Allocated online reciprocal peer support via instant

184 Pages·2010·1.66 MB·English

Allocated online reciprocal peer support via
instant messaging as a candidate for
decreasing the tutoring load of teachers

Gijs de Bakker
1
The research reported here was carried out at the

and the

in the context of the research school

(Inter University Centre for Educational Research)

© de Bakker, G.M.
Cover design by StrictlyCommercial (www.strictlycommercial.nl)

A catalogue record is available from the Eindhoven University of Technology
Library
ISBN: 978-90-386-2312-2
NUR: 841
2
Allocated online reciprocal peer support via instant
messaging as a candidate for decreasing the tutoring load
of teachers

PROEFSCHRIFT

ter verkrijging van de graad van doctor aan de
Technische Universiteit Eindhoven, op gezag van de
rector magnificus, prof.dr.ir. C.J. van Duijn, voor een
commissie aangewezen door het College voor
Promoties in het openbaar te verdedigen
op woensdag 8 september 2010 om 16.00 uur

door

Gijs Maria de Bakker

geboren te Tilburg
3
Dit proefschrift is goedgekeurd door de promotoren:

prof.dr. W.M.G. Jochems
en
prof.dr. P.B. Sloep

Copromotor:
dr. J.M. van Bruggen
4
Contents

CHAPTER 1: Introduction
1.1 Background to the study 11
1.2 Focus of the dissertation 12
1.3 Structure of the dissertation 13

CHAPTER 2: Allocated online reciprocal peer support as a candidate
for decreasing the tutoring load of teachers
2.1 Introduction 18
2.2 Towards a solution: peer support 19
2.2.1 Using the concept of peer tutoring to decrease teachers’ tutor load 19
2.2.2 Forms of peer tutoring 20
2.2.3 Reciprocal peer support 21
2.3 Organising peer reciprocal support 24
2.4 Requirements for online reciprocal peer support 25
2.4.1 Requirement 1: positive attitude towards online peer support 26
2.4.2 Requirement 2: sufficient peer competence and sustainability 26
2.4.3 Requirement 3: sufficient support quality 28
2.5 Towards a system for online reciprocal peer support 29
via instant messaging

CHAPTER 3: Exploring Instant Messaging as an online peer support
communication medium: survey on students’ current educational
use and demands
3.1 Introduction 32
3.2 Method 35
3.3 Results 36
3.3.1 IM use frequency patterns 36
3.3.2 Technological specifications of users’ environments 37
3.3.3 Social aspects of IM usage 38
3.3.4 School use and students’ views on educational implementation
of IM 39
3.3.5 Generation differences 39
3.4 Conclusions and discussion 40

CHAPTER 4: Towards a system for allocated peer support via instant
messaging: a pilot study
4.1 Introduction 44
4.1.1 Allocation 44
4.1.2 The prototype 45
4.2 Method 47
4.3 Results 49
4.4 Conclusions and discussion 51
4.5 Acknowledgements 53

5
CHAPTER 5: Introducing the SAPS system and a corresponding allocation
mechanism for synchronous online reciprocal peer support activities
5.1 Introduction 56
5.2 The SAPS system 58
5.2.1 Selection quality: tutor competence 58
5.2.2 Economy principles 58
5.2.3 Selection procedure: ranking 59
5.2.4 Willingness to answer questions 59
5.3 Research questions 61
5.4 The simulation model 63
5.4.1 Variables, relations, formulas and their implementation 63
5.4.2 Processes 68
5.5 The study 70
5.6 Results 72
5.6.1 Research question 1 72
5.6.2 Research question 2 74
5.6.3 Research question 3 75
5.6.4 Research question 4 77
5.7 Conclusions and discussion 78
5.8 Acknowledgements 81

CHAPTER 6: The influence of synchronous online reciprocal peer support on
answer quality, test performance and student satisfaction with peer
support
6.1 Introduction 84
6.1.1 Answer quality 86
6.1.2 Peers vs. teachers: learning performance 87
6.1.3 Student appreciation and support preference 88
6.2 Research questions 88
6.3 Method 89
6.4 Results 93
6.4.1 Answer quality according to experts’ ratings 93
6.4.2 Answer quality according to students’ ratings 95
6.4.3 Extra session 96
6.4.4 Test performance of students supported by peers
versus students supported by teachers 97
6.4.5 Students’ support preference 99
6.4.6 Students’ appreciation of (a system for) online
synchronous reciprocal peer support 101
6.5 Conclusions and discussion 102
6.5.1 Answer quality 102
6.5.2 Test performance 103
6.5.3 Students’ appreciation and support preference 103
6.6 Acknowledgements 104

6
CHAPTER 7: The quality of synchronous online reciprocal peer support in
the context of distance education without teacher availability
7.1 Introduction 106
7.2 Research questions 108
7.3 Method 111
7.4 Results 114
7.4.1 Answer quality according to experts’ ratings 114
7.4.2 Answer quality according to students’ ratings 115
7.4.3 Willingness of peers 115
7.4.4 Students’ appreciation of (a system for) online
synchronous reciprocal peer support 117
7.5 Conclusions and discussion 118
7.5.1 Answer quality 119
7.5.2 Willingness of peers 119
7.5.3 Students’ appreciation of (a system for) online
synchronous reciprocal peer support 120
7.6 Acknowledgements 121

CHAPTER 8: Conclusions and discussion
8.1 Introduction 123
8.2 Main findings and conclusions 124
8.3 Reflection on the findings 131
8.4 Methodological considerations 135
8.5 Practical implications 139
8.6 Future research 140

REFERENCES 143

APPENDIX 1 151

APPENDIX 2 159

SUMMARY 161

SAMENVATTING 169

LIST OF PUBLICATIONS 179

CURRICULUM VITAE 181

7
8
Dankwoord

In mijn ambitie mijn carrière in het wetenschappelijke veld voort te zetten… Dat was
tevergeefs het begin van mijn eerste sollicitatiebrieven gericht aan hoogleraren.

Ik was in mijn loopbaan tot dan toe communicatie-adviseur geweest, en dat leek
synoniem voor “ik ben niet klaar voor de wetenschap”. Toen was daar Fontys, dat
nieuwe ideeën had over de toekomst van het HBO. Onderdeel daarvan was
‘t promotietraject voor mensen met de ambitie mee te bouwen aan die toekomst.

Begin 2006 kon ik Peter - toen nog lector - overtuigen, en zo hoorde ik bij de eerste
lichting van HBO-promovendi die de Universitaire wereld zo in beroering brachten.
Om de kwaliteit te waarborgen werden ervaren hoogleraren aangetrokken
om de onderzoeksprojecten te begeleiden. In mijn geval was dat Wim Jochems, die
de Eindhoven School of Education ging leiden, een instituut van Fontys en de TU/e.
“Yes!” Nu kon ik daadwerkelijk mijn carrière in de wetenschap voortzetten.

Raar was het dan ook om gaandeweg te beseffen dat de wetenschap mij toch niet
op het lijf geschreven leek. Het soms wat eenzame werk, de politieke krachten, het
concentreren op de kleinste details, het bleek me niet te blijven boeien. Opgeven
komt niet in mijn woordenboek voor en dus zocht ik motivatie in activiteiten
en mensen om een goede afronding toch mogelijk te maken. Experimenten opzetten,
toetsen van hypothesen, nieuwe tools ontwikkelen, en vooral schrijven.

Stuk voor stuk activiteiten waar ik met veel voldoening aan bezig was. Inspirerende
coaching en inhoudelijk sterke begeleiding kreeg ik van Peter en Jan, terwijl Wim
in zijn rol de grote lijnen bewaakte en me liet focussen. Floor bood mentale steun
en dacht kritisch mee. Warm is de herinnering aan Proost, de Fontys-kroeg waar de
nodige relativering plaatsvond met Alexander, Peer, Ilse, Anita en Ingrid. Ook mijn
commissie wil ik danken. Carla, Martin, Douwe en Paul brachten mij stappen verder.
En niet te vergeten mijn ouders. Zij hebben mij mede gemaakt tot wie ik nu ben:

dr. Gijs de Bakker

9
10