ana plan metni

383 Pages·2015·14.57 MB·Turkish

by  Taner Otlu

T.C.
ZAFER KALKINMA AJANSI

TR33 BÖLGESİ 2014-2023 BÖLGE PLANI
(Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Uşak)

ANA PLAN METNİ

“Ekolojik dengeyi gözeten, bilgi temelli ekonomisi ile katma değer yaratan,
rekabet gücü ve yaşam kalitesi artan, dengeli büyüyen, gelişen ve öğrenen bölge”
1
T.C. ZAFER KALKINMA AJANSI
TR33 BÖLGESİ 2014-2023 BÖLGE PLANI ÇALIŞMA EKİBİ*

Yusuf BALCI Genel Sekreter

İskender Cem LEBLEBİCİ Planlama ve Bölgesel Koordinasyon Birimi, Birim Başkanı
(Plan Koordinatörü)

Yakup PEKER Planlama ve Bölgesel Koordinasyon Birimi, Uzman
(Plan Koordinatör Yardımcısı)

Nadiye AKSAKAL Planlama ve Bölgesel Koordinasyon Birimi, Uzman

Veli OĞUZ İdari ve Mali İşler Birim Başkanı
(Genel Sekreter V. 2013-2014)

Hakan OLTAN Manisa Yatırım Destek Ofisi, Koordinatör V.

Doğan Selçuk ÖZTÜRK İzleme ve Değerlendirme Birimi, Uzman

KATKI VERENLER**

Dr. Yılmaz ÖZMEN Genel Sekreter (2011 – 2013)

Raziye DEMİR Planlama ve Ar-Ge Birimi, Uzman (2011 – 2013)

Dr. M. Hakan GÜNTÜRKÜN Planlama ve Ar-Ge Birimi, Uzman (2011)

Seray KAÇMAZ Planlama ve Bölgesel Koordinasyon Birimi, Uzman

Kubilay ŞİMŞEK Planlama ve Bölgesel Koordinasyon Birimi, Uzman

Fatih GÖKYURT Kalkınma Bakanlığı, Uzman

Ramazan ÖZMEN Kalkınma Bakanlığı, Uzman Yrd.

Başta İbrahim Tuğrul ÇINAR (Afyonkarahisar YDO Koordinatörü), Kutlu ESER (Kütahya
YDO Koordinatörü), Dursun Kürşad MURAT (Uşak YDO Koordinatörü), Gökçe ÖZAYDIN
(Uzman), Devrim Barış SUBAŞI (Manisa YDO Koordinatörü), İrem SUYOLCU (İnsan
Kaynakları Yetkilisi), Naci Bahadır ŞANVER (Uzman), Hacı Mustafa TARKAN (Uzman)
ve Mehmet Emin UĞUR (Bilgi İşlem Yetkilisi) olmak üzere, tüm T.C. Zafer Kalkınma Ajansı
personelinin değerli katkı ve katılımlarıyla hazırlanmıştır.

* 2014 yılı sonu itibariyle unvanlarına göre.
** Görev yaptıkları süredeki unvanlarına göre.

2
SEKTÖREL DANIŞMANLAR**

Doç. Dr. Fatih ÇELEBİOĞLU Dumlupınar Üniversitesi
(Kalkınma Kurulu Başkan V.)

Prof. Dr. Kasım KARATAŞ Hacettepe Üniversitesi

Prof. Dr. Feza KARAER Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Fikret ZORLU Mersin Üniversitesi

Doç. Dr. Sertaç GÖNENÇ Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Serkan GÜRLÜK Uludağ Üniversitesi

ALT ÇALIŞMALARDA GÖREV ALANLAR**

Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK Ankara Üniversitesi

Doç. Dr. Adnan BARLAS Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Dr. Özdal KÖKSAL Ankara Üniversitesi

İzzet ÇEVİK

Ümit YILDIRIM

Bahri AYDIN

Ceyda DAYIOĞLU

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV)*

* TEPAV ile ortaklaşa yürütülen çalışmalarda TEPAV adına Emin DEDEOĞLU, Ozan ACAR,
Esen ÇAĞLAR, Bilgi ASLANKURT, N. Tunga KÖROĞLU, Ekrem CÜNEDİOĞLU,
Selçuk SERTESEN, Ozan ÇOĞALAN, Çağlayan DÜNDAR görev almışlardır.

** Görev yaptıkları süredeki unvanlarına göre.

3
İÇİNDEKİLER

1. GİRİŞ ......................................................................................................................................... 18
1.1 YÖNETİCİ ÖZETİ ........................................................................................................................... 19
1.2 RAPORUN YAPISI......................................................................................................................... 25
1.2 PLANLAMA YAKLAŞIMI ................................................................................................................ 26
1.3 HUKUKİ KAPSAM ........................................................................................................................ 27
1.4 PLANLAMA SÜRECİ ...................................................................................................................... 29
1.4.1 ÖN HAZIRLIK SÜRECİ ............................................................................................................. 30
1.4.2 MEVCUT DURUM TESPİT SÜRECİ.......................................................................................... 30
1.4.3 ODAKLANMA SÜRECİ ............................................................................................................ 31
1.4.4 POLİTİKA BELİRLEME SÜRECİ ................................................................................................ 32
1.4.5 İSTİŞARE SÜRECİ ................................................................................................................... 33
1.4.6 PLAN ONAY SÜRECİ .............................................................................................................. 33
1.5 KATILIMCILIK STRATEJİSİ ............................................................................................................. 33
1.6 PLAN SİSTEMATİĞİ ...................................................................................................................... 35
2. BÖLGEYE GENEL BAKIŞ .............................................................................................................. 36
2.1 GENEL SOSYOEKONOMİK GÖRÜNÜM .......................................................................................... 37
2.2 SANAYİ ....................................................................................................................................... 59
2.3 TARIM ........................................................................................................................................ 68
2.4 TURİZM....................................................................................................................................... 75
2.5 MADEN ....................................................................................................................................... 83
2.6 ÇEVRE ......................................................................................................................................... 87
2.7 AFET YÖNETİMİ ........................................................................................................................... 96
2.8 KENTSEL HİZMETLER.................................................................................................................. 100
2.9 İNSAN VE TOPLUM .................................................................................................................... 107
2.10 ENERJİ ..................................................................................................................................... 119
2.11 ULAŞIM ................................................................................................................................... 124
4
2.12 DIŞ ÇEVRE ANALİZİ .................................................................................................................. 130
2.12.1 KÜRESEL GELİŞMELER ....................................................................................................... 130
2.12.2 BÖLGEYİ ETKİLEYEN ULUSAL YATIRIMLAR ........................................................................ 132
2.12.3 DİĞER BÖLGELERLE İLİŞKİLER VE KOORDİNASYON .......................................................... 135
3. 2023’E DOĞRU ........................................................................................................................ 138
3.1 ULUSAL POLİTİKALAR ................................................................................................................ 139
3.1.1 ÜST ÖLÇEK PLANLARDA BÖLGENİN YERİ ............................................................................ 140
3.2 BÖLGE VİZYONU ........................................................................................................................ 143
3.3 GELİŞİM SENARYOLARI .............................................................................................................. 143
3.4 TEMEL İLKELER .......................................................................................................................... 146
3.5 ANA AMAÇLAR .......................................................................................................................... 147
3.6 TEMEL POLİTİKALAR .................................................................................................................. 148
3.6.1 DAHA REKABETÇİ BİR EKONOMİK YAPI YARATMAK ........................................................... 148
3.6.2 YAŞAM KALİTESİNİ ARTTIRMAK .......................................................................................... 149
3.6.3 BÖLGE İÇİ GELİŞMİŞLİK FARKLARINI AZALTMAK ................................................................ 149
3.6.4 DENGELİ MEKÂNSAL ORGANİZASYON OLUŞTURMAK........................................................ 150
3.7 GELİŞME EKSENLERİ .................................................................................................................. 153
3.8 MEKÂNSAL BOYUT .................................................................................................................... 155
3.8.1 KADEMELENME KURGUSU ................................................................................................. 156
3.8.2 ALT BÖLGE KURGUSU ......................................................................................................... 158
3.8.3 İLÇE BAZLI ÖNCELİKLENDİRME ........................................................................................... 162
3.9 RİSKLER VE VARSAYIMLAR ......................................................................................................... 162
4. BÖLGESEL GELİŞME PLANI ....................................................................................................... 164
4.1 SANAYİ ..................................................................................................................................... 166
4.2 TARIM ...................................................................................................................................... 179
4.3 TURİZM..................................................................................................................................... 192
4.4 MADEN ..................................................................................................................................... 206
4.5 ÇEVRE ....................................................................................................................................... 211
5
4.6 AFET YÖNETİMİ ......................................................................................................................... 217
4.7 KENTSEL HİZMETLER.................................................................................................................. 223
4.8 İNSAN VE TOPLUM .................................................................................................................... 230
4.9 ENERJİ ...................................................................................................................................... 243
4.10 ULAŞIM ................................................................................................................................... 253
5. UYGULAMA SÜRECİ ve PROJELER ............................................................................................. 261
5.1 SORUMLU VE İLGİLİ PAYDAŞLAR ................................................................................................ 262
5.2 PROJE ÖNERİLERİ ...................................................................................................................... 265
5.3 MEVCUT YATIRIMLAR ................................................................................................................ 284
5.3.1 KAMU YATIRIMLARI ............................................................................................................ 284
5.3.2 ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARI ................................................................................................ 291
5.4 Plan Kararlarının Uygulama Esasları ........................................................................................... 292
6. İZLEME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................................... 297
6.1 MÜDAHALE ALANLARI ............................................................................................................... 298
6.2 PERFORMANS GÖSTERGELERİ.................................................................................................... 300
7. BÖLGESEL GELİŞME ŞEMASI ..................................................................................................... 306
8. EKLER...................................................................................................................................... 308
Ek 1 - Plan Hazırlıkları Kapsamında Gerçekleştirilen Toplantı ve Anketlere İlişkin Bilgiler .......... 309
Ek 2 - Dış Ticaret Göstergelerinden RCA ve GH ile İlgili Bilgiler ................................................... 316
Ek 3 - ISIC Rev. 4 Sınıflaması ........................................................................................................ 317
Ek 4 - Bölge İllerinin Sektörlere Göre İhracat Değerleri (2012) ................................................... 319
Ek 5 - Bölge İllerinin Sektörlere Göre İthalat Değerleri (2012) .................................................... 322
Ek 6 - BEC Rev. 4 Sınıflaması ........................................................................................................ 326
Ek 7 - İmalat Sektörlerinin Teknoloji Düzeyleri ............................................................................ 327
Ek 8 - Hizmet Sektörlerinin Bilgi Yoğunluğu ................................................................................ 328
Ek 9 - Sektörlere Göre Yatırımlar (2003-2010) ve NACE Rev. 1.1 Sınıflaması .............................. 329
Ek 10 - Üç Yıldız Kümelenme Analizine İlişkin Detaylı Açıklama .................................................. 335
Ek 11 - Henüz Yerelleşmemiş, Gelişme İhtimali Yüksek ve Niteliği Arttıracak Sektörler ............. 336
6
Ek 12 - Alt Bölgelerde Teknoloji Düzeyini Arttıracak Sektörler ................................................... 337
Ek 13 - Bölge İllerinin Maden Rezerv ve Tenör Bilgileri ............................................................... 338
Ek 14 - Bölgede Yaşanan Afet Türleri, Ölü ve Yaralı Sayıları ........................................................ 345
Ek 15 - İlçelerin İmar Alanı İçindeki Elektrik Kesintilerdeki Toplam Etkilenme Süreleri .............. 346
Ek 16 - İlçelere Göre Nüfus Projeksiyonlarının Sonuçları ............................................................ 347
Ek 17 - NACE Rev. 2 Sınıflaması ................................................................................................... 349
Ek 18 - Plan Kapsamındaki Toplantıların Katılımcıları Listesi ....................................................... 351
9. KAYNAKÇA .............................................................................................................................. 377

7
TABLO LİSTESİ
Tablo 1 - İller Bazında Nüfus ve Kentleşme Oranları ............................................................................. 37
Tablo 2 - Kişi Başına Düşen Bütçe Geliri (TL) ......................................................................................... 38
Tablo 3 - Bölge İllerinin Medyan Yaş Değerleri...................................................................................... 41
Tablo 4 - Beş Yıllık Nüfus Artış Oranları (2008-2012) ............................................................................ 41
Tablo 5 - Bölge İllerinin 2013-2023 Yılları Arası Nüfus Projeksiyonları.................................................. 42
Tablo 6 - Yıllara Göre Bölge ve İllerinin Net Göç Hızları (‰) ................................................................. 43
Tablo 7 - Bölgenin Diğer Bölgelere Verdiği Göçler (2008-2012) ............................................................ 43
Tablo 8 - 15 Yaş Üzerinde Göç Eden Nüfusun Eğitim Durumu (%) ........................................................ 45
Tablo 9 - 15 Yaş Üzerinde Göçle Gelen Nüfusun Eğitim Durumu (%).................................................... 45
Tablo 10 - Bölgedeki Sektörlerin Türkiye Genelindeki Katma Değer İçindeki Payları ve Sırası ............. 47
Tablo 11 - Ege’deki Düzey-2 Bölgelerinde Gayri Safi Katma Değerin Sektörel Dağılımı ........................ 48
Tablo 12 - Bölge İllerinin İhracat Değerleri ............................................................................................ 48
Tablo 13 - İllerin İhracatında Öne Çıkan Sektörler ................................................................................ 50
Tablo 14 - İllerin İthalatında Öne Çıkan Sektörler ................................................................................. 51
Tablo 15 - Bölge İlleri İhracatının Geniş Ekonomik Gruplara Göre Dağılımı (%) .................................... 52
Tablo 16 - Bölge İlleri İthalatının Geniş Ekonomik Gruplara Göre Dağılımı (%) .................................... 52
Tablo 17 - İmalat Sektörü İhracatının Teknoloji Düzeylerine Göre Dağılımı (%) ................................... 53
Tablo 18 - Bölge İlleri İmalat Sektörü İthalatının Teknoloji Düzeylerine Göre Dağılımı (%) .................. 53
Tablo 19 - Bölge İllerindeki Hizmet Sektörünün Bilgi Yoğunluğu (%) .................................................... 54
Tablo 20 - Bölge İllerinde İmalat Sektörü İstihdamının Teknoloji Düzeyine Dağılımı (%) ..................... 56
Tablo 21 - Bölgede İmalat Sektöründe Kurulan Şirket ve Kooperatiflerin Sermayeleri Toplamının İllere
Göre Dağılımı ......................................................................................................................................... 59
Tablo 22 - Bölgede İmalat Sanayi Çalışanlarının Sektörlere Göre Dağılımı ........................................... 60
Tablo 23 - 3-Yıldız Kümelenme Analizi Sonucu Bölgede Üç Yıldız Alan Sektörler ................................. 63
Tablo 24 - En Çok Devlet Yardımı Yapılan Bölgelerde Yatırım Payları (%) ............................................. 64
Tablo 25 - Alt Bölgelerdeki Kümelenme Potansiyeli Olan Sektörler ..................................................... 66
Tablo 26 - Organize Sanayi Bölgeleri Bilgileri ........................................................................................ 67
Tablo 27 - Tarım Alanlarının Dağılımı (2012) ......................................................................................... 68
Tablo 28 - Bölge İllerinin Bitkisel Üretim Değerleri ve Türkiye Genelindeki Payları .............................. 69
8