Table Of Content

ALLAH FELSEFE ve BİLİM Robin Collins • Caner Taslaman • Enis Doko William Lane Craig • Alvin Plantinga • Richard Swinburne EDITÖRLER CANER TASLAMAN • ENİS DOKO İstanbul Yayınevi Eser Adı: Allah, Felsefe ve Bilim Sayfa Düzeni: Adem Şenel Kapak Tasarım: Yunus Karaaslan ISBN: 978-605-88082-9-4 Baskı ve Cilt: Kitap Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Davutpaşa Cad. No:123 Kat:1 Topkapı/İstanbul Tel : 0212 482 99 10 Sertifika No:16053 Genel Dağıtım İstanbul Yayınevi Cağaloğlu Yokuşu Evren Han No:17 Kat:1 Daire:33 SİRKECİ - İSTANBUL Tel: (0212) 519 62 72 Fax: (0212) 513 73 86 www.istanbulyayinevi.net [email protected] ALLAH FELSEFE ve BİLİM Robin Collins • Caner Taslaman • Enis Doko William Lane Craig • Alvin Plantinga • Richard Swinburne EDITÖRLER CANER TASLAMAN • ENİS DOKO Değerli Büyüğümüz Turgut Tirali’ye ÖZGEÇMİŞLER-YAZARLAR ROBIN COLLINS: Washington State Üniversite’sinde üç bölümden; mate matik, fizik ve felsefe alanlarından mezun oldu. Sonra Texas Üniversitesi’nde fizik doktora programına devam etti, fakat bu bölümü bitirmedi. Daha sonra Notre Dame Üniversitesi’nde doktora çalışmasını felsefe alanında yaptı. North western Üniversitesi’nde bilim tarihi ve felsefesi; Notre Dame Üniversitesi’nde din felsefesi alanlarında post- doktora çalışmaları yaptı. Şu anda Messiah Col-lege, Grantham’da, Felsefe Bölümü’nde akademik çalışmalarına devam etmek tedir. Bilim felsefesi, din felsefesi, fizik felsefesi, bilim-din ilişkisi başlıca ça lışma alanlarıdır. CANER TASLAMAN: Boğaziçi Üniversitesi’nde sosyoloji alanında lisansını bitirdi. Marmara Üniversitesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’nde “Big Bang Teorisi’nin felsefe ve teolojiyle ilişkisi” üzerine yazdığı teziyle yüksek lisans çalışmasını; aynı bölümde “Evrim Teorisi’nin felsefe ve teolojiyle ilişkisi” üze rine yazdığı teziyle doktora çalışmasını tamamladı. İkinci doktorasını İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde “Küreselleşme Süreci’nde Türkiye’de İslam” isimli teziyle yaptı. Doçentlik tezinin konusu ise “Kuantum Teorisi’nin felsefe ve teolojiyle ilişkisi” oldu. Önce Tokyo Üniversitesi’nde, sonra Oxford Üniversitesi’nde post- doktora çalışmaları yaptı. Ayrıca Harvard Üniversitesi ve Cambridge Üniversitesi’nde misafir akademisyen olarak bulundu. Şu anda Yıldız Teknik Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışma larını sürdürmektedir. Modern bilim-felsefe-din ilişkisi en temel ilgi alanıdır ve din felsefesi, din sosyolojisi, bilim felsefesi, fizik felsefesi ve biyoloji felse fesi çalışma alanlarıdır. ENİS DOKO: Lise hayatı boyunca çeşitli ulusal ve uluslararası matematik olimpiyatlarında dereceler kazandı ve lise giriş sınavlarında Makedonya birin cisi oldu. Türkiye üniversitelerine yabancı öğrencilerin giriş sınavı olan YÖS’te ikinci oldu ve ODTÜ’de özel yetenekli öğrenciler için geliştirilmiş ileri fizik programında eğitim aldı. Bir dönem elektrik ve elektronik mühendisliği bölü münde okuduysa da, evreni ve hayatı anlama çabası onu felsefe okumaya itti. ODTÜ’den, fizik bölüm ikincisi ve felsefe bölüm birincisi olarak, iki bölümden mezun oldu. Halen Koç Üniversitesi’nde teorik fizik alanında doktora çalış malarına devam etmektedir. Bilim felsefesi, din felsefesi, fizik felsefesi, bilim din ilişkisi, kuantum teorisi, çok parçacıklı kuantum sistemleri başlıca çalışma alanlarıdır. WILLIAM LANE CRAIG: Wheaton College, Illinois’te lisans eğitimini bi tirdi. Trinity Evangelical Divinity School’da önce din felsefesi, sonra kilise tarihi alanlarında yüksek lisans dereceleri aldı. İlk doktorasını Birmingham Üniversitesi’nde felsefe alanında; ikinci doktorasını Münih Üniversitesi’nde te‐ oloji alanında tamamladı. Louvain Üniversitesi’nde misafir akademisyen olarak bulunmuştur. Şu anda Kaliforniya’daki Talbot School of Theology’de akademik çalışmalarına devam etmektedir. Birçok kitabı ve yüzden fazla makalesiyle çok üretken bir felsefecidir. Özellikle üniversite kampüslerinde çok popüler ateist lerle yaptığı tartışmalarla ünlenmiştir. Bilim felsefesi, din felsefesi, zaman fel sefesi, fizik felsefesi, bilim- din ilişkisi başlıca çalışma alanlarıdır. ALVIN PLANTINGA: Calvin College’de felsefe alanında lisans eğitimini tamam ladı. Michigan Üniversitesi’nden yüksek lisans derecesini, Yale Üniversitesi’nden doktora derecelerini aldı. Harvard Üniversitesi, Yale Üniversitesi, Notre Dame Üniversitesi, Chicago Üniversitesi, Arizona Üniversitesi, UCLA Üniversitesi, Syracuse Üniversitesi ders verdiği ve misafir akademisyen olarak bulunduğu üniversitelerin sadece bir kısmıdır. Notre Dame Üniversitesi’nden emekli olmuş tur. Hala akademik çalışmalarını sürdürmektedir. Çok etkili olmuş, çok ünlü Hıristiyan felsefecilerden birisidir; ortaya attığı birçok iddia felsefede gündemi oluşturmuş, ona katılmayanlar bile ona cevap vermek zorunda kalmıştır. Din felsefesi, bilim felsefesi, bilim-din ilişkisi, ahlak felsefesi, zihin felsefesi, man tık başlıca çalışma alanlarıdır. RICHARD SWINBURNE: Oxford Üniversitesi Politika, Felsefe ve Ekonomi Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. B.Phil derecesini de felsefe alanında Oxford Üniversitesi’nden aldı. Oxford Üniversitesi, St. John’s College’de “Fere-day Fellow” olarak üç yıl çalışmalarını sürdürdü. Oxford Üniversitesi’nden te oloji alanında da diploma aldı. Leeds Üniversitesi’nde bilim tarihi ve felsefesi alanında akademik çalışmalar yaptı. Maryland Üniversitesi, Yale Üniversitesi, Keele Üniversitesi, Liverpool Üniversitesi, Syracuse Üniversitesi, Birmingham Üniversitesi, Roma Üniversitesi ders verdiği ve misafir akademisyen olarak bulunduğu üniversitelerin sadece bir kısmıdır. Uzun yıllar felsefe hocası ola rak ders verdiği Oxford Üniversitesi’nden emekli oldu. Halen Oxford şehrinde akademik çalışmalarına devam etmektedir. Geçtiğimiz yüzyılda en çok etkili olmuş Hıristiyan felsefecilerden birisidir; analitik felsefe geleneğinin içinde kalarak teizmin tezlerini savunmuştur. Din felsefesi, bilim felsefesi, fizik fel sefesi, bilim-din ilişkisi, ahlak felsefesi, zaman felsefesi, zihin felsefesi başlıca çalışma alanlarıdır. ÖZGEÇMİŞLER-ÇEVİRMENLER Fehrullah Terkan: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Yüksek lisans derecesini Wisconsin Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde; doktora de‐ recesini Chicago Üniversitesi Yakın Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü’nde “Recurrence of the Perennial Encounter? Al-Ghazali and Ibn Rushd on God’s Knowledge of Particulars” isimli teziyle tamamladı. TÜBA burslusu olarak Ka nada Mcgill Üniversitesi’nde bulundu. İslam felsefesi ve din felsefesi alanlarına ait birçok telif ve tercüme eserleri bulunmaktadır. Ankara Üniversitesi İlahi yat Fakültesi İslam Felsefesi Ana Bilim Dalı’nda doçent olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Araştırma konuları arasında İslam metafiziği, Allah’ın bilgisi, din-felsefe ilişkisi gibi konular bulunmaktadır. Zikri Yavuz: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde lisans derecesini ta mamladı. Aynı üniversitenin sosyal bilimler enstitüsünde “Wittgenstein’da Dil Oyunları ve Dini İnanç” tezi ile yüksek lisans ve “Tanrı’nın Önbilgisi ve Öz gür İrade” konulu teziyle de doktorasını tamamladı. Temel ilgi alanları, din felsefesinin ve metafiziğin temel konularıdır. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fa kültesi Din Felsefesi Ana Bilim Dalı’nda yardımcı doçent olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Özellikle özgür irade ve zaman ilişkisi ile ezeli bir Tanrı’nın za manla nasıl ilişkisi olabileceği üzerinde yazmakta ve araştırmalar yapmaktadır. ÖNSÖZ Platon, Kindi, Gazali, Augustine, Aquinas, Descartes, Leibniz, Kep- ler, Newton ve Abdüsselam gibi ünlü birçok X bilim insanı, felse feci ve teolog düşünce sistemlerinde Allah’ın varlığıyla ilgili mesele lere merkezi rol vermişlerdir: Allah var mıdır? Allah’ın varlığı rasyonel olarak temellendirilebilir mi? Allah’ın sıfatları hakkında ne söyleyebi liriz? Evren mi Allah mı ezelidir? Bu evrendeki muhteşem tasarım lar Allah’ın eserleri midir? Felsefede hiçbir konu, Allah ile ilgili bu ve benzeri sorular kadar dikkat çekmemiş ve tartışılmamıştır. Bu sorular, sadece tartışmaların merkezinde oldukları için ilgi çe kici değildir. Bu soruların cevabının ne olduğu yaşama, ölüme, haya tın anlamına, ahlaka ve daha birçok temel hususa bakışta köklü farklar oluşturacak kadar önemlidir. İşte bu kitapta felsefi açıdan çok mer kezi, pratik hayat açısından müthiş önemli, hakkındaki kanaatin her şeyi kökünden değiştireceği “Allah’ın varlığı” konusu ele alınmakta dır. Bu mühim konuda, fikir beyan edenler sayıca çok olsa da, akade ‐ mik açıdan düzeyli eserlerin çok az olduğu kanaatindeyim. Bu kadar temel bir konudaki, üzüntü verici bu eksikliğin giderilmesine katkıda bulunmak niyetiyle bu kitaptaki çalışmaları toplamaya giriştim. Bu kitabı oluştururken, çok başarılı felsefecilerin ve bilim insan larının makalelerini bir araya getirebildiğim için şanslıyım. Şimdi, kitaptaki sırasına göre, kısaca, makale sahiplerini ve burada yer alan yazılarını tanıyalım: