Osmozun Su Dengesi Ozerine Etkileri 133
KAVRAM 7.4 Aktlf taJtma ~6zlinenlerl gradiyentin zrt y6nilne
COENEL BAKl.J Canhmn Temel Birlmlerl 94 ta~rmak ~in enerjl kullamr 135
KAVRAM 6.1 Blyologlar hllcrelerl incelemek i~ln mikroskoplan ve Al<tif T~rma i~in Enerji Gereksinimi 135
biyoklmya ara~lanm kullamrlar 94 tyon Pompalan Zar Potarisiyelini Nastl Korur? 136
Mikroskobi 94 Kotrar1Sport: Zar Proteininin Aracilik E~ Birlikte
Hiicrenin Kmmlara Aynlmas1 97 Ta~mma 137
KAVRAM 6.2 Okaryotik hllcreler, IJlevlerini kompartmanlara KAVRAM 7.5 Bllyllk clslmler plazma zanndan ekzosltoz ve endositoz
ayrracak hilcrelp zarlara sahlptir lie tairmrlar 138
Prokaryotik ve Ckaryotik Hiicrelerin KarJil~tmlmas1 98 Ekzositoz 138
6karyotik Hiicreye Gene! BakiJ 99 Endositoz 138
Aynntili l~erlk xxxv
Hucre Solunumu ve
8
Metabolizmaya Giri~ 142 Fermentasyon 163
CENEL IWU$ YaJam Enerjlsl 142 CENEL BAIUJ Ya141mak 1, Yapmakt1r 163
llAVRAM 1.1 Bir organlzmamn metabollzmaSI madde ve enerjlyl KAVRAM 9.1 Katabollk yollar organlk yalotlan oksltleyerek
terrnodlnamik yasalanna uyarak donilJl:ilriir 142 enerjl verlr 164
Canh Kimyasrmn Metabolik Yollar Halinde Katabolik Yollar ve ATP Oretimi 164
Organizasyonu 142 Redoks Tepklmeleri: Oksidasyon ve Rediiksiyon 164
Enerjl Formlan 143 Hiicre Solunumunun ~amalan: 6n Sunu 167
Enerjl Don~ilmii Yasalan 144 KAVRAM 9.2 Gllkollz glukozu plruvata oksltleyerek klmyasal
llAVRAM 1.2 Bir tepklmenln serbest-enerjl de§IJ!kligl bu tepklmenln enerjlverlr 168
kendlllglnden cereyan edlp etmeyecegl hakkmda bllgl verlr 146 KAVRAM 9.3 Plruvat okslde edlldlkten sonra, sltrlk aslt dongllsll
Serbest-Enerji De~ikligt, t>.G 146 organlk molekllllerin enerjl veren oksldasyonunu tamamlar 170
Serbest Enerji, Kararhhk ve Denge 146 Piruvatln Asetil-CoA'ya Oksidasyonu 170
Serbest Enerji ve Metabolizma 147 Sitrik Asit DOngiisii 170
KAVRAM 1.3 ATP ekzergonik tepklmelerle endergonlk tepkimelerl KAVRAM 9.4 Oksldatif fosforllasyon s1rasmda, kemlozmos elektron
eJieJtlrerek hllcresel IJ!er '''" go, saglar 149 taJmmas1m ATP sentezl lie eJlefl:lrlr 172
ATP'nin Yapm ve Hidrollzi 149 Elektron T~IIila Yolu 172
ATP Hidrolizl Nastl t~ Yapar? ISO Kemiozmos: Enerjl-~le~me Mekanizmas1 173
ATP'nin Yeniden Ol~turulmas1 151 Hiicre Solunumu ile Oretilen ATP'nin Hesaplanmas1 174
llAVRAM 1.4 Enzlmler enerjl engellerlni al,altarak metabollk KAVRAM 9.5 Ferrnentasyon ve anaerobik solunum hllcrelerln
tepklmelerl h1zlandinrlar 152 oksljen kullanmaks121n ATP llretmeslnl saglar 177
Aktivasyon Enerjlsi Engeli 152 Fermentasyon Tipler! 177
Enzimler EA Engelini Nastl Alcaltu? 153 Fermentasyonun Anaerobik ve Aerobik
Enzimlerin Substrat 6zgilllii~ 153 Solunum ile ~tl~tmlmas1 178
Enzlm Aktif Merkezindekl Kataliz 154 Glikollzin Evrimsel 6nemi 179
Enzim Aktivitesi Ozerine Yerel Ko~ullann Etklleri 155 KAVRAM 9.6 Gllkollz ve sltrlk aslt dongllsil ,ok say1da baJka
Enzimlerin Evriml 157 metabollk yol lie baglant1hd1r 179
llAVRAM 1.5 Enzlm aktlvlteslnln dllzenlenmesl Katabolizmanm Ce~itliligt 179
metabollzmamn kontroliine yard1mc1 olur 158 Biyosentez (Anabolik Yollar) 180
Enzimlerin Allosterik Regiilasyonu 158 Hiicre Solunumunun Geri-bildirimli
Enzimlerin Hiicre ipndekl 6zgiil Yerle~imlerl 160 Mekanizmalar Ile Kontrolii 181
10
Fotosentez 184
CENU BAKIJ Blyosferl Besleyen Sllre, 184
KAVRAM 10.1 Fotosentez IJlk enerjlsinl besindekl kimyasal enerjiye
donllJtiiriir 186
Kloroplastlar: Bitkilerde Fotosentezin yaplld$ organel 186
Fotosentezde Atomlann tzlenmesi: Bilimsel Sorgulama 187
Suyun Ayn~t1nlmas1 187
Fotosentezde tkl Evre: Bir 6n tnceleme 188
KAVRAM 10.2 IJlk reakslyonlan glineJ enerjlslnl ATP ve NADPH
formunda, kimyasal enerjlye donilJl:ilriir 189
Giine~ I~1guun Yap1s1 189
Fotosentetik Pigmentler: I~ik ReseptOrleri 190
Klorofilin IJ!k Tarafmdan Uyanlmas1 192
Bir fotosistem: I~ik Hasat Eden Kompleksler ile Birle~m~ Bir
Reaksiyon Merkezi Kompleksi 192
Diiz (Devirsiz) Elektron ~1 193
Devirsel Elektron Aki~1 195
Kloroplastlarda ve Mitokondrilerde
Kemiozmozun Kar~tla~tuilmas1 196
KAVRAM 10.i Calvin d6ngllsll, ATP ve NADPH'deki klmyasal enerjlyl
C02'in Jekere lndlrgenmeslnde kullamr 198
KAVRAM 10.4 S1cak ve kurak lkllmll b6lgelerde altematlf karbon
flks11syonu mekanlzmalar1 ortay11 ~1km1Jtlr 199
Fotorespirasyon (1~1k solunumu): Evrimsel Bir Kahnti? 199
C4Bitklleri 200
CAM Bitklleri 201
Fotosentezin 6nemi: Bir Clzet 203
mvl Aynntih fcerlk
11
Hucreleraras1 lleti~im 206
CENEL BAKI$ Hiicre Haberle1mesl 206
KAVRAM 11.1 DrJandan gelen slnyaller hiicre l~nde cevaplara
dtlnllJtllriiliir 206
Hiicre Haberle~mesinin Evrimi 206
Yerel ve Uzak Mesafeden Haberle~me 208
Hiicre Haberle~mesinin Oc Evresl: Oninceleme 209
KAVRAM 11.2 Uyariyr Alma: Bir slnyal moleklllll reseptOr protelne
baglanrr ve onun bl~lm d~IJtlrmeslne neden olur 210
Plazma Zanndaki ReseptOrler 210
Hiicre lpodeki ReseptOrler 214
KAVRAM 11.3 Slnyal aktanm1: MolekOler etklleJlm Jelalelerl,
slnyallerl resepttlrlerden hiicre l~lndekl hedef molekiillere
ulaJtmrlar 214
Sinyal Aktanm Yollan 215 KAVRAM 13.2 EJeyll yaJllm dOnglllerlnde, dOllenme ve mayoz
Protein Fosforilasyonu ve Defosforilasyonu 215 srrasryla blrblrlnl taklp eder 250
lkinci Mesajalar Olarak BaZ! Kii¢k Molekiiller ve lyonlar 216 lnsan Hiicrelerindeki Kromozom Talamlan 250
KAVRAM 11.4 Cevap: Hilcre h11berle1mesl transkrlpslyonun ya da !nsan Y~arn DOngiisiinde Kromozom
sltoplazmlk aktlvltelerln dlizenlenmeslne yol a~r 219 Talamlanmn DavraruJ1 251
Sitoplazma ve <;ekirde~ VerdiR! Cevaplar 219 ~eyli Y~arn DOngiisii <;eJitleri 252
Cevabm lnce-Ayan 220 KAVRAM 13.3 Mayoz, kromozom talumr sayisrnr dlploltten haplolde
KAVRAM 11.5 Apoptozls ~ok sayrdakl hlicre haberleJme yolunu lndlrger
eJgildiimlil hale getlrlr 223 Mayozun Evreleri 253
Yuvarlak Solucan Caenorhabditis elegans'dald Apoptozis 224 Mitoz ve Mayozun Kaq!l~tJ.nlmas1 257
Apoptotik Yollar ve Bunlan Tetikleyen Sinyaller 224 KAVRAM 13.4 EJeyll ya1am dtlnglllerlnde liretllen genetlk
varyasyonlar, evrlme katlu yapar 257
12 Yavrular Arasmdaki Genetik Varyasyonun KOkenleri 257
Hiicre Dongiisii 228 Populasyonlar lcerisindeki Genetik Varyasyonlann
Evrimsel Onemi 259
CENEL BAKI$ Hllcre Dtlngiisiinlln Anahtar Roller! 228
KAVRAM 12.1 c;:ogu hilcre btilllnmesl genetlk olarak tlzdeJ yavru 14
hllcreler oluJturur 229 Mendel ve Gen Fikri 262
Genetik Maddenin Hilcresel Organizasyonu 229
Okaryotik Hticre BOhlrunesl Suasmda CENEL BAKIJ Gen Desteslnden Gen c;:ekmek 262
Kromozornlann Da~tum 229 KAVRAM 14.1 Mendel, kahbmrn lkl yasasrnr bellrlemede blllmsel
KAVRAM 12.2 Hilcre dtingilslinde mltoz evresl lie lnterfaz yakla11m1 kullandr 262
blrblrlnl lzler 230
Mendel'ln Deneysel, Niceliksel Yakl~um 262
Hiicre DOngiisiiniin Evreleri 231
Aynlma Kurall 264
Mitotik I~ iplikleri: Yakmdan Bala~ 231
Ba~mSIZ A~hm Kurall 267
Sltokinez: Yalandan BalaJ 234
Bakterilerdeki lkiye BO!Unme 236 KAVRAM 14.2 Mendel kahtrmrnda olasrhk kurallarr ge~erlldlr 269
Monohibrit <;aprazlarnalara Uygulanan
Mitozun Evrimi 237
<;arpma ve Toplama Kurallan 269
KAVRAM 12.3 Okaryotlk hllcre dOngllsii moleklller kontrol slsteml
KarmaJlk Genetik Problemlerinin Q:lziimunde
lie dlizenlenlr 238
Olaslhk Kurallanmn Kullantlmas1 270
Sitoplazmik Sinyaller icin Kamt 238
Hiicre DOngiisiiniin Kontrol Sisteml 238 KAVRAM 14.3 Kalrtrm Jeklllerl, genellikle, baslt Mendel genetlglnln
ongOrdligllnden daha kannaJrktrr 271
Kanser Hiicrelerinde Hiicre Dongiisiiniin Kontrolii
KaybolmuJtur 2.42 Tek Bir Gen !po GeniJletilmiJ Mendel GenetiR! 271
• lki ya da Daha Fazla Gen !po GeniJletilmiJ Mendel Genet!R!
ONITE
Genetik 246 273
Poligenik Kahtim 274
SOyleJI: Joan A. Steitz Do~al ve Sonradan Edinilen: Fenotip
Ozerinde <;evrenin Etkisi 274
Mayoz ve E~eyli Kahtim ve Varyasyonun Mendel Gorii~iinde BiitiinleJmesi
13 275
Ya~am Dongiileri 248
KAVRAM 14.4 lnsanlarda gOriilen pek ~ok tlzelllk, Mendel kahtrm
modellne uymaktad1r 275
CENEL BAKIJ Bir Tema Ozerlne Varyasyonlar 248 Soyagac1 Analizi 275
KAVRAM 13.1 Yavrular, kalrtrlan kromozomlar sayeslnde <;ekinik Olarak KabtJ.lan Hastabklar 276
ebeveynlerden genler ahrlar 248 Baskm Olarak KabtJ.lan Hastabklar 278
Genlerln Kabtum 249 <;ok FaktOrlii Hastahklar 279
E~eysiz ve ~eyli Oremenin Kar$IlaJtJ.nlmas1 249 Genetik Testier ve DaruJmanbk 279
Aynntlh l~erik uxvll
15 KAVRAM 17.4 Translasyon, RNA y6netlmlnde pollpeptld sentezldlr:
Kaht1mm Kromozomal Temeli 286 yakmdan bak11 337
1
Translasyonun Molekiller Elemanlan 337
GENl.L IAKIJ Genier Kromozomlar Boyunca Konumlanm11t1r 286 Bir Pollpeptidin Yaplml 340
KAVllAM 15.1 Mendel kahbm1mn flzlksel temell, kromozomlann i~levsel Proteinln Tamarnlanmas1 ve Hedeflenmesi · 34Z
davram1mda yatmaktad1r 286 KAVRAM 17.5 Bir ya da daha fazla say1da n!lkleotld mutasyonu,
Morgan'm Deneysel Kamb: Bilimsel Sorgulama Z88 protein yap1s1m ve IJlevlnl etklleyeblllr 344
KAVllAM 15.2 E1eye-bagh genler, 6zglln kaht1m tarzt sergller 289 Ku~ Ol~ekli Mutasyon Tipleri 344
~eyln I<romozomal Temeli 289 Mutajenler 346
X-Ba!h Genlertn I<al.!tmu Z90 KAVRAM 17.6 Genlerln lfade edillJI canh domalnlerl arasmda
Memelilertn ~l Blreylerinde X inaktivasyonu Z91 farkhhk gllstermeslne karJm, gen kavram1 evrenseldlr 346
KAVllAM 15.J Bagh genler, aym kromozoin !lzerlnde Bacteria, Archaea ve Eukarya Domairtlertnde
bulunduklar1ndan blrllkte kahblma eglllmlndedlr 292 Gen ltadeslnln Kaqtl~ttrtlmas1 346
Llnkaj Kahttrm Nastl Etkiler Z9Z Gen Nedir? Soruyu Yeniden De/erlendirme 347
Genetik Rekombinasyon ve Unkaj Z94
Rekomblnasyon Ve rilerlni Kullanarak Genier Arasmdaki
Uzakh~ Haritalamak: Bilimsel Sorgulama 296 18
KAVRAM 15.4 Kromozom say1S1mn ya da yap1s1mn degl1mesl, baz1 Gen ifadeslnin DUzenlenmesi 351
genetlk bozukluldara yol a~ar 297
Anormal I<romozom Saym 297 CENEL IAlllJ Genetlk Orkestramn Yllnetilmesl 351
I<romozom Yap1smm De~~mesi Z98 KAVRAM 11.1 Bakterller ~evresel deglJlkllklere genelllkle
I<romozomal De~~imlere Uygun Olarak transkrlpslyonu d!lzenleyerek yamt verlr 351
Geli~en lnsan Hastallklan Z99 Operonlar: Temel Kavram 35Z
KAVRAM 15.5 Baz1 kahbm modeller!, standart Mendel kahbmma Basktlanabillr ve Uyanlabilir Operonlar:
lstlsna olu1turur 300 Negatif Gen Diizenlenmeslnln lki Tipi 353
Genomik Damgalama 300 Pozitif Gen Diizenlenmesi 355
Organel Genlerinln Kal1tlml 301 KAVRAM 11.2 Okaryotlk gen lfadesl pek ~ok evrede
d!lzenlenlr 356
Diferansiyel Gen !fades! 356
16 I<romatin Yapmrun Diizenlerunesi 357
Kaht1mm MolekUler Temeli 305
Epigenetik Kahbm 358
Transkripslyon Sonras1 Diizenlenmenin
GENl.L BAKIJ Canhmn c;:ahJma Tallmatlar1 305 Mekanizmalan 36Z
KAVRAM 16.1 DNA kahtsal maddedlr 305 KAVRAM 11.J Kodlama yapmayan RNA'lar gen lfadeslnln
Kahtsal madde ile ilgill ar~tmnalar: Bilimsel Sorgulama 305 kontrol!lnde blrden fazla rol oynar 364
DNA'run Bir Yap1sal Modellni Yapmak:
Bilimsel Sorgulama 308 MlkroRNA'lar ve Glrl~imd Kti~ RNA'larm mRNA'lar
iizerinde Etkileri 365
KAVRAM 16.2 Blr~ok protein, DNA repllkasyonunda ve tamlrlnde
I<romatinin Yeniden Modellenmesi ve ncRNA'lar Tarafmdan
blrllkte ~ah11r 311
Transkrlpsiyon Ozerine Etkileri 366
Temel like: Bir Kahp Zincire ~1 Bazlarm <;:ift Ol~turmas1. 311
Kii¢k ncRNA'lann Evrimsel Onernleri 366
DNA Replikasyonu: Yakmdan Bakl~ 31Z
Hatalan Diizeltme ve DNA Tarnlri 316 KAVRAM 11.4 Genlerln farkh lfade olmas1m saglayan
De~~tirilmi~ DNA Niikleotidlerinln Evrimsel Oneml 318 program ~ok hllcrell blr organlzmada de!JIJlk tlpte
hllcrelerln olu1mas1m saglar 366
DNA Molekilllerinln U~lan Repllkasyon ~ 318
KAVRAM 16.J Kromozom, protelnlerle blrllkte paketlenmlJ blr DNA Embriyonik GeliJiin I~ Bir Genetik Program 366
moleklllllnden olu1ur 320 Sitoplazmlk Belirleyidler ve Uyana Sinyaller 367
Hiicre farkhl~mas1 sirasmda Gen lfadesinin
Ard1~lk Olarak Diizenlerunesl 367
17 Oriintii OlUJUmu: Viicut Planmm Kurulmas1 369
Genden Proteine 325
KAVRAM 1a.5 Kanser, hlicre d6ngllsllnlln kontrolllnll etklleyen
kahtsal deglJlkllkler sonucunda olu1ur 373
GENEL IAIUJ Genetlk Bllglnln AluJI 325
KAVllAM 17.1 Genier, transkrlpslyon ve translasyon yoluyla Kanser Ile Ba~antth Genlerin <;:e~itleri 3 73
Kanser GeliJiminin <;:ok basamakh Modeli 376
protelnlerl bellrler 325
Metabolik Bozukluklarm <;:ah~tlmasmdan Eide Edilen Kansere Katkl Yapan Kahtsal Yatkmllk ve
I<amtlar 3Z6 Di~er FaktOrler 376
Transkripsiyon ve Translasyonun Temel Prenslpleri 3Z8
Genetik Kod 328
19
llAVllAM 17.2 Transkrlpslyon, DNAy6netlminde RNA sentezidir: VirUsler 381
yakmdan bak11 331
Transkripslyonun Molekiller Elemanlan 331 GENEL BAKIJ Odon~ Allnm11 Bir Ya1am 381
Bir RNA Transkriptinln Sentezi 332 KAVRAM l!J.1 Bir vlrlls protein blr luhfla sanlm1J nllklelk asltten
KAVllAM 17.J Okaryotlk hllcreler, transkrlpslyondan sonra RNA'yt olu1ur 381
deglJlklige ugrat1r 334
Viriislerin Ke~fl: Bilimsel Sorgulama 381
mRNA U~lanrun De~~tirilmesi 334 Viriislerin Yap1s1 38Z
Kesintlli (Split) Genier ve RNA Splays1 334
xxxvfll Aynntth I~
KAVRAM 19.2 Vlrtlsler sadece konak~1 hllcrelerln ~lnde KAVRAM 21.3 Cenomlar gen yogunlugu, sayist ve boyutu
~ogahrlar 384 baklmindan deglJkenllk gtisterlrler 432
Viral c;:ogalma Dongillerinin Gene! Ozellikleri 384 Genom Bilyilkltigil 432
Fajlann c;:ogalma Dongillerl 385 Genlerin Saym 433
Lizogenik Dongil 386 Gen Yogunlugu ve ~lfre Vermeyen DNA 434
Hayvan Viriislerinin c;ogalma Dongilleri 387 KAVRAM 21.4 ~ok hlkrell tikaryotlarda fazla mlktarda
Viriislerin Evrlmi 390 Jlfrelenmeyen DNA btilgesl ve ~oklu gen allelerl bulunur 434
KAVRAM 19.3 Vlrtlsler, vlroldler ve prlonlar hayvan ve lnsanlar l~ln Yer Deg!Jtlrebilen Elemanlar ve illJkill Dizller 434
baJa ~1kllmas1 zor patojenlerdlr 390 Basit DNA Dizilerini de l~eren
Hayvanlardaki Vlriis Hastahldan 391 Tekrarlayan Dlger DNA'lar 436
Beliren Viriisler 391 Genier ve c;:oklu Gen Alleleri 43 7
Bltkilerdeki Viriis HastaWtlan 393 KAVRAM 21.5 Dupllkasyon, yenlden dllzenlenme ve DNA'dakl
Viroidler ve Prionlar: En Basit Enfeksiyon Etkenlerl 393 mutasyonlar genom evrlmine katkl saglar 438
Tilm Kromozom Talumlanrun Duplikasyonu 438
Kromozom Yap1smdaki DeAJ.Jiklikler 438
20 Biyoteknoloji 396 DNA'run Gen-Boyutlu BO!gelerinin
Duplikasyonu ve FarkltlaJmas1 439
CENn BAKIJ DNA Ara~ kutusu 396 Genlerin I<mrnlanrun Yeniden Dtizenlenmesi: Ekzon
KAVRAM 20.1 DNA'mn klonlanmas1 blr genln ya da dlger DNA Duplikasyonu ve Ekzon Kanlmas1 441
parplanmn ~ok say1da kopyas1mn llretllmeslnl saglar 396 Yer DegtJtlrebilen Elemanlann Genom
DNA'run I<lonlanmas1 ve Uygulamalan: Gene/ bir bak~ 397 Evrlmlne Nastl Katia Sagladigi 441
Rekombinant DNA Yapimmda Restriksiyon KAVRAM 21.6 Cenom dlzllerlnln karJ1laJtinlmas1 evrlm ve gellJlm lie
Enzirnlerinin Kullandmas1 398 llglll lpu~lan saglar 442
Bir 0karyotik Genin Bir Bakteri Plazmidinde I<lonlarunas1 398 Genornlann KarJilaJbnlmas1 442
KlonlanmiJ Okaryotik Genlerin ifade Edilmesi 402 Gel!Jirnle ilgill S~lerin KarJll~tmlmas1 445
DNA'run In Vitro Olarak c;:ogalttlmas1: •
Polimeraz Zlndr Reakslyonu (PCR) 403 UNITE
Evrimin Mekanizmalan 450
KAVRAM 20.2 DNA tekllolojlsl, blr genln sekans1m, lfadeslnl ve
IJlevlnl ~hJabllmemlzl saglar 405
Jel Elektroforezl ve Southern Blotting 405 Stiyle1I: Ceerat J. Vermelj
DNA'run Sekar1slanmas1 407
Gen lfadeslnln Analizi 409 22 DegiJiklik TaJ1yan Soylar: Darwin'in
Gen IJlevinin Belirlenmesi 410 Canhlar Hakkmdaki GoriiJO 452
KAVRAM 20.3 Klonlanan organlzmalar, araJbrma ve
dlger uygulamalar l~ln ktik hllcrelerln llretllmeslnin CENEL BAKIJ En Cllzel Sonsuz Formlar 452
yolunu a~abilir 412 KAVRAM 22.1 Darwln'ln devrlml, gen~ Dllnya'da
Bltkilerin Klonlanmas1: Tek-Hilcre Killtilrleri 412
de!JIJmeyen tllrlerln yaJ11d'91m savunan geleneksel gtirtlJe
Hayvanlarm Klonlmmas1: c;:eklrdek Aktanlmas1 413
meydan okudu 453
HayVanlarm Kok Hilcrelerl 415
Dogmm Cetveli ve Tilrlerin Smlflandmlmas1 453
KAVRAM 20.4 DNA tekllolojlslnin pratlk uygulamalan ~eJitll
Zaman l~erisinde Deg!Jimin Olmas! Haklandaki Fikirler 454
ytinlerden hayat1m1z1 etkllemektedlr 417
Lamarck'm Evrirn Hlpotezl 454
T1ptaki Uygulamalan 417
Adli Tip Kmltlan ve Genetik Profiller 420 KAVRAM 22.2 DegiJlkllk taJ1yan soylar, dogal s~me yoluyla
canhlann adaptasyonlanm, yaJam blrllglnl ve
c;:evrenin Temlzlenmesl 421
Tanmsal Uygulamalan 421 ~e}itllllglnl a~1klar 455
DNA Teknolojisinin Ortaya c;:1kard$ Darwin'in ~tmnas1 455
Gilvenlikle ilgili ve Etik Sorunlar 422 KAVRAM 22.3 Evrlm, ~ok gll~lll ve fazla mlktarda blllmsel kamtla
desteklenmektedir 460
Evrlmsel DeAJ.Jmenin.Dogrudm Gozlemleri 460
21 Homoloji 462
Genomlar ve Onlarm Evrimi 426
Fosil Kayitlan 465
Biyocografya 466
CENll BAKI~ Ya1am agacindan yapraklar1 okumak 426
Darwin'in Canhlar Hakkmdakl GOrilJil ile
KAVRAM 21.1 Yenl yakla11mlar genom sekanslama IJlerlnln
!!gill Teorl Nedir? 467
llerleylJlnl h1zland1rm11t1r 427
Genom Sekmslamada O~-AJamall Yakla~1m 427
Tilm Genom Shotgun Ya kia~im1 ile Genom
Sekmslama 428
KAVRAM 21.2 Bllim insanlan genomu ve bunun
fonkslyonlar1m anallz etmede blyolnformatik kullamrlar 429
Genom Sekms Analizleri l~n
MerkezileJtirilmiJ Kaynaklar 429
Protein Kodlayan Genlerin Tanunlanmas1 ve Bunlann
IJievlerinin Anl~1lmas1 429
Genlerin ve Gen ifadesinin Sistemler
Dilzeyinde Anla~llmas1 430
Aynntth l~erlk xxxlx
llAVllAM 25.3 Ya111mm tarlhlndeki anahtar olaylar arasmda
2 3
Populasyonlarm Evrimi 469 blrhilcrell ve ~ok hilcrell organlzmalann ortaya ~1kmas1 lie karaya
yerle1me yer ahr 514
GENEL 8AKI$ Evrlmln En Kllp!k Blrlml 469 tlk Tek Hilcreli Organizmalar 514
<;:ok Hilcrelit®n KOkeni 517
KAVRAM 23.1 Genetlk varyasyon evrlmln olu1maS1m
milmkiln kdar 469 Karasal Ortarna Yerle,me 518
Genetik Varyasyon 470 KAVllAM 25.4 Organizma gruplannm yilksellJ ve dilJilJlerl, tilrle1me
ve ortadan kalkma oranlanndaki farldtl1klan yans1t1r 519
KAVRAM 23.Z Hardy-Weinberg e1ltllgi blr populasyonun
Plaka Tektonigl 519
evrlm ge~irlp ge~lrmediglnl test etmek l~ln kullamlablllr 473
Gen Havuzlan ve Alie! Frekanslan 473 Kitlesel Yok Ol~lar 521
Hardy-Weinberg Kurah 473 Uyumsal Dallanmalar 524
KAVRAM 23.J Dogal sepllm, genetlk silrOklenme ve gen akl11 blr KAVRAM 25.S Vilcut bl~lmlndekl temel degipkllkler gell1imle ilgill
genlerln sekanslanndakl ve dilzenlenmelerlndeld
populasyonda allel frekanslanmn de!JIJmeslnl saglayablllr 476
degiJlkllklerden kaynaklanablllr 525
DogaI Se~ilim 476
Genetik Siirilltlenme 477 Geli~imle Ilgili Genlerin Etkileri 525
Gen Aki~1 479 Gel~imin Evrimi 526
KAVRAM ZJ.4 Dogal sepllm tutarh bl~lmde adaptlf evrime neden KAVRAM 25.6 Evrlm, amaca y6nellk deglldlr 529
olan tek mekanlzmad1r -480 Evrimsel Yenilikler 529
DogaI Sepllmln Daha Yakmdan lncelenmesi 480 Evrlmsel E~imler 530
Adaptif Evrimde Dogal Seplimin •
Anahtar Rolii 482 ONITE
~eysel Seplim 482 Biyolojik <;e~itliligin
Genetik Varyasyonun Korunmas1 483
Evrimsel Tarihi 28
DogaI SeP,lim Neden Milkemmel
Organizmalar Sekillendirmeyebilir 484
S6yle1i: W. Ford Doolittle
Tlirlerin K<>kenl 488 26
Fllogeni ve Ya~am Agac1 536
GENEL BAKIJ "S1rlann Sim" 488
KAVRAM 24.1 Biyolo)ik tilr kavram1 ilreme yahtlmmm 6neminl c;ENEL BAKI~ YaJam Agaamn lncelenmesi 536
vurgular 488 KAVRAM 26.1 Rlogenller, evrlmsel akrabahk lllJkilerlnl
Biyolojik Tiir Kavrarru 489 g6sterlr 537
Diger Tiir Tarumlan 492 Binomial isimlendlrm~ 537
llAVltAM 24.Z Tilrle1me, cograflk aynlma lie ya da ayrilma Hiyerar~ik Siruflandrrma 537
olmaks121n ger~ekle1eblllr 493 S1m.flandmna ve Filogeni Baglantts1 538
Allopatrlk ("D~er Olke") Tiirle~me 493 Filogenetik Agapardan Ne Cgrenebillriz
Simpatrik ("Ayru Olke") Tfule~me 495 Ney! Cgrenemeyiz 539
Allopatrik ve Simpatrik Tiirle~me: Tekrar 497 Filogeni Uygulamalan 539
KAVRAM 24.J Hlbrld zonlan, Oreme yaht1mma yol ~an fakt6rlerl KAVRAM 26.Z Filogenller, morfolojlk ve molekiller
ortaya koyar 498 verllerden sonu~ pkanr 540
Hlbrid Zonlanndaki Modeller 498 Morfolojik ve Molekiiler Homolojiler 540
Zaman t~erlsinde Hibrid Zonlan 499 Homolojiyi Analojiden Ayirmak 540
KAVRAM 24.4 Tilrle1me, htzh ya da yava1 gersekle1eblllr Molekiiler Homolojilerln Degerlendirilmesi 541
ve az ya da ~ok saytda gendekl deglJikllklerden KAVRAM 26.J Paylaplan karakterler, fllogenetlk
kaynaklanabillr 501 aga~lann olu1turulmastnda kullamhr 542
Tiirle~menin Zaman Siirect 501 Kladistik 542
Tiirle,me Genet®nin incelenmesi 503 Oranttll Dal Uzunluldan Olan Filogenetlk Aga~lar 544
Tiirle,meden Makroevrlme 504 Maksimum Parsimoni (Tutumluluk) ve
Maksimum Olabilirlik 544
Hipotezler Olarak Fllogenetik Agapar 547
2 5
Dlinyadaki Ya~amm Tarihi 507 KAVllAM 26.4 Bir canhntn evrlmsel ge~mlp, onun genomunda
sakl1d1r S48
Gen Duplikasyonlan ve Gen Allelerl 548
GINEL BAKI$ Kaytp Dilnyalar 507
Genom Evrlmi 548
KAVRAM 25.1 llkln Dilnya'dakl ko1ullar canhhgm ortaya
~1kmas1m olas1 klld1 507 KAVRAM 26.5 Molekiller saat, evrlmsel zamant
llkin Diinya'da Organik Bile~iklerln Sentezi 508 lzlemeye yard1m eder . 549
Molekiiler Saatler 549
Makromolekiillerin Abiyotik Sentezi 509
Bir Molekiller Saat Uygularna: HIV'in KOkeni 550
Protohiicreler 509
Kendi Kendine <;:oga\abilen "RNA ve Dogal ~ilimin KAVRAM 26.6 Yenl bllgller, ya1am agac1 hakklndaki
blldlklerlmlzl sOrekll olarak g6zden
Do~u 509
KAVllAM 25.Z Fosll kayitlar ya1amm tarlhlnl belgeler 510 g~lrmemizl sa~lar 551
Fosil Kayitlar 510 iki Klngdomdan 0~ Domaine 551
Tilm Canltlann Basit Soy Agaa 552
Kaya~lar ve Fosillerln Ya~1 Nastl Belirlenir 512
Yen! Organizma Gruplannm Ortaya <;:ikmas1 512 Cartlilann Agaa Ger~ekte Halka ID.Ida? 553
xi Aynnttll l~erlk